Ülke TV Ankara Temsilcisi Mustafa Pala’nın moderatörlüğünde ekrana gelen ‘Akşam Baskısı’ programında bu bölüm canlı yayın konukları,Doç. Dr. Levent Ersin Orallı, Bülent Atasever, Prof. Dr. Halil İbrahim Gökbörü, Prof. Dr. Cemalettin Taşkıran ile birlikte gündemin öne çıkan konuları masaya yatırıldı.
Terör, siyaset, ülke ve dünyanın gündemine oturan olayların değerlendirildiği ‘Akşam Baskısı’nda başkentin en sıcak gelişmelerini en hızlı ve en doğru şekilde aktarılıyor. Ülke TV Ankara Temsilcisi Mustafa Pala’nın moderatörlüğünde ekrana gelen programda her hafta alanında uzman isimler ile gündemde yaşananları değerlendiriliyor.
Ankara kulislerinde konuşulanlar, siyaseti ve toplumu etkileyen olaylar her Cuma 21:00’da Akşam Baskısı’nda…
Terör, siyaset, ülke ve dünyanın gündemine oturan olayların değerlendirildiği ‘Akşam Baskısı’nda başkentin en sıcak gelişmelerini en hızlı ve en doğru şekilde aktarılıyor. Ülke TV Ankara Temsilcisi Mustafa Pala’nın moderatörlüğünde ekrana gelen programda her hafta alanında uzman isimler ile gündemde yaşananları değerlendiriliyor.
Ankara kulislerinde konuşulanlar, siyaseti ve toplumu etkileyen olaylar her Cuma 21:00’da Akşam Baskısı’nda…
Category
📺
TV ve DiziDöküm
00:00:00Evet akşam başkasından herkese iyi akşamlar değerli izleyenler, Ülke TV ekranlarından
00:00:07herkese iyi akşamlar diliyoruz.
00:00:09Çok özel bir programla birlikteyiz, özellikle bu ay Zaferler ayı baktığımız zaman hem
00:00:18Türklerin Anadolu'ya girişi hem de bu Türklerin deyim yerinde ise kilidi vurması.
00:00:25Bir taraftan Malazgirt'i konuşacağız, diğer bir taraftan da Büyük Taarruz'u konuşacağız.
00:00:31Önce 1071'de Malazgirt'te ne oldu ne bitti oraya bakacağız ve tabii Büyük Taarruz'a
00:00:39bakacağız.
00:00:40Büyük Taarruz'un öncesi Yunanlıların Anadolu'yu işgali ve sonrasında adım adım Ankara'ya
00:00:48doğru özellikle Polatlı'ya kadar gelmeleri ama sonrasında da Türk askerinin muhteşem
00:00:53azmiyle o Yunan işgalinin son bulması ve ardından da o kilidin vurulup Türk'ün
00:01:01Anadolu'nun bir Türk yurdu olduğunda tüm dünyaya ilan edilmeyi ve en güzel
00:01:06şekliyle ekranlara getirmeye çalışacağız, konunun uzmanlarıyla birlikte.
00:01:10Peki kimler konuklarım hemen onları sizlerle takdim edeyim.
00:01:14Profesör doktor Cemalettin Taşkıran hocam bizlerle birlikte sevgili hocam hoş geldiniz.
00:01:19Teşekkür ederim Mustafa Bey sağ olun bayramımız kutlu olsun.
00:01:23Çok teşekkür ediyoruz.
00:01:24Çok sağ olun.
00:01:25İyi yayınlar dilerim.
00:01:26Çok sağ olun.
00:01:27Cemalettin hocamla biz Büyük Taarruz'u konuşacağız, Sakarya meydan muharebesini
00:01:31konuşacağız.
00:01:32Dumlu Pınarı 1. İnönü 1. 2. İnönü savaşlarını yani 1919'dan 1922'ye kadar giden bu süreçte
00:01:42neler oldu neler yaşandı, Türk askeri nasıl tarihi bir zafere imza attı ve hangi zorluklar
00:01:49altında neler yaşandı bunları tüm ayrıntılarıyla birlikte değerlendireceğiz ve diğer bir
00:01:54taraftan bir başka profesör doktor Halil İbrahim Gök buyuruyor hocam bizlerle birlikte
00:02:00hocam hoş geldiniz sefalar getirdiniz.
00:02:02Teşekkür ediyorum.
00:02:03Halil İbrahim hocamla da Malazgirt'i konuşacağız, Malazgirt'e dair bilinmeyen ne varsa merak
00:02:09edilen ne varsa tüm ayrıntılarıyla birlikte değerlendireceğiz ve yine her yayında
00:02:14olduğu gibi bizi yalnız bırakmayan doçent doktor Levent Ersin oralı hocam da yine
00:02:19bizlerle birlikte olacak bana da eşlik edecek aynı zamanda.
00:02:22Hoş geldiniz sefalar getirdiniz.
00:02:24Hocam Cemalettin hocam bu büyük taarruzu bugün konuşacağız dedik şöyle kısaca bir
00:02:31özetlemek isterseniz bu gerçekten çok büyük bir zafer diyebilir miyiz o yokluk ve o
00:02:39sıkıntılar ve birinci dünya savaşından çıkmış bir devlet.
00:02:44Tamam Mustafa Bey şöyle yapalım isterseniz bayram diye kutluyoruz.
00:02:49Bayram dediğimize göre kutlanacak bir şeylerin yaşanmış olması lazım ortaya çıkmış olması
00:02:54lazım ki biz de bunu bayram diyelim.
00:02:57Ne anlam ifade ediyor biz 30 Ağustos'ta neyi kutluyoruz diye baktığımızda sonuçlar
00:03:02açısından bakacağız.
00:03:03Sonuçlar açısından baktığımızda birkaç şey söylememiz mümkün nedir?
00:03:08Bir tanesi biz 30 Ağustos'ta kurtuluşumuzu kutluyoruz.
00:03:14Kurtuluşumuzun başlangıcını ve onun arkasından gelen zaferi kutluyoruz.
00:03:21Kurtuluş nasıl kurtuluş neden kurtuluş işgalden kurtuluş şimdi şöyle düşünün
00:03:26birinci dünya savaşı çıkmış savaşa katılmışız savaşta 10 ayrı cephede farklı farklı
00:03:32mücadele vermişiz.
00:03:33Çanakkale gibi zaferler kazandığımız Kutulamayray gibi zaferler kazandığımız
00:03:39cepheler olmuş ama sonunda mağlup olmuşuz yenilmişiz.
00:03:44Yenilince mütareke istemişiz ve bize Mondros mütarekesini imzalatmışlar 30 Ekim 1918'de
00:03:50mütareke karşılıklı ateş test demektir.
00:03:54Mütarekeden sonra taraflar savaşmaz taraflar birbirlerinin topraklarına girmez birbirlerinin
00:04:01oldukları yerleri işgal etmez.
00:04:03Mütareke artık savaş halinin sonu demektir normalde fakat özellikle o dönemin bugün
00:04:10Amerika Birleşik Devletleri'nin oynadığı rolü oynayan diyelim İngiltere'si o dönemin
00:04:17büyük emperyal gücü yanına ikinci emperyal güç Fransa'yı da alarak şark meselesi dediğimiz
00:04:24Türkleri önce Avrupa'dan sonra Balkanlar'dan üçüncü olarak da Anadolu'dan atma düşüncesini
00:04:30hayata geçirmeye karar vermişler.
00:04:33Yani buradaki amaç Türkleri Anadolu'dan tamamen söküp atmak mı?
00:04:36Anadolu'da önce küçük bir bölgeye sıkıştırmak Sevrle Sevrle'de var o haritada onu görebiliriz.
00:04:41Orada biz Justin McCarthy ile beraber çalıştık Ermeni meselesini Justin McCarthy'nin bir sözü var.
00:04:49Sevrle diyor Türkler sadece Karadeniz'e çıkışı olan Zonguldak'tan Giresun'a oradan biraz Erzincan'a
00:04:58oradan Sivas'ı içine alan aşağıya Konya'ya gelmeyen Konya'ya gelmeyen çünkü Konya İtalyan bölgesinde
00:05:04Konya'ya gelmeyen bir alana aşağı yukarı 180-190 bin kilometre karelik bir alana sıkıştırıldılar diyor.
00:05:11Türklerin diyor hangi Türklerin Doğu Avrupa'dan atılan Balkanlar'dan atılan Türklerin Anadolu'da o
00:05:22180-200 bin kilometre karelik yere sıkıştırılmaları ve oradan atılmaları ne kadar sürerdi sanırsınız diyor.
00:05:29Çok sürmezdi diyor cevabını da veriyor.
00:05:31Türkler oradan kovulurdu bizi Ortasya'ya gönderirlerdi.
00:05:34Ha ne ki olmamıştır bilinmez elbette tarihin temel kuralıdır bu ama niyetleri o niyetleri Sevr'de ona göre yaptılar.
00:05:42Sevr'de biz hep bunları pek gündeme getirmeyiz ama Çanakkale İstanbul bölgesi uluslararası kontrolde bir devlet.
00:05:52Batı Anadolu ayrı bir devlet Rüyamlara verilecek.
00:05:56Trakya ayrı bir devlet.
00:05:58Türkiye demin söylediğim Türklere Karadeniz'e çıkışı olan ayrı bir devlet.
00:06:03Onun dışında Kürtlere ayrı bir devlet Kürdistan.
00:06:06Öbür tarafta Ermenilere ayrı bir devlet Ermenistan.
