Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:07MÜZİK
00:29Sevgili Cumhuriyet TV'yi izleyenleri hoş geldiniz.
00:32Yeşil Düşün programının dördüncü bölümüyle karşınızdayız.
00:35Bu bölümde biraz İstanbul'un mandalarını konuşacağız.
00:38Yeniköy'deyiz, Arnavutköy, Yeniköy.
00:40Burası aslında İstanbul'da manda yetiştiriciliğinin az da olsa devam ettiği bir yer.
00:45Aslında buranın çevresinde de manda yetiştiriciliği.
00:48Yıllar öncesinde çok ünlüymüş ama yıllar içerisinde izlenen politikalar doğrultusunda elbette
00:54bu işle uğraşan kişiler bu işi bırakmayı istemişler ve öyle yapmışlar.
00:59Yanımda çevre muhabirimiz Şeyda Öztürk var, sözü ona bırakacağım.
01:02Daha ayrıntılı dinleyeceğiz onunla.
01:03Evet İrem senin de az önce bahsettiğin gibi şu an İstanbul'un kuzeyindeyiz
01:06ve burada aslında mandacılık çok popüler bir meslekti.
01:09Fakat sonrasında rant projeleri yani AKP iktidarı ile birlikte,
01:12kuzey ormanlarında yapılan mega projelerle birlikte
01:15mandacılık da bitmeye yaklaştı aslında.
01:18Şu an bulunduğumuz köyde bile çok fazla manda var diyemiyoruz.
01:21Hatta arkamızda şu an İstanbul Havalimanı var.
01:23İstanbul Havalimanı yüzünden birçok köyde mandacılık bitti.
01:27Hatta bunun yanında tarım da çok etkileniyor.
01:29Uçakların salgıladığı belki de madenlerin çıkarttığı tozlarla birlikte tarım da bitmeye yakınlaştı.
01:35Birazdan köylülerle konuşacağız.
01:37Muhtemelen onlar da buna değinecektir ama yani biz muhtarla iletişime geçtiğimiz zaman
01:41köylerinde çok az mandacının kaldığını söylediler.
01:44Birazdan göreceğiz bakalım ne kadar manda var.
01:46Onun yanında şeyini de altına çizmek istiyorum.
01:48Dediğim gibi şu an tam olarak arkamda İstanbul Havalimanı var.
01:51Hemen bu tarafta da daha önceden açılmış ve şu an kapatılmış olmasına rağmen bir maden sahası var.
01:57Maden sahası ne kadar kapatılmış olsa da aslında doğaya yarattığı tahribatı çok güzel görebiliyoruz.
02:02Aslında şeyini de altına çizmek istiyorum.
02:04Biz şu an 3 programdır kuzey ormanlarının altını çiziyoruz sürekli.
02:08İlk olarak kuzey ormanlarındaki madenleri işledik.
02:11Rant projelerinden oradan bahsettik.
02:13Daha sonra Tuzla'ya yapılacak olan organize sanayi bölgesinden bahsettik.
02:16Bu noktada da kuzey ormanlarının altını çizdik.
02:18Şu an burada mandacılığı konuşacağız ve burada da yine kuzey ormanlarının öneminden bahsedeceğiz.
02:23Çünkü kuzey ormanları yok oldukça tarım da etkilenecek, madencilik de etkilenecek.
02:28Mega projelerle su sorunu da olacak.
02:30Mega projelerle birlikte artık insanların yaşam alanları da bir bir yok olacak ve her yer imara açılacak diyebiliriz.
02:35Evet.
02:36Şeyda sen de bahsettin.
02:37Buraya gelmeden evvel Yeniköy Mahalle Muhtarı Timur Çevi'yi aradık.
02:41Burada aslında mandacılığın devam edip etmediğine dair kısa bir ön bilgi de aldık kendisinden.
02:46Yani bitmeye yüz tuttuğunu söylüyor.
02:48Açıkçası bize 11 sene önce gelmeliydiniz dedi.
02:51Burada az da olsa devam eden bir üretim süreci var.
02:54Dinleyeceğiz.
02:55Yıllar içerisinde neler oldu, neler olmuyor, neler yapılmıyor bunları da sizler için anlatacağız.
03:00Şimdi devam edelim o zaman.