00:06:10Bir İtalyan nüfus bölgesi güneyde bir Fransız nüfus bölgesi bakın 7 tane bölge saydım 7 tane devlet oluşturuyor orada bu Sevr'dir.
00:06:18Bunu bize dayatıyorlardı.
00:06:22Dolayısıyla şunu söylemeye çalışıyorum kafalarında bu fikir var.
00:06:25Bu fikri de Mondros mütehrikesine geçirmişler.
00:06:28Ne demişler itilaf devletleri güvenliklerini tehlikede gördükleri yerleri işgal edebilecekler.
00:06:34Buna dayanarak işgali yaptılar işte.
00:06:37Mütehrikeden sonra işgal olmaz ama güvenliğimizi tehlikede görüyoruz deyip 30 Ekim'de imzalanan mütehrike 3 Kasım'da Musul'un işgali ile başladı.
00:06:48Musul'un işgali ile kalmadı size şuradan söyleyeyim bakın.
00:06:51İşgaller önemli çünkü.
00:06:52Neden kurtulduk işgalden nasıl bir işgalden kurtulduk onu bilmemiz lazım.
00:06:57İstanbul'a işgal edildi mi itilaf devletleri?
00:06:59Edildi.
00:07:00Çanakkale'ye edildi mi?
00:07:01Edildi.
00:07:02Boğazlar edildi mi?
00:07:03Edildi.
00:07:03Musul edildi mi?
00:07:06Edildi.
00:07:06Batum, Kars, Samsun, Merzifon hızlı okuyayım çünkü yetişmez o kadar çok.
00:07:12Fransızlar önce Adana, Mersin, Dörtgöl, İskenderun ama Antep, Urfa, Maraş önce İngilizlerce işgal edildi sonra Fransızlara bırakıldı.
00:07:22İtalya, Antalya, Kuşadası, Fethiye, Bodrum, Marmaris, Konya, Burdur Yunanistan'ı davet ettiler sonra bir pek devleti kurulacaktı orada İngilizlerin pek olacaktı.
00:07:32Onun için Yunanistan 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıktı faslılar halinde ilerleyerek Polatya'ya kadar geldi.
00:07:40Yani İzmir, Manisa, Turgutlu, Salihli, Alaşehir, Urla, Aydın, Torbalı, Bayındır, Ödemiş, Ayvalık, Bursa, Balıkesir, Eskişehir, Uşak, Afyon, Kütahya, Sivrihisar, Polatya'ya kadar geldiler.
00:07:53Bir de bütün Trakya onu söylemedik.
00:07:55Ankara aslında Polat'la Ankara.
00:07:5780 kilometre.
00:07:58Polatlı'daki sonraki yürüyüş zaten Sakarya savaşı Ankara için yapıldı.
00:08:03Kütahya Eskişehir savaşlarında.
00:08:05Şimdi izleyicilerimiz hep Sakarya meydan muharebesi deniyor ama bu olay Sakarya'da ada pazarında yaşanmadı.
00:08:10Bazı siyasetçilerimiz bunu Sakarya'da olduğunu düşünüyorlar ama.
00:08:14Böyle bir şey de var bunu da belirtelim.
00:08:16Hemen bu da yanı başımızda gerçekleşmiş bir savaş.
00:08:20Bu işgalden kurtuluşu sağlayan büyük taarruzdur.
00:08:24Hocam bir taraftan da ordu tamamen bırakılıyor.
00:08:28Bütün teçhizata, bütün silahlara da el konuluyor değil mi hocam?
00:08:35Sadece işgalle kalmıyor.
00:08:37Mondros mütarikesi var ya çok iyi planlanmış bir mütarike.
00:08:43Bir Osmanlıcası var bir İngilizcesi var.
00:08:47Osmanlıcasında diyor ki vilayeti Sitte'de bir karışıklık çıkarsa itilaf devletleri orayı işgal edebilecekler.
00:08:57Doğudaki altı vilayette bir karışıklık çıkarsa itilaf devletleri orayı işgal etme hakkına sahipler.
00:09:03Yani oraya dokunmayın oradakilere diyor gayrimüslimlere, Ermenilere diyor.
00:09:07Zaten karışıklık çıkarmak da bunların çok sevdiği bir iş.
00:09:09Çok kolay, çok kolay bir iş.
00:09:11Fakat evet daha önemlisi var.
00:09:13O da şu İngilizce aynı Mondros mütarikesinin İngilizce nüshasında
00:09:19vilayeti Sitte'de demiyor.
00:09:21In the six Armenian vilayet istiyor.
00:09:25Altı Ermeni vilayetinde.
00:09:27Yani o toprakları Ermenilere vermeyi kafalarına koymuşlar.
00:09:32Mondros mütarikesine hüküm olarak koymuşlar.
00:09:34Rauf Orbay vardı buna kabul etmemesi lazımdı ama
00:09:36işte bizim insanlarımız biraz böyle işte ne derseniz deyin.
00:09:40Çok iyi bakıldığında düşünmüyorum.
00:09:42Bu benim kanaatim.
00:09:44Dolayısıyla böyle hükümler var.
00:09:46Başka ne hükümleri var?
00:09:48Osmanlı ordusu terhis edilecek.
00:09:50Orada olmayınca devlet nasıl mücadele edecek?
00:09:52Sadece jandarma kalacak.
00:09:54Jandarma iç güvenliği sağlayacak.
00:09:56O kadar.
00:09:58Hava gücü olmayacak.
00:10:00Deniz gücü olmayacak Osmanlı'nın.
00:10:02Onun dışında ordunun elindeki bütün silahlar toplatılacak.
00:10:06Kamaları, mekanizmaları sökülecek.
00:10:08Depolara yerleştirilecek.
00:10:10Ve itilaf devletlerine teslim edilecek.
00:10:12Edildi.
00:10:14Kazım Karabekir doğuda etmedi 15. Kolordu'yu.
00:10:16Onun dışında genellikle bu silahlar teslim edildi.
00:10:18Bu ne demektir?
00:10:20Ordunun ve insanımızın el kolu bağlı olması demektir.
00:10:24Onun dışında halkın elindeki silahlar da toplanacak.
00:10:28Halka önderlik edecek.
00:10:30Kanaat önderleri.
00:10:32Lider olabilecek şahsiyetler.
00:10:34Devlet kanalı vasıtasıyla toplattırılacak.
00:10:36Nedir Mustafa Kemal Paşa?
00:10:38Samsun'a çıkarken ne emri verildi ona?
00:10:40Orada şuuralar var.
00:10:42Dernekler var.
00:10:44Bunlar halkı örgütlemeye çalışıyor.
00:10:46Bunları önleyeceksiniz diye gönderdiler Mustafa Kemal Paşa'yı.
00:10:48Dolayısıyla oraya gider.
00:10:50Bunları da dağıtmaya çalışıyor.
00:10:52Yani bir taraftan elinizi kolunuzu bağlamışlar.
00:10:54Öbür taraftan gelip işgal başlatmışlar.
00:10:57Hem kendileri hem de Yunanlılara.
00:10:59İşte bunu durduran büyük taarruzdur.
00:11:01Peki Yunanlılara bu işgalin kapısını açan ne oldu hocam?
00:11:05Şimdi savaşa girdiğimizde Yunanistan var mıydı?
00:11:09Yunanistan son anda girdi.
00:11:13Son anda pazarlıkla girdi.
00:11:15Venezilos orada ne yapıyordu hocam Yunan birliklerini İzmir'e çıkartıyor?
00:11:21Ama çok uzatır meseleyi.
00:11:25Şunu söylemeye çalışıyorum Yunanistan son anda savaşa girdi.
00:11:29İzmir daha önce Senjandü Moriyen anlaşmasıyla İtalyanlara söz verilmişti.
00:11:33Fakat İtalyanlar çok fazla yardımda bulunmadılar İngiltere'ye Fransa'ya askeri açılan.
00:11:39Onun için İtalyanlara vermek istemiyorlardı.
00:11:43Bir de Anadolu'da İtalyanlara bağlı güçlü bir grup oluşsun istemiyorlardı.
00:11:47Bunun için de orayı Yunanlara vermeye karar verdiler.
00:11:52Venezilos'ta askerlerini oraya çıkardı 15 Mayıs 1919'da.
00:11:58Destekte İngilizlerin her türlü desteği var.
00:12:02Asker desteği, danışma desteği, lojistik destek hepsini verdiler ona.
00:12:08Dolayısıyla Yunanlar oraya kalıcı olarak geldiler.
00:12:10Bunu söylemeyiz.
00:12:1230 Temmuz'da.
00:12:14Amaçları diğerlerinin işgali gibi değil de tamamen buraya yerleşmek değil mi hocam?
00:12:1830 Temmuz 1922'de İonya Devleti'ni kurdular.
00:12:26İşgal ettikleri yerde Yunanlılar.
00:12:28Büyük taarruzdan sonra İonya Devleti ortadan kalktı.
00:12:34Yani onlar oraya tatile gelmediler.
00:12:36Sadece İngilizlerin, Fransızların işlerini kolaylaştırmaya gelmediler.
00:12:40Kalıcı olarak geldiler.
00:12:42Milli mücadelenin zorluğu burada.
00:12:45Kalıcı olarak geldikleri yerde de ilk yaptıkları şey oradaki Türk nüfusunu azaltmaktır.
00:12:50Nasıl azaltacaksınız?
00:12:52Öldürerek ya da sürerek.
00:12:54Dolayısıyla Yunan işgali başladığı andan itibaren işgalin olduğu her yerde
00:13:00Batı Anadolu'da ve Trakya'da büyük bir sürgün, göç ettirme ve katliamla başlamışlar.
00:13:06Yani orayı Türksüzleştirme.
00:13:08Türk nüfusunu azaltma adalardan, Atina'dan, Yunanistan'dan getirdikleri Rumları oralara yerleştirmişlerdir.
00:13:14O kadar ki...
00:13:1610 numaralı DSF'yi verebilir miyiz?
00:13:18Bunun için dernekler kurmuşlardır.
00:13:20Ve daha mütarekenin hemen sonrasında Karadeniz bölgesinin Rumlara verileceği...
00:13:32Cemalettin Hocam şöyle, bu bir İtalyan ressamın İzmir'de Yunan işgali sırasında çizebildikleri...
00:13:40Yani şöyle görüyorsunuz Yunanlılar İzmir'i işgal ediyor.
00:13:44Genci, yaşlısı dipçikleriyle...
00:13:46Bakın bu da ekranlara geliyor.
00:13:49Bu sadece bir kaç ama inanılmaz bir katliam İzmir'de yaşanıyor değil mi hocam?
00:13:54Yunan birlikleri...
00:13:56Şimdi Yunan birlikleri çıktı.
00:13:58Yavaş yavaş hükümet konağına doğru geliyorlar.
00:14:02Hasan Tahsin diye çeşkilat-ı Mahsusa'nın bir üyesi Osman Nevres.
00:14:06Hasan Tahsin takmağı da dayanamıyor buna milli duygularla.
00:14:10Çekiyor tabancasını Yunan bayrağını taşıyan Epsun askerini vuruyor.
00:14:14Onun üzerine telaşa kapılan Rumlar Yunan askerleri etrafa şuursuzca ateş etmeye başlıyorlar.
00:14:21Sadece birinci günü, ilk günü 15 Mayıs 1919'da öldürülen Türklerin sayısı hakkında...
00:14:29Bir İsveç konsolosluğunda görevliliği bir İngiliz diplomata gönderdiği bir mektup var.
00:14:35Gizli mektup.
00:14:36Onda birkaç mektup var da birinde 200 ile 400 kişi öldürüldü diyor.
00:14:41Sadece o gün.
00:14:42İlk gün.
00:14:43Sadece o gün.
00:14:44Birinde 700 ile 800 kişi öldürüldü diyor.
00:14:47Öldürülen Yunan askeri sayısı 3'tür.
00:14:50Orada öldürülen Yunan askeri sayısı 3'tür.
00:14:52Dolayısıyla katliam Yunanlıların o bölgeyi Türklerden arındırmak için, o bölgeleri Rumlaştırmak, Yunanlaştırmak için başvurdukları temel yollardan biridir.
00:15:04Göç ve katliam.
00:15:06Ve burada tabii bu katliamda genç, yaşlı, kadın, erkek, çocuk ayrımı yapılmıyor değil mi hocam?
00:15:11Çaydırıcı olması için insanların gözünü korkutmak lazım.
00:15:15Korkutmak için de öldürmek lazım.
00:15:17Yakıp yıkmak lazım.
00:15:19Yakıp yıkarsanız insanların geri dönme umudunu da ortadan kaldırırsınız.
00:15:24Geri dönünce nerede yaşayacaksınız?
00:15:26Hocam ne kadar ilginç.
00:15:27Yunan bunu yapıyor.
00:15:28Kıbrıslı, Rum da aynısını yapıyor.
00:15:30Tabii.
00:15:31Aynı zihniyet çünkü.
00:15:32Megalide az önce söyledin ya.
00:15:34Mesele Megalide adır.
00:15:36Yani.
00:15:37Hocam çok pardon.
00:15:38Bir de burada din adamını görüyoruz.
00:15:40Değil mi hocam?
00:15:41Din adamı bizim anladığımız manada değil.
00:15:43Elinde bir tane haç işareti Yunan birliklerinin önünde.
00:15:48Onları bir taraftan da cennetle müjdeleyecek şeyler söylüyor.
00:15:52Nedir hocam?
00:15:53Birazcık ayrıntıya girer miyiz?
00:15:55Size şunu söyleyeyim.
00:15:57Yunan devleti bir din devletidir desek yanlış bir şey söylemiş olmayız.
00:16:01Orada papazların, kilisenin yani genel olarak, kurum olarak söylüyorum.
00:16:06Kilisenin çok büyük bir etkisi vardır.
00:16:09Ve Türk düşmanlığını yayan, yaygınlaştıran ve halkı Türk düşmanı olarak hazırlayan kiliselerdeki papazlardır.
00:16:18Bunun da en önemlisi Kirsos Tomos'tur.
00:16:21İzmir'deki metropolittir.
00:16:23Türkler gelmeden önce Türkleri öldürmek bir sevaptır.
00:16:27Türkleri öldürmek dini bir görevdir.
00:16:30Yunanların görevidir diye halkı Türk düşmanlığı üzerine kışkırtmıştır.
00:16:34Sadece orada değil bu Yunanistan'da da öyle.
00:16:37Size şuradan bir şey okumama müsaade edeyim.
00:16:39Buyurun hocam lütfen.
00:16:41Bursa'nın işgali sırasında bizim elimize geçen Yunanlı bir subayın hatıra defteri.
00:16:55Hatıra defteri biliyorsunuz propaganda için tutulmaz.
00:16:58İnsanın kendi kendisiyle konuşması gibidir.
00:17:01Dolayısıyla ne hissediyorsa doğrular yazılır.
00:17:04Ne yaşamışsa onlar yazılır.
00:17:06Bu bulundu.
00:17:08Bulunduktan sonra da savaş sırasında tarihin de söyleyeyim size.
00:17:117 Nisan 1921'de Hakimiyeti Milli Gazetesi'nde yayınlandı.
00:17:16Buyurun hocam.
00:17:17Bir Yunan subayının Anadolu'da işgale katılırken neler hissettiğini neler düşündüğünü anlatıyor.
00:17:24Okumama izin vereyim.
00:17:26Lütfen bunu bir size okuyayım.
00:17:28Uyan ey kahraman Ejdat.
00:17:30Uyan 11. Konstantin.
00:17:32Senin taht ve tacını süvarilerine çiğneten Fatih'in öldürülen askerlerine bak.
00:17:39Çekirge sürüsü gibi tarlalara serpilmiş subay cesetleri yüzüstü kapanarak yenilgilerini kabul ediyorlar.
00:17:47Osmanlı sancağı Yunanlı yaralıların yaralarını sarmak gönüllerini almak için gelip geçenlerin ayaklarını silmek için Kızılaç Hastanesi'nin eşiklerine serilmiş.
00:17:58Gelip geçen paspas yapıp çiğniyor.
00:18:01Atalarımızın ayakları düzeltiyor.
00:18:04Atlarımızın ayakları altında.
00:18:06Taş yerine kesilmiş kafalar.
00:18:08Toprak yerine yumuşak cesetler çiğneniyor.
00:18:11Şanlı elen orduları ayak bastıkları köylerde Türk hakanının bütün zincirlerini kırıyor.
00:18:17Onları yumuşatıyor.
00:18:19Onlara Hristiyanlığı kabul ettiriyor.
00:18:21Çocuklar, kadınlar, kızlar süngülerimizin parıltısını görür görmez derhal Hristiyan oluyorlar.
00:18:27Mutasip hayvan Türklerin kafalarını vücutlarından ayırıyoruz.
00:18:34Vardığımız köylerde batıl Türk itikadının uğursuz simgesi olan minareler, mescitler, mabetler derhal dinamitlerle uçuruluyorlar.
00:18:44Yunan subayı görevini gelecek için o kadar metin bir şekilde yerine getiriyor ki
00:18:49Türkler bundan sonra kendi memleketlerinde yabancı bir gezgin gibi dolaşacaklar.
00:18:55Ne şerefli zafer.
00:18:56Ben Türk adına ele geçenleri öldürmeyi bir uygarlık borcu sayıyorum.
00:19:01Çünkü barbar insanlar insanlık için gayet zararlı bir unsurdur.
00:19:06Şefkat Türkler hakkında duyulmayacak, sezilmeyecek bir histir.
00:19:12Onlar için şefkat ateştir.
00:19:14Bu bir eğitilmiş insan.
00:19:17Bu bir subay.
00:19:19Subay bunu düşünürse cahil halkın artık Türkler konusundaki düşüncelerini bir düşünün.
00:19:25Ya da yaptıklarını yapacaklarını.
00:19:27Bunu niye okuyorsunuz hocam?
00:19:28Bunu niye söylüyorsunuz diyebilirim.
00:19:30Bunlar bilinmeli.
00:19:31Bunları biz de bilmeliyiz.
00:19:32Bunları Yunanlar da bilmeli.
00:19:34Bunları okumak, söylemek, gündeme getirmek bu resimlerle.
00:19:37İnsanlar arasında, toplumlar arasında önyargıyı körüklemek için değildir.
00:19:42Aksine önyargının insanlara neler düşündüreceğini, önyargının insanlara neler yaptıracağını göstermek için.
00:19:50Hocam ben de müsaadenizle.
00:19:52Buyurun.
00:19:53Bir taraftan 1900'lü yılların başında Anadolu'daki Yunan mezalimi, öbür taraftan da 1821'de Mora'daki Yunan mezalimiyle ilişkin bir başka yabancı kişinin anektodunu okumak istiyorum.
00:20:07Şöyle, diyor ki Tripoliç'te görev alan o yabancı kişiye, paralarını sakladığı düşünülen tutsaklara işkence edildi.
00:20:15Kolları ve bacakları kesildi.
00:20:17Ateşin üzerinde yavaş yavaş kızartıldılar.