03:12Evet.
03:13Ne söyleyeceğiz?
03:17Ormanda özgür bir hayvan.
03:18Doğayı sever ve meradan istifade etmek konusunda gayet iyi bir hayvan.
03:27Kışları dahi önceden havalimanı yapılmazken, ormanda kışları,
03:34doğum yaptığı zaman eve alıyorduk.
03:37Sağıyorduk.
03:39Çok ağır kışlarda eve getirip gene tekrardan meraya salıyorduk.
03:42Ama bugün bu imkanlarımız kalmadı.
03:45Civar köylerimizde de bizden sonra en büyük hayvancılık Işıklar Köyü'ndeydi.
03:50Orada da hayvancılık, mandacılık bitmek üzere.
03:52Bir arkadaşımız da 30 civarı falan bir manda kaldı.
03:56Ağaçlı köyümüz var.
03:57Orada da hayvancılık, mandacılık bitmek üzere.
04:00Bir arkadaşımız da 30 civarı falan bir manda kaldı.
04:03Ağaçlı köyümüz var.
04:05Orada herhalde 300 civarı bir manda kaldı.
04:10Muhtemelen birkaç seneye bizler de artık ufak ufak bu işten uzaklaşacağız, çıkacağız.
04:17Niye diyecek olursanız yem fiyatları çok ağır.
04:21Destek konusunda çok bir desteği yok.
04:25Bu sadece mandacılık için değil.
04:28Sığır besiciliği ve koyun yetiştireceği için de aynısı söylenmekte.
04:33Hava limanı yapılmadan önce bizim ailede yaklaşık 2 bin civarı manda vardı.
04:36Ve tüm köylerde, Taya Kadın Köyü, Işıklar Köyü, İshaniye Köyü, Akpınar Köyü,
04:45hava limanına komşu olan tüm köylerde hem mandacılık, hem sığır, hem koyunculuk vardı.
04:51Tabii ortak olarak kullandığımız bir mera idi burası.
04:55Mera kısıtlanınca bu sefer ne oldu?
04:58İnsanların bakması güçlendi.
05:01Kâr marjları düştü.
05:03Bu yüzden insanlar farklı sektörlere yönelerek hayvancılıktan çıkmak zorunda kaldılar.
05:09Bişer devir burada günde 300-400 dönüm değil mi?
05:12Muhtemelen 200 dönüm bişer devir.
05:17En az 20-25 günde bu işi tamamlıyordu.
05:20Herkes ürünü alıyordu ve mutluydu.
05:23Tabii ki o yıllarda mazot, akaryakıt bu kadar pahalı değildi.
05:28Muhterem iki sene öncesinden bahsederken, ben üç sene öncesine gideyim.
05:32Üç sene, dört sene öncesi kayıtlarda bakılabilir.
05:35Benzin ve mazot 5 liraydı.
05:37Bugün 40-45 lira civarlarında.
05:40Şimdi aradaki farka bakın.
05:42Yani 5 lira mazot, buğday 5 lira 6 lirayken, bugün 50 lira mazot, buğday 7 lira 8 lira.
05:50Yani bunun kurtarılması imkan ve ihtimal yok.
05:53Bir tarlanın ürünü alabilme açısından önce bu aylarda bir sürülmesi lazım.
06:00Yani şu anda tarlalar boş, bir sürülecek.
06:02Sürülükten sonra arkadan bir daha güzel bir sürüm yapılacak.
06:07Bu sürüm yapıldıktan sonra artık toprak çalışır, hale gelmediyse bir sürüm daha yapılacak.
06:12En azından 2-3 sürüm yapılacak.
06:14Bu iki sürümle bunu karşılaştıralım.
06:17İki sürümden sonra bunu tekrar makinelerle ekmeye gireceksin.
06:20O da bir harcıyat, o da bir masraf.
06:22Ve kışın bunun üç sefer gübresini atacaksın.
06:25Yine burada traktöre ve tarım aletlerine ihtiyacım var.
06:28Burada yine bir mazota ihtiyaç var.
06:30Bugün işte rakamlar 8 liralar, 9 liralar.
06:33İnan olun çiftçiye hiçbir şey kalmamaktadır.
06:36Peki yapanlar neden yapıyor?