00:20:21Hamile olan kadınların kafaları kesildi, karınları kesildi, köpek kafaları bacaklarının arasına sokuldu.
00:20:28Cuma'dan pazara kadar hava çığlık sesiyle doluydu.
00:20:32Bir Yunan, 90 kişiyi öldürdüm diye övünüyordu.
00:20:37Bu haftalarca aç bırakılan Türk çocukları, çaresiz yıkıntıların arasında koşarken Yunanlılar tarafından yere atıldılar ve sonra vuruldular.
00:20:48Su kuyuları cesetlerle dolduruldu.
00:20:52Mora'daki soykırım ancak öldürülecek başka Türk kalmadığında sona erdi.
00:20:58Çok doğru. 1821 isyanında oluyor bu.
00:21:021821 isyanında Mora'da başladı isyan.
00:21:06Tripoliçe dediğimiz yer Mora'nın merkezidir.
00:21:09Mora'nın o dönemdeki merkezidir.
00:21:11Orada 35 bin Türk vardı.
00:21:13Bu Türkleri kuşattılar.
00:21:15Aylarca aç bıraktılar.
00:21:179 Ekim 1921'de Tripoliçe'ye girdiler.
00:21:21Orada tarihçilerin verdikleri rakamlar değişik ama en az veren 8 bin veriyor.
00:21:26En fazla veren de 32 bin veriyor.
00:21:29Demin sizin okuduğunuz rapor bir İngiliz tarihçinin yazdığı rapordu.
00:21:37Ben de size yine aynı konuda Alper Philips Elisa'nın Tripoliçe katliamı ile ilgili kısa bir raporunu okuyayım.
00:21:463 gün sürmüştür.
00:21:483 gün boyunca sadece öldürdüler.
00:21:51Sadece öldürdüler.
00:21:52Diyor ya biri ben 90 kişi öldürdüm diye övünüyorum.
00:21:55Sadece öldürdüler.
00:21:56Diyor ki atının şehir duvarlarından saraya kadar hiç toprağa basmadığını iddia edildi.
00:22:01Şöyle 3 gün boyunca şehrin sakinleri bir vahşi çetenin kötülüğüne ve keyfine bırakıldı.
00:22:09Yaş ve cinsiyet ayrımı yapılmadı.
00:22:11Kadınları ve çocukları öldürülmeden önce işkencelere tabi tutuldu.
00:22:15Şehirdeki Yunan zaferinden sonra yol kenarları cesetlerle doldu.
00:22:20Kadınların ve çocukların bulunduğu Müslüman kitleleri yakınlardaki dağlarda sığır doğrar gibi doğrandı.
00:22:27Şurası önemli.
00:22:28Komutanları var bir tane Yunan komutanı Kolkotronis.
00:22:32Yunan Kolkotronis o sözü söyleyen diyor ki ben geldim.
00:22:36Katliam bitmişti.
00:22:38Şehre girdim saraya gidiyorum.
00:22:41Şehirden saraya varıncaya kadar diyor tam okuyorum size.
00:22:44O kadar katliam büyüktü ki kapıdan hisara kadar atımın ayakları hiçbir yere dokunmadan cesetler üzerinde gitti diyor.
00:22:53Ve 32 bin kişinin katledildiğini söylüyor Yunan subayı.
00:22:57Hadi bunun ortalamasını alın en az 15-20 bin kişi katledilmiştir.
00:23:01Bu bir zihniyet meselesidir.
00:23:03Önyargı insanlara eğitim mi de olsa bazı şeyleri yaptırır.
00:23:07Eğitim sizde olsa yaptırır.
00:23:09Önyargıyla mücadele etmenin yolu eğitimdir.
00:23:11Biz ama tarihte bunu hiç yapmadık hocam.
00:23:13Ama bizim yaptığımız doğru.
00:23:15Neden? Çünkü Cumhuriyeti kuranlar geçmişte yaşananların gelecekteki olayları şekillendirmesin.
00:23:23Gelecekteki olayları tehlikeye sokmasın diye ne Yunan katliamını ne Rus katliamını ne Ermeni katliamını gündeme getirmediler.
00:23:30Bu idealist bir görüştür yalnız.
00:23:32Herkes yaparsa bundan insanlık fayda sağlar.
00:23:36Ama bir taraf yapar da bizim gibi.
00:23:38Karşı taraf bunu yapmazsa.
00:23:40Bizi öldürmediğimiz halde Ermeniler devamlı bizi öldürdüler, katlettiler, soykırıma uğrattılar derse.
00:23:46Duyanlar onlara inanır.
00:23:48Biz kendi doğrularımızı anlatmakta zorlanırız.
00:23:50Tez informasyonla mücadele konusunda biraz geriye kaldığımız bir dönem yaşadık.
00:23:56Kesinlikle öyle.
00:23:57Son 20-30 yıldır belki çok önemli mesafe aldık.
00:24:00Hem Tehcir meselesini 1915'i daha iyi anlatıyoruz.
00:24:03Morada yaşananları daha iyi anlatıyoruz.
00:24:05Haşinyan da artık o noktaya geldi hocam.
00:24:07Çünkü bilimsel bilgiler, bilimsel veriler var.
00:24:10Bizden duymazsa hiçbir Ermeni diyip de araştırılmaz.
00:24:14Çünkü ilkokuldan ortaokuldan liseye kadar kiliselerde uygulamalı din eğitimleri esnasında papazlar da bunu öğreniyorlar.
00:24:22Çocukların elindeki ilkokul kitaplarında hala sözde tırnak içinde Türk katliamı diye tezler var.
00:24:27Aslı astarı olmadığı gibi sen sadece kendi coğrafyandasın.
00:24:31Moradasın.
00:24:32Niye katle değil?
00:24:33Benim bir arkadaşım söylemişti.
00:24:35Yunanistan'a gittiğinde 9 Eylül İntikam İlkokulu varmış.
00:24:39İntikam İlkokulu.
00:24:409 Eylül İntikam İlkokulu.
00:24:41Size bir hatıram anlatayım.
00:24:43Avrupa Birliği'ne giriş sürecinde, size başlamıştım onu anlatmaya.
00:24:48Avrupa Birliği giriş sürecinde gördüler ki Türk kamuoyunda da Yunan kamuoyunda da birbirlerine güven yok.
00:24:57Ortada bir güvensizlik ortamı var.
00:24:59Güven artırıcı önlemler çerçevesinde bazı tedbirler alalım dediler.
00:25:04Niye?
00:25:05Siyasiler aralarında direkt telefon görüşmesi yapmaya başladılar.
00:25:09Askerler aralarında doğrudan telefon görüşmesi yapmaya başladılar.
00:25:12Olay hemen savaşa veya savaşa varabilecek bir çatışmaya varmasın diye.
00:25:17Bir de eğitim boyutu vardı bunun.
00:25:19Eğitim boyutunda bir iki toplantıya ben de gittim.
00:25:22Eğitim boyutunda da okullardaki kitaplarda karşı tarafı aşağılayan ve düşmanlık duygularını ön plana çıkaran ifadelerin ortadan kaldırılması, kitaplardan çıkarılması çalışmalar yapıldı.
00:25:37Biz yaptık.
00:25:38Kabul etmeliyiz ki Yunanlılar da yaptı.
00:25:40Fakat kilise buna müdahale etti.
00:25:42Yunan kilisesi.
00:25:43Yunan kilisesi son derece etkildir Yunanistan'da.
00:25:46Dedi ki eğer bu süreci devam ettirirseniz sizi aforuz ederim yöneticilere.
00:25:51Ve yöneticiler bundan vazgeçtiler.
00:25:53O mesele kaldı orada.
00:25:54Siz ilk başta dediğiniz gibi Yunan din devleti demiştiniz hocam.
00:25:58Evet.
00:25:59Milli birliğini Türk düşmanlığı üzerine kurduğu zaman kilise müdahale ediyor haliyle.
00:26:03Hocam bugün bile Batı Tırakke Türkleri için bile Türk denmesinden inanılmaz rahatsızlar hocam.
00:26:09Türk kelimesiyle başlayalım.
00:26:11Onlar Müslüman olmuş Yunanlılar.
00:26:14Ve yine kendileri müftülerini seçemiyor.
00:26:18Biz yine seçmeye devam ediyoruz.
00:26:21Hocam gelelim şimdi bir Yunan işgalini başladık.
00:26:25Adım adım Anadolu'yu işgal ediyorlar.
00:26:28Ortada bir ordumuz yok.
00:26:30Silahlar el konulmuş.
00:26:32Halk yoksulluk ve fakirlik içerisinde Anadolu toprakları işgal edilmiş.
00:26:37Ve biraz daha hızlandırdık hocam.
00:26:39Tamam.
00:26:40Nereden başlatalım bu süreci?
00:26:42Şöyle önce ordumuz yok.
00:26:44Ordu olmayınca ne yapacaksınız?
00:26:46Kanaat önderlerinin etrafında, ordudan ayrılmış subayların etrafında, bir mahallede tebarüz etmiş bürokratların etrafında silahlı gruplar oluşturduk.
00:26:57Yunanlılar bizi gelip evlerimizden yurtlarımızdan ediyor.
00:27:00Biz bir şey yapmayacak mıyız diye çeteler oluşturuldu.
00:27:03Silahlı gruplar.
00:27:04Buna kuvayi milli ediyoruz.
00:27:06Ve bunların sayıları 10'dan 20'den başladı.
00:27:09Ama Ethem Bey'in kuvvetleri gibi binlerle olacak şekilde büyüdü hakikaten.