06:38Yapabileceği başka bir iş yok.
06:39Başka bir iş bilmiyor ki yapsın.
06:41Yani ben başka bir iş bilsem, başka bir işe gireceğim.
06:44Ben bu işi biliyorum, bu işi yapacağım.
06:46Şimdi Tayyar Kadın Köyü'nden geçerken sağıma bakıyorum binlerce otomobil.
06:51Soluma bakıyorum binlerce otomobil.
06:53Diyorum ki bunlar nasıl bir iş acaba?
06:55Benim o işe kafam çalışmıyor ki benim bu işe kafam çalışıyor.
06:58O işe kafası çalışanlar o işi yapacak.
07:00Bu işe kafası çalışanlar bu işi yapacak.
07:02Az evvel havaalanından bahsettiniz.
07:04Tamam havaalanı ülkemizin, ekonomisinin güzel, iyi, hoş, gelirli bir şey olabilir.
07:10Tabii ki orada yüzbinlerce insan çalışmaktadır.
07:13Yüzbinlerce insan çalıştığı zaman her aileyi dört kişi olarak kabul ettiğimiz zaman,
07:18çoluk çocuk, anne baba olarak dörtü kabul ettiğimiz zaman
07:21beş yüz altı yüz bin kişiye oradan bir ekmek çıkıyor, bir ekmek çıkıyor.
07:26Ama bu bölgenin insanların da yöneticilerimizin düşünmesi lazım.
07:30Bu bölgede yaşayan insanlar bu işi yaparken artık bu işler bizim elimizden yavaş yavaş koptuğu zaman
07:36buradaki insanların yaşam hakları nereye gidecek, ne olacak?
07:40Şu anda en büyük problemlerden birisi yem maliyetleri.
07:45Devletin teşviklerinin arttırılması lazım.
07:49Hayvan otlatıcılığının, hayvan bakılan köylerin
07:54MENA tabiri olarak kullandığımız hayvanların otladığı, otlatıldığı, özgürce yaşadığı alanların
08:02hayvanlara bırakılması lazım.
08:05Ama günümüzde bakıldığında hiç böyle bir kıymet yok.
08:08Şurada doksan dört dönüm bir köy MENA'mız vardı.
08:12Birçok MENA'mız vardı da bunlardan bir tanesi.
08:16Topluk Konut İlerlemesi 2014 yılında burasını konut yapma amacıyla,
08:21konuta arazi üretme mayetiyle burasını TOKİ'ye devraldı.
08:29Şu anda bakıldığında bir faaliyet söz konusu değildi düne kadar.
08:34Biz hala hayvanlarımızı burada otlatıyorduk.
08:36Ama bundan birkaç gün öncesi bir özel şirket burasını
08:42kömür ve kum arama madeni olarak kendine tahsis ettirdi ve kiraladı.
08:48Bu şekilde alanlar daraldığı sürece biz bu işi nasıl yapalım?
08:52Vatandaşımız nasıl burada hayvancılık yapsın?
08:54Her gün daralıyoruz, otlak olarak ufalıyoruz.
08:58Yani bu şekilde gittiği sürece inanın ki iki yıl sonra burada bir tane hayvan göremezsiniz.
09:06Bir kişinin faaliyeti tüm köyü zedeliyor.
09:11Tüm bölgeye zarar veriyor.
09:13Burada ikilen kavuna, karpuza, fasulye, bezeli...
09:16Köyümüz çok iyi bir karpuz yetiştiricisi bir köyüdür.
09:19Bu sefer ne oluyor?
09:20Karpuzların çiçeklerine toz olduğu zaman veya fasulyenin, bezelin çiçeğine toz olduğu zaman o gelişir mi? Gelişmez.
09:26Tarım Bakanlığı'nın bu tür faaliyetlere katı sürette izin vermemesi lazım.
09:30Madem günümüzde en önemli besin kaynağı tarım ve hayvancılıksa bakanlığımızın buna sahip çıkması lazım.
09:42Yirmi maliyetlerin artması, mazotun, gübrenin, ilacın artması...
09:47İki yıldır buğdayın fiyat görmemesi, iki yıldır sekiz lira.
09:52Ama iki yıl önce buğdayı biz de ikerken mazotun litre fiyatı 20 TL'lerdeydi, 18 TL'lerdeydi.
09:58Bu yıla iktiğimizde 45 TL'lerdeydi.
10:01Ama biz ne oldu? Mazotu tekrardan aynı fiyata sattık.
10:04Özür diliyorum, buğdayı tekrardan aynı fiyata sattık.
10:07Ne oluyor? Bu sefer eken vatandaş bir dahaki seneye ekmemek istiyor.
10:14Artık gücü kalmıyor, dayanamıyor.
10:16Tarım kooperatiflerinin yeterli destek vermemesi, devletin gübre, mazot, tohum desteğini yeterli vermemesi...
10:24Bu konuda en büyük desteklerden birisi Sayın İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Ekrem İmamoğlu sağladı bize.
10:31Hem buğday tohumu, arpa tohumu, mazot desteği, ondan sonra yaş sabze, domates, biber, patlıcan...
10:44Aklınıza gelecek tüm sebzelerini, pidelerini ÇKS'si olan, tarımla uğraşan vatandaşlara bila bedelsiz olarak kapısına kadar getirip hizmet verdi.
10:53Bu tekrardan tarımın canlanmasında bir rol aldı.
10:58Bu desteği bakanlığımız da sağlasa, nispeten girdi maliyetlerini düşürüp çiftçi biraz daha bu işe yönelir.
11:09Köyümüzde yüzlerce aile bu işi yapıyordu.
11:13Öyle insanlar vardı ki burada bir aile 150-200 ton mahsul alabiliyordu.
11:18Mesela biz de 47 ton alıyorduk ama bizden daha büyükleri vardı köyümüzde.
11:23150 tona kadar alan ailemiz vardı.
11:26Bunu 100 aileyle 50 şer tondan koyduğumuz zaman ne yapar, 5000 ton mu yapar?
11:31Öyle bir rakamı bu köyde alıyordu.
11:34Benim sadece bir tek şeyim burada bir şirket var, Cemil Öktem.
11:38Burayı sömürüyor.
11:40Bütün arazilerden kum almaya başladı burada.
11:44Ve aldığı yerde de ot bitmiyor, hayvanlar da yaylanmıyor.
11:47Şirketi?
11:49Kum alıyor.
11:57Bildiğiniz kömür madeni faaliyet gösteriyor.
12:00Maden faaliyet gösteriyor.
12:02Ve bu toz bütün bölgeye iyi olarak hem tarımı hem hayvancılığı hem de yaşamı çok iyi şekilde etkiliyor.
12:08Etkiliyor yani.
12:10Bu kamyonlar, toz içinde duramıyoruz biz orada, yazlıktayız.
12:15Tozdan duramıyoruz.
12:17Hala da çalışıyor konumunda.
12:19Evet, Yeşil Düşün programının 4. bölümünde İstanbul'un mandalarını işlemeye çalıştık.
12:24Arnavutköy, Yeniköy'e geldik.
12:26Sizin için mahalle muhtarı Timur Çevik'le görüştük ve köylülerden de dinledik aslında.
12:30Burada tarım ve hayvancılık neden bitmeye yüz tuttu?
12:33Yapılan projeler, buradaki çalışmaları, tarımı, hayvancılığı nasıl etkiledi?
12:38Sizler için dinledik.
12:40Görünen o ki artık ilerleyen yıllarda manda sütü ve manda yoğurduna ulaşmak bizim için zor ve pahalı olacak.
12:45Öyle değil mi Şeyda?
12:47Evet İrem, burada köylüleri dinledik, muhtarı dinledik.
12:49Kendileri de sürekli bunların altını çizdiler.
12:51Mandacılığın bittiğini, tarımın bittiğini söylediler.
12:53Bunun da en büyük sebebi aslında mega projeler olarak belirtildi.
12:57Aynı zamanda biliyorsun manda yoğurdu bizim siyasi olarak da belimsediğimiz bir şey.
13:02Çünkü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da her akşam ben manda yoğurdu yiyip yatıyorum diyor.
13:06Umarım yurttaşlar da manda yoğurdu yemeye devam edebilirler diyelim.
13:10Bir dahaki programda görüşmek üzere.
13:12Hoşçakalın.
13:15İzlediğiniz için teşekkür ederim.