00:27:14Kabul etmeliyiz ki meclis açılıp düzenli ordu kuruluncaya kadar kuvayi milliye çok önemli görevler yaptı.
00:27:22Durduramadı Yunanlıları.
00:27:24Zaten zor düzenli orduya karşı çetelerin mücadele etmesi pek mümkün değil.
00:27:29Ama onların da ileri harekatını yavaşlattı.
00:27:32Mustafa Kemal Paşa bunu gördüğü için Erzurum Kongresi, Sivas Kongresi,
00:27:36arkasından Ankara'da 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılması ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin kurulması.
00:27:44Hükümet kurulur kurulmaz ilk yapılan şey düzenli orduya geçme çalışmalarıdır.
00:27:49Ve Ocak 1921'den itibaren düzenli ordu yavaş yavaş oluşmaya başlandı.
00:27:56Peki 1. Nönü, 2. Nönü Sakarya'da düzenli ordu var mı?
00:27:59Vardı. İlk 1. Nönü'de ordumuzun sayısı 5-6 bindir.
00:28:04Daha toparlanmadan bunlar İnegöl bölgesinden, Bursa İnegöl'den bir keşif harekatı derler ama aslında ordu yok diye ciddiye almadılar.
00:28:15Bir taburla geldiler, birkaç taburla saldırdılar ama bizim o 5-6 bin kişilik yeni ordumuz bunları durdurdu.
00:28:23Sonra biz yine orduyu düzenlemeye devam ettik.
00:28:272. Nönü'de Mart'ta, Ocak'taydı o Mart'ta tekrar saldırdılar 1921'de.
00:28:32Ona da 2. Nönü diyoruz. 2. Nönü'de ordumuzun sayısı 20 bini bulmuştu.
00:28:38Ve orada Yunanlılar durduruldu geçemeyeceklerini anladılar bu mevcutlarla.
00:28:43Şimdi burada bir şey söylenir onu burada söylememiz lazım aslında bakarsan.
00:28:48Neden? Derler ki 1. ve 2. Nönü savaşı savaş değildir.
00:28:53Bu biraz itibarsızlaştırma çabasıdır ama orada şehitlerimiz var.
00:28:59Birincide de var, ikincide de var.
00:29:01Yaralananlarımız var. Bu bunlara haksızlıktır.
00:29:04Onlar canlarını dişlerine taktılar orada mücadele ettiler.
00:29:07Yunanlılar ordumuz olmadığı için kolaylıkla o bölgeleri geçip geleceklerini düşünüyorlardı.
00:29:13Biz onları durdurduk.
00:29:15Amaçları Ankara'ya kadar gelmek miydi hocam?
00:29:17Ankara değil de o sıralarda Eskişehir tarafına doğru gücümüz nedir ne kadarız keşif yapacaklar.
00:29:28Yine gölden çıkıp ne kadar mevzu alabilirlerse oraya kadar gelecekler.
00:29:32Fakat direnişi görünce geri çekilmek durumunda kaldılar.
00:29:35Burada şunu söylemeliyiz.
00:29:37İki tarafta 2. Nönü savaşında fazla bir mesafe alamadı.
00:29:43Herkes siperlerinde kaldı.
00:29:45İki tarafta hemen hemen aynı anda geri çekilme emri verilmiş.
00:29:49Hem Yunanlılar hem Türkler.
00:29:51Bizde 10.000 kişiye ne yapacaksınız.
00:29:54Bu defa daha büyük güçlerle geldiler.
00:29:56Dolayısıyla biz çekilmek istiyoruz. Onlar da çekilmek istiyor.
00:30:00Bizim askerlerden biri onların çekildiğini görmüş.
00:30:03Hemen orduya haber verildi.
00:30:05Ordu geri çekilme emrini iptal etti.
00:30:08Onların peşinden bir müddet onları takibe koydu.
00:30:11Püskürtme de var galiba.
00:30:13Dolayısıyla bunu geri çekilme emri veren nasıl galip gelir diye aşağılamaya çalışıyorlar.
00:30:18Bunlar yapılacak işler değil.
00:30:20Şimdi burada bitti.
00:30:22Orada takılıp kalınca dediler ki bakın 6.000'den 20.000'e çıktı ordu.
00:30:28Her gün yeni yeni katılım oluyor.
00:30:30Türk insanı savaşı kabullendi.
00:30:33Türk insanı Mustafa Kemal Paşa'nın liderliğini kabullendi.
00:30:36Bir Amerikan gazeteci var o dönemde Anadolu'da geziyor.
00:30:39Büyük taarruz sırasında Washington'da yazmış bunu.
00:30:43Anadolu'da diyor hiçbir ev yok ki orada Mustafa Kemal Paşa'nın posterleri asılmamış olsun.
00:30:49Bu derece benimselmiş.
00:30:51Böyle olunca da savaşı kabullendi.
00:30:53Önce sakladığı çocuklarını savaşmasın askere göndermeyeceğim diye onları savaşa göndermeye başladı.
00:30:59Savaşa göndermeye başladı.
00:31:01Birdenbire sayı arttı.
00:31:03Yunanlılar dediler ki bütün hazırlığımızı yapalım Ankara'ya doğru yürüyelim.
00:31:07Bunun üzerine İngilizlerden destek aldılar.
00:31:10Yunanistan'dan destek aldılar.
00:31:12Kralları Yunan Kralı Konstantin Anadolu'ya geldi.
00:31:15Bütün birlikleri tek tek gezdi cesaret verdi.
00:31:18Yunan Kralı.
00:31:19Yunan Kralı.
00:31:20Yunan Kralı'nın başkanlığında Kütahya Eskişehir Savaşları diye 1921'in Temmuz'unda saldırıya geçtiler.
00:31:28Ve çok güçlü oldukları için kabul etmeliyiz ki 10 günde hem Kütahya'yı hem Eskişehir'i hem de Afyon'u kaybettik.
00:31:35Sayıları kaç hocam?
00:31:36Sayıları şimdi tam bilemiyorum ama.
00:31:38Bizde onun bir rakamı vardı.
00:31:40Özellikle Sakarya zaferinden önce.
00:31:43O tabloyu ekrana verebilir miyiz?
00:31:457 numaralı.
00:31:46Orduların durumu diye bir görüntü var.
00:31:49Bu Sakarya.
00:31:50Bir de şu an 92 bin Türk ordusu asker.
00:31:5448 bin tüfeğimiz var.
00:31:56819 makineli tüfek.
00:31:58145 top.
00:31:59Yunan ordusunda 180 bin asker hocam.
00:32:022 misli.
00:32:032 misli.
00:32:0488 bin tüfek.
00:32:05Yine 2 misli.
00:32:06819 makineli tüfek.
00:32:083000 makineli tüfek.
00:32:10145 top.
00:32:11300 top.
00:32:12Durum bu hocam.
00:32:13Ama şunu da görmemiz lazım.
00:32:15Burada biz bir savunma savaşı yapıyoruz.
00:32:18Biz savunmadayız.
00:32:19300 yıldır savunmadayız ama.
00:32:212. Viyana'dan.
00:32:22Şu an daha tarih gelmeden önce.
00:32:24Bu Sakarya savaşı da bir savunma savaşıdır.
00:32:26Savunma savaşı farklıdır.
00:32:28Savunan tarafın hep avantajı olur.
00:32:30Ve askerlik diye bir kural vardır.
00:32:32Ben silahlı kuvvetlerden geldim.
00:32:34Taarruz yapan kuvvet saldıran kuvvetin en az 2-3 misli olmalıdır.
00:32:38Dolayısıyla burada Yunanlar bunu yakalamış.
00:32:40180 bine 90 bin.
00:32:42Aslında bu eşit bir rakam.
00:32:44Çok pardon hemen bir araya gireceğim.
00:32:46Malazgirt'te taarruzdayız değil mi hocam?
00:32:48Taarruzdayız.
00:32:49Orada tam tersi bir durum var.
00:32:50Ters bir durum.
00:32:51Ama orada tam tersi yine biz azınlıktayız.
00:32:53Yani baya bir fark var.
00:32:55Ama Alparslan oraya Romendiyocan ile savaşmaya gelmedi.
00:32:59Bunu dahi bilirsiniz hocam değil mi?
00:33:01Fatımilerin üzerine sefer yapmaya.
00:33:03Mısır'a sefer yapmaya geldi o.
00:33:05Romendiyocan'ın akımları önlemek üzere.
00:33:09Oraya gireceğiz hocam.
00:33:10Türklere sefere gelince Mısır'a giderken Halep'ten dönüp geldi.
00:33:15Oraya gireceğiz.
00:33:16Biz sadece bir taarruz bir savunma.
00:33:18Savaş için gelmedi yani.
00:33:19Onu demeye çalışıyorum.
00:33:20Devam edelim hocam.
00:33:21Şimdi Sakarya'dayız.
00:33:2222 gün mü sürüyor hocam?
00:33:23Şimdi dur.
00:33:24Kütahya Eskişehir Savaşı'nda oraları kaybedince bir panik başladı mecliste.
00:33:29Dediler ki ne oluyor?
00:33:30Ordu üzerinde ordaya geçtik.
00:33:32Birincinin önü zafer, ikincinin önü zafer.
00:33:35Kütahya, Eskişehir, Afyon 10 günde elimizden çıktı.
00:33:38Bu işin sorumlusu kim?
00:33:40Mustafa Kemal Paşa'dan üstün komutan yok.
00:33:42Mustafa Kemal Paşa ordunun başına geçsin.
00:33:44Mustafa Kemal Paşa dedi ki geçerim ordunun başına.
00:33:46Bir şartım var.
00:33:47Bir şartım var.
00:33:48Nedir?
00:33:49Meclisin askeri konulardaki yetkilerini bana vereceksiniz.
00:33:53Benim her söylediğim emir olacak.
00:33:55Neden?
00:33:56Çünkü komisyona gitsin.
00:33:57Komisyonda görüşülsün.
00:33:58Tartışılsın.
00:33:59Meclise insin.
00:34:00Mecliste el kaldır, el indir.
00:34:02Kanunlaşsın ve uygulamaya geçsin.
00:34:04Bu kadar vaktimiz yok.
00:34:05Yunanların en fazla birayları var.
00:34:07Sakarya'dan saldırmak için.
00:34:08O da Kütahya Eskişehir Savaşı'nda kaybettiklerini tamamlayacaklar.
00:34:12Meclisi toparlayalım.
00:34:13Toparlanacaklar.
00:34:14Ankara'ya yürüyecekler.
00:34:15Onun için de toparlanma faaliyetlerini yürütüyorlar.
00:34:18Meclis buna karşı çıktı ama Mustafa Kemal Paşa bunları ikna etti.
00:34:22Uzatmayalım o kadar.
00:34:23Bu yetkileri aldı.
00:34:25Yetkileri aldıktan sonra yazdığı ilk emir Tekarifi Milli Emirleri'dir.
00:34:29Nedir hocam?
00:34:30Onu da bir ekrana getirelim.
00:34:32Tekarifi Milli Emirleri.
00:34:33Kısaca bir özetleyeyim söyleyeyim.
00:34:35Buyurun hocam.
00:34:36Şöyle ne diyor?
00:34:37Başkomutan diyor.
00:34:38Geçiyor.
00:34:39Tekarifi Milli Emirleri.
00:34:40Tamam.
00:34:41Bu aslında Mustafa Kemal Paşa'nın başkomutan olarak meclisten aldığı yetkiyle
00:34:46Anadolu insanına yüklediği sorumluluklardır.
00:34:50Birinci maddesi orada.
00:34:51Birinci maddesinde diyor ki Anadolu'daki her ev askere bir çift çarık, bir çift çorap
00:34:58ve bir kat iç çamaşırı hazırlayacak.
00:35:01Ne diyor hocam?
00:35:02Ben bakayım.
00:35:03Her ilçede bir tane Tekarifi Milli Emirleri komisyonu kurulacak.
00:35:05Bu ayrı.
00:35:06Halk elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edilecek.
00:35:10Her aile bir askeri giydirecek, yiyecek ve içecek maddelerinin %40'ına el konulacak
00:35:16ve bunlar daha sonra geriye koyulacak.
00:35:18Bu biraz yuvarlak yazılmış.
00:35:19Yuvarlak.
00:35:20Birinci maddesinde Anadolu'daki her ev askere bir çift çarık, bir çift çorap, bir kat
00:35:26iç çamaşır hazır.
00:35:27Bu önemli.
00:35:28Neden önemli?
00:35:29Askerin iç çamaşırının olmadığını anlıyoruz buradan.
00:35:31Askerin ayağında olmadığını anlıyoruz.
00:35:33Yani çarık, yiyecek çarığı bile yok.
00:35:35Yok.
00:35:36%40'ı yalın ayaktır.
00:35:37Arap silahı falan.
00:35:38Sakarya'da %40'ın yalın ayak savaşmıştır.
00:35:4022 gün boyunca.
00:35:41Sakarya'da savaşanların tabii.
00:35:43Sakarya'da savaşanların %20'sinin elinde şey yoktur.
00:35:46Ne denir?
00:35:47Tüfek yoktur.
00:35:48Kasatura vermişiz.
00:35:49Ne denir?
00:35:50Kasatura ile savaşıyor.
00:35:51Dolayısıyla yoksulluk çuhat safhada.
00:35:53Bunu çözmeye çalışmıştır bu emirlerle.
00:35:55Bir güç 93 bine ulaşan bir kuvvet bekledi.
00:35:59Sakarya'da 22 gece 22 gündüz bir ölüm kalım savaşı verildi.
00:36:04Biz kazandık.
00:36:05Neden?
00:36:06Çünkü biz kanaatkardık.
00:36:07Azla yetiniyorduk.
00:36:09Ayrıca biz vatanımızı savunuyorduk.
00:36:12Bizim inancımıza göre Allah vatanını savunanlarla beraberdir.
00:36:17Allah'ın bizim yanımızda olduğunu gördük.
00:36:19Ve 22. günün sonunda geçemeyeceklerini anlayınca Yunanlılar tekrar geldikleri
00:36:24Afyon-Kütahya-Eskişehir istikametine çekildiler.
00:36:27Bizim onları takip etmemiz lazım.
00:36:29Ama takip edecek durumda değiliz.
00:36:31Neden?
00:36:32Çünkü elimizde ne var ne yok Mustafa Kemal Paşa tekalifi milli emirleriyle ne toplamışsa
00:36:37bunları o 22 gece 22 gündüz süren savaşta Sakarya Savaşı'nda harcadık.
00:36:43Ayrıca eline silah vermediğin asker kaçar mı?
00:36:46Kaçar.
00:36:47Can korkusu bu.
00:36:49Eline ayak kabuğu vermediğin çıplak ayaklı olan asker savaşabilir mi?
00:36:55Savaştan imtina edebilir mi?
00:36:57Kaçınabilir mi?
00:36:58Kaçınabilir.
00:36:59Bu normaldir.
00:37:00%40 kayıbımız oldu.
00:37:02Ve daha çok da subaylarımız ön safta savaştılar.
00:37:05Ve subaylarımızdan çok büyük bir kısmını kaybettik.
00:37:09Orduda subay ihtiyacı had safıya çıktı.
00:37:11Bu Sakarya'da gerçekleşti.
00:37:13Sakarya'nın bir adı da Subaylar Savaşı'dır.
00:37:15Subaylar Savaşı'dır.
00:37:17Çok sayıda subay şehidimiz var.
00:37:19Bunların devlenmesi lazım.
00:37:21Ona rağmen Mustafa Kemal Paşa Afyon'un ne diyelim iki tümenle savunulduğunu gördü.
00:37:27Ve Sakarya Savaşı'ndan sonra hem bir deneme amaçlı Güzelim Dağı var.
00:37:32İşçihisar var ya Afyon'da.
00:37:34İşçihisar'ın biraz ilerisinde.
00:37:36Güzelim Dağı'ndaki Yunanlara saldırdı.
00:37:39Geri çekilmeden sonra saldırı gelecek.
00:37:42Bu bir büyük taarruzun öncüsü gibidir.
00:37:44Bir denemesidir.
00:37:46Bir küçük taarruzdur.
00:37:48Daha saldırdı.
00:37:49Dört kol orduyla.
00:37:51Bu önemli bir şey.
00:37:52Dört kol orduyla.
00:37:53Fakat hemen Yunanlılar Afyon-Kütahya-İşkişehir istikametinden kuvvet takviye yaptılar.
00:37:58Bir savunma mı yapıldı hocam orada?
00:38:01Orada Yunanlılar savunma yaptı.
00:38:02Bir 6 ay sözü var sanki.
00:38:04Türkler 6 ayda geçemezler.
00:38:06O Yunan siperler.
00:38:09Buyurun hocam devam edin.
00:38:11Güzelim Dağı'ndaki muharebelerden biz geri çekilmek zorunda kaldık.
00:38:16Ve dedik ki ordumuzun ihtiyaçlarını tamamlamadan savaşmamız mümkün değil.
00:38:20Bunun üzerine Sakarya'dan büyük taarruza kadar geçen zaman içerisinde bir yıl boyunca
00:38:26bir yıl boyunca ordunun bütün ihtiyaçlarını Mustafa Kemal Atatürk tamamlamıştır.
00:38:32Ama ne zaman taarruz edeceğini kimseye söylememiştir.
00:38:35Cepheye gitmiştir annesine haber vermemiştir.
00:38:38Düşün savaş bu ya.
00:38:39Taarruzdan önce.
00:38:41Yani Çay Partisi.
00:38:43Çay Partisi bunlar hep gizlemenin bir yollarıdır.
00:38:45Çay Partisi dediği zaman Mustafa Kemal Paşa iki defa bunu yapmıştır.
00:38:49Çay Partisi'nin biraz ayrıntısına girelim hocam.
00:38:52Nasıl oldu?
00:38:53Şimdi taarruz planları yapılmış.
00:38:56Taarruz planlarını tartışacak.
00:38:58Bunun için önce Mustafa Kemal Paşa'nın resepsiyon vereceğine dair
00:39:02Hakimiyeti Milliye Gazetesi'nde ve diğer mahalleli gazetelerde haberler yayınlatıyor.
00:39:07Ama öyle bir şey yok.
00:39:09Yani resepsiyon falan yok.
00:39:11Ama görüyorlar ki cepheyle falan uğraşan yok.
00:39:13Çay Partisi'yle uğraşılıyor ağırlıklı olarak.
00:39:16Türklerde taarruz düşüncesi yok kanaati.
00:39:18Hem Yunanlılarda hem İngilizlerde yerleşmiş oluyor böylece.
00:39:22Halbuki o Akşehir'e gidiyor.
00:39:24Akşehir'de komutanlarla toplanıyor.
00:39:26Ve onlara diyor ki Eskişehir'de ordumuz.
00:39:29Eskişehir'deki ordumuzu doğrudan oraya saldıramayız.
00:39:32Neden?
00:39:33Oradan bekleniyor çünkü.
00:39:34Biz beklemedik bir yerden saldıracağız.
00:39:36Nereden?
00:39:37Afyon'un güneyinden.
00:39:38Buna karşı çıkıyor Yakup Şevket Paşa gibi bazı komutanlar.
00:39:41Yani hocası.
00:39:42Hocası.
00:39:43Bir harbiyenin hocası aynı zamanda.
00:39:44Diyor ki bu ters plandır.
00:39:46Yani şuradan mı hocam?
00:39:48Şu birlikler yukarıdan güneye doğru.
00:39:50Yukarıdan aşağıya gelecek.
00:39:51Ve savaş esnasında.
00:39:52Yok savaşacak işte savaşı gizleyerek.
00:39:54Ama şöyle düşün.
00:39:56Yani 18 kolordu var.
00:39:58Bu 18 düzeltiyorum 18 tümen var.
00:40:0018 tümenin önce ne diyelim 10'unu sonra 7'sini Afyon'un iyice güneyine kaydıracaksınız.
00:40:08Ve Yunanların 50 uçağı var.
00:40:11Bunlar uçaklarla bunu görmeyecekler.
00:40:14Şevket Paşa diyor ki mümkün değil.
00:40:16Görürler.
00:40:17Görürlerse de baskın özelliği kaybolur.
00:40:19Ve bu plan bir işe yaramaz.
00:40:21Ve bu planı biz uygulamaya kalkarsak başarısızlık kaçınılmaz.
00:40:24Ve meclis bizi asar diyor.
00:40:26Mustafa Kemal Paşa diyor ki biz uğraşa uğraşa ordumuzu 208 bine getirebildik.
00:40:31Başka getireceğimiz bir mevcut yok.
00:40:33Biz kesin sonucu bununla almak zorundayız.
00:40:36Eskişehir'den bunu alamayız.
00:40:38Baskını ancak Afyon'un güneyinden yaparız.
00:40:40Burada demir yolu sağlam.
00:40:42Nerede sağlam?
00:40:43Adana Çukurova'yı boşaltmış Fransızlar.
00:40:46Demir yolu oradan sağlam.
00:40:49Adana Konya Afyon.
00:40:51O demir yolunu kullanabiliriz.
00:40:52Ayrıca Çukurova zengin orada işgal olmuş ama savaş olmamış.
00:40:56Konya İtalyan işgalinde kalmış ama savaş olmamış.
00:40:59Ankara bütün milli mücadelerinin yükünü çekmiş Ankara ve çevresi.
00:41:03Orduyu besleyen halktır.
00:41:05Halk neyi var nesi yoksa vermiş.
00:41:07Artık verecek bir şey kalmamış Ankara tarafını.
00:41:10Bunun için Afyon'a gitmişler.
00:41:11Bir sebep de odur.
00:41:12Dolayısıyla baskın şeklinde...
00:41:14Az önceki tekrar animasyonu verebilir miyiz?
00:41:16Baskın şeklinde olacak şey saldırı taarruz.
00:41:20Saldırı taarruz baskın şeklinde olacak.
00:41:22Bunun için de hazırlıklarını bir yıl boyunca yaptı.
00:41:26O hazırlıkların içerisinde tabi Ankara antlaşması vesaire de var.
00:41:29Diplomatik işler de var.
00:41:30Aşağı iyice güvence altına alıyor.
00:41:32Bu işin siyasi tarafı.
00:41:33O siyasi tarafta da Ruslarla anlar ilişkileri geliştirdi.
00:41:37Ve Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan Sovyet sistemine dahil oldular.
00:41:45Onlarla Moskova Antlaşması'nın benzeri olan Kars Antlaşması yapıldı.
00:41:50Fransızları İngiliz blokundan kopardılar Ankara Antlaşması ile.
00:41:54Ve İtalyanlar da çekildi.
00:41:56Fransızlar da çekildi.
00:41:57Bu büyük başarıdır siyasete.
00:41:59Bir yandan asker topluyorsun bir yandan diplomatik taarruz yapıyorsun.
00:42:03Çekildikleri yerlerdeki silahların uçaklar dahil buna Fransız uçaklarını bize verdiler.
00:42:09Bizim iki uçağımız vardı Almanlardan.
00:42:12Fransızlardan da aldık.
00:42:13Ve bizim uçak sayımız da ona çıktı.
00:42:16Fakat biz taarruzdayız bu defa.
00:42:20Taarruzda 93'lük mevcudumuz var.
00:42:23Bu sevkiyat gece gidecek uçaklara gözükmeyecek.
00:42:27Burada sanki bir de okuduğum kaynaklarda diyor ki
00:42:30atların ayaklarının altına tekerleklere kanunlara bezler konuldu ki ses çıkartmasın diye.
00:42:38Doğru mudur hocam?
00:42:39Doğrudur.
00:42:40En ince ayrıntısına kadar düşünülmüş her şey.
00:42:42Şey diyor ki Yakup Şeküpaşa gündüz şey yapmanız mümkün değil.
00:42:46Siz istediğiniz kadar askerlere çalı süpürgelerini verin.
00:42:50Çalı süpürgeleriyle devamlı toz çıkarsınlar.
00:42:53Tozdan göremesinler.
00:42:54Bu mümkün değil diyor.
00:42:55Bunu görürler.
00:42:56Mustafa Kemal Paşa diyor ki onu biz düşündük.
00:42:58Ne yapacağız?
00:42:59Gece naklettireceğiz.
00:43:00Fakat gecede büyük bir sessizlik oluyor.
00:43:03Sessizlikte de o kadar topu, tüfeği, arabayı, atı, askeri siz gece yürüteceksiniz.
00:43:09Onun bir gürültüsü oluyor işte.
00:43:11Mümkün olduğu kadar atların ve arabaların sesleri çıkmasın diye.
00:43:16Hem arabaların yay denir onlara değil mi?
00:43:20Arabaların yaylarına hem de tekerleklerine çuval bezi deniz, tehliz bez.
00:43:25Tehliz bezleri bulup bulup bağlamışlar.
00:43:27Atların ayaklarına da bağlamışlar.
00:43:30Böylece 7 tümeni 14'ünden itibaren.
00:43:33Yani kaç bir asker hocam tahmini?
00:43:35Bir tümen 10 bin kişidir.
00:43:37Aşağı yukarı 60-70 bin.
00:43:39O dönemde tümenlerin mevcudu 50 bin civarında.
00:43:4450 civarında bir tümeni oraya kaydırmışlar.
00:43:47Bir gece?
00:43:48Bir gece 14'ünden itibaren.
00:43:51Oradan nasıl geçecekler?
00:43:54Oradan geçen süvari fırkasıdır.
00:43:56Süvari kol ordusudur.
00:43:58Fahrettin Paşa'nın.
00:43:59Bizim orada istihbaratçılarımız var.
00:44:02Orduyla iş yapan.
00:44:03Bunlardan biri Haydar Ağa diye biridir.
00:44:07Toklu veya Tokçular.
00:44:09Tam ismini hatırlayamadım.
00:44:11O köyden birisi.
00:44:12Ve şunu görüyor gezerken.
00:44:14Oraları geziyor ama istihbarat amaçlı geziyor.
00:44:17Ahır dağlarında yörük mezarı geçidi diye çok sert bir yer var.
00:44:24Bir asker bir atlı geçebilir.
00:44:26Ama başkasının, ikincisinin yan yana geçmesi mümkün değil.
00:44:30Buradan süvari geçemez, asker geçemez diye oraya şey koymamışlar.
00:44:34Savunma tersisi yapmamışlar.
00:44:37Yunanlılar bunu da beklemiyorlar değil mi hocam?
00:44:40Tabii hiç beklemiyorlar.
00:44:42Ahır dağlarında gördüğünüz yerde.
00:44:44Şurası.
00:44:45Ahır dağlarında.
00:44:46Bunu diyor ki ben bunu bildirmem lazım.
00:44:49Fahrettin Paşa'ya.
00:44:50Ekmek alıyor bir tane.
00:44:52Ekmeğin içerisini çıkarıyor.
00:44:54Çarşı ekmeğinin.
00:44:55Çıkarıyor içini.
00:44:57İçine şu kağıt ya.
00:44:59Kağıda limon suyuyla ahır dağlarında yörük mezarı geçidi var.
00:45:04Buradan tek tek geçilebilir.
00:45:06Yunan birliklerinin arkasına sarkabilirsiniz diyor.
00:45:09Bunu yazıyor.
00:45:10Limon suyuyla.
00:45:11Limon kurudu mu sayfa bomboş gözüküyor.
00:45:14Bunu ekmeğin içerisine koyuyor.
00:45:17Ve oradan geçiyor.
00:45:19Giderken ekmek torbasında.
00:45:21Sonra ilk gördüğü askere onların bir haberleşme sistemi var.
00:45:24Onlara bırakıyor.
00:45:25Bu Fahrettin Paşa'ya geliyor.
00:45:27Ateşi yakıyor.
00:45:28Ateşi kağıdın altına tutunca şöyle yakmadan ama.
00:45:31Isıtınca limon suyu okunmaya başlıyor.
00:45:35Limon suyu okunmaya başlıyor.
00:45:37Yörük mezarı geçidini orada görmüşler.
00:45:39Ve süvari bir gece önce Sincanlı Ovası'na Yunanlıların 20 kilometre arkasına sızmıştır.
00:45:45Bütün İzmir'le telegraf haberleşmelerini kesmiştir.
00:45:49Onun için taarruz başladığında ne diyelim.
00:45:53Hacıhanesli İzmir'deydi.
00:45:55Yunan başkomutanı haberleşemedi.
00:45:57Ne olduğunu bile anlayamadı.
00:45:59Kesik çünkü. Telegraf telleri kesik.
00:46:01Bir de arkalarından şey taarruz edince süvari.
00:46:04İki ateş arasında kaldılar.
00:46:06Zaten siperlerden çıkmışlardı.
00:46:08Ne yapacaklarını şaşırdılar.
00:46:10Ve ikinci siper İlbulak Dağı.
00:46:12Üçüncü siper ne diyelim ona.
00:46:14Dumlu Pınar.
00:46:16Oraya doğru çekilmeye başladılar.
00:46:18O kadar hızla çekiliyorlar ki.
00:46:20Mustafa Kemal Paşa onların Dumlu Pınar'da.
00:46:23Ama burada çok büyük ve müthiş bir topçu atışları başlıyor değil mi hocam?
00:46:27Tabii. O şöyle. Taarruzun başlangıcıdır.
00:46:29O 26 Ağustos'tadır.
00:46:3126 Ağustos'ta plana göre
00:46:33Topçular bizim aşağı yukarı 430'a yakın bir topumuz var.
00:46:38Yunanlıların da ona yakın yani.
00:46:40400 küsürde onların var.
00:46:41Toplarımız eşit sayılır.
00:46:43Bir topçu ateşiyle başlayacak.
00:46:45Şimdi Kocaetepe bizde Afyon'da.
00:46:47Kocaetepe'nin karşısındaki bütün tepeler, dağlar Yunanlıların elinde.
00:46:52Ora birinci mevzileri.
00:46:54Arkalarında İlbulak Dağı var.
00:46:56İkinci mevzileri.
00:46:57Dumlu Pınar üçüncü mevzileri.
00:46:59Şimdi topçu ateşi o tepelerdeki mevzileri dövecek.
00:47:05Yani oradaki askerlerin tutunamayacak hale getirecek.
00:47:08Gerçekten onu İsmet Paşa çok iyi yapmıştır.
00:47:10Kendine iyi bir topçu subayıdır.
00:47:12Fakat büyük bir aksilik yaşandı.
00:47:14Onu burada söylememiz lazım.
00:47:16Sabah dört buçukta saldırılacaktı.
00:47:18Sabah dört buçukta saldırılamadı.
00:47:20Çünkü büyük bir sis çöktü.
00:47:22Sis dağılmadı.
00:47:23Planlar bozuldu.
00:47:24Dört buçuktaydı.
00:47:25Beş buçağı sardı.
00:47:27Mustafa Kemal Paşa endişelidir.
00:47:29Kayalıklara gidiyor.
00:47:30Kayalıklarda duası var.
00:47:31Allah'ım sen bu milleti davasında muzaffer eyle.
00:47:34Allah'ım bu İslam'ın ordusunu sen muzaffer eyle diye.
00:47:38Hem yaveri Muzaffer'in hatıralarında var bu.
00:47:42Hem de emir eri Çorumlu veya Denizli'li, Çivrilli, Salim Çavuş'un hatıralarında var.
00:47:49Dua ediyor ama çok tedirgin.
00:47:51Kocatepe'de çekilmiş bir resim var ya böyle tedirgin.
00:47:55Tam o sırada kayalıklara giderken orada bir fotoğrafçı var.
00:47:59O çekmiş onu.
00:48:00Ama bir saat sonra sis dağılıyor.
00:48:02Beş buçağa doğru.
00:48:03Sis dağılır dağılmaz emri veriyor Mustafa Kemal Paşa.
00:48:06İnönü'de veriyor emri.
00:48:07Ve müthiş bir topçu ateşi var.
00:48:09Süperler dağılmıştır.
00:48:11Süperler de kalamıyorlar.
00:48:12Geriye çekilmeye başlıyorlar.
00:48:14İşte o zaman piyadeye hücum emri veriliyor.
00:48:16Piyade oradan bir çıkıyor Mustafa Bey.
00:48:19İzmir'e kadar durmadan bunları kovalıyor.
00:48:22Bir tek durmayı Durnu Pınar'da deniyorlar.
00:48:26Toparlanalım tekrar karşı koyalım diye.
00:48:28Bunu da Mustafa Kemal Paşa sezmiş.
00:48:30Bunların orada süperleri var ona güveniyorlar.
00:48:33O süperlere girmeden Mustafa Kemal Paşa geçiş yollarını kapatarak askeri lihasını kullanıyor orada.
00:48:39Geçiş yollarını kapatarak onları dört bir yandan çeviriyor.
00:48:43Bir çemberin içerisine alıyor Mustafa Kemal Paşa ona kurt kapanı diyor.
00:48:47Kurt kapanı.
00:48:48Kurt kapanının içerisinde askerin büyük bir kısmını iki kurul orduyu imha ediyor orada.
00:48:53Geri kalanlarda biz de mahvolacağız diye kaçmaya başlıyorlar.
00:48:57Nereye doğru?
00:48:58Bir tarafı Bursa'ya doğru bir tarafı İzmir'e doğru.
00:49:02Piyade de onları bırakmıyor İzmir'e doğru koşuyor.
00:49:05Size şunu söyleyeyim.
00:49:06450 kilometre mesafedir.
00:49:089 günde alınmıştır.
00:49:10Bu günde 30 kilometreden fazla ilerlemişler demektir.
00:49:13Bu savaşarak giden bir ordu için çok büyük bir mesafedir.
00:49:18Bu kolay bir mesafedir.
00:49:20Ne demek?
00:49:21Bakın şimdi iki şey anlatayım size.
00:49:23İki şey anlatmayın.
00:49:24Çünkü bir reklam var.
00:49:25Hemen reklamdan sonra beş dakika daha alalım hocam sizden.
00:49:28Bunun sonunu getirelim.
00:49:29Sonra da hemen Halil İbrahim hocamla Malazgirt'e uzanalım.
00:49:33Tabi hocamı dinlemek istiyoruz.
00:49:35Tarihe yolculuk yapmak istiyoruz.
00:49:37Kısa bir reklam arası.
00:49:38Reklamdan sonra bu büyük zaferi konuşmaya devam edeceğiz.
00:49:41Akşam baskısı devam ediyor.
00:49:43Büyük taarruzlu konuşuyoruz.
00:49:45Cemalettin hocam gerçekten çok güzel anlatıyor.
00:49:48Biz de onu dinliyoruz.
00:49:50Hocam gelelim biraz daha hızlandıralım.
00:49:53Ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir.
00:49:55İleri diyor Mustafa Kemal Atatürk.
00:49:58Biraz daha şöyle bir hızlandıralım.
00:50:00Sonra da Halil İbrahim hocamla Malazgirt'e gidelim.
00:50:06Çok affedersiniz.
00:50:07Bülent hocamı tanıtmayı unuttum.
00:50:09Bülent hocam da uzun bir yolculuktan sonra aramıza katıldı.
00:50:12Bülent Atasever.
00:50:13Uluslararası terör ve güvenlik uzmanı.
00:50:15Üçüncü dilimde de dış politikadaki yaşanılan son gelişmeleri değerlendirmiş olacağız.
00:50:20Bülent hocam hoş geldiniz.
00:50:21Hoş bulduk.
00:50:22Teşekkür ederim.
00:50:23Çok sağ olun.
00:50:24Buyurun hocam.
00:50:25Şimdi topçu ateşi başladı.
00:50:28Onun arkasından piyadeler hucuma geçtiler.
00:50:31Ve siperlerde tutunamadılar.
00:50:34İlk tepelerde siperlerde.
00:50:36İkinci İlbulak Dağı'nda ortada tutunamadılar.
00:50:39Artık geriye doğru yani Domlu Pınar'a doğru askerler çekiliyor.
00:50:44İşte o sırada hemen askerlerin arkasında Tevzi Paşa, Mustafa Kemal Paşa bir jipleri var.
00:50:50O jiple geliyorlar.
00:50:51Çal Dağı'nda kalelerinde bir sopa toprağın üzerinde nasıl hareket edelim diye düşünüyorlar, tartışıyorlar, konuşuyorlar.
00:51:00Ve en sonunda İzmir'e kadar takip etmeye karar veriyorlar.
00:51:05İşte Mustafa Kemal Paşa o ordular ilk hedefiniz Akdeniz'dir ileri emrini orada veriyor.
00:51:11Çal Dağı'nda.
00:51:13Evet.
00:51:14Ve bu emri yazıyor.
00:51:15İzmir'e girdikten sonra Anadolu'ya yazıyor.
00:51:19O emir müthiş bir emirdir ama.
00:51:21Neden?
00:51:22Çünkü Afyon'dan veriyor o emri yani düşünebiliyor musunuz?
00:51:25Kütahya'dan, Afyon'dan.
00:51:27Hedef gösterdiği yer İzmir.
00:51:29Yani hedef askerlikte o kadar uzun mesafe hedef olmaz.
00:51:33Göstereceği yer şu tepedir o tepeyi alırsın.
00:51:36Şu dağdır o dağı alırsın.
00:51:38Şu bölgedir, şu köydür, şu şehirdir.
00:51:40Ama sen bu kadar mesafeyi 400-450 kilometrelik bir mesafeyi hedef olarak gösterirsen
00:51:46bu büyük bir şey ister.
00:51:49Yani askerlik bilgisi ister.
00:51:51Askerine güven ister.
00:51:53Davana, haklılığına güven ister.
00:51:55Mustafa Kemal Paşa'da bunların hepsi vardı.
00:51:58Hepsi olduğu için de bu emri vermekten çekilmedi.
00:52:01Hakikaten de ondan sonra çıkan ordu piyade süvariyle aynı anda 9 Eylül'de İzmir'e girmiştir.
00:52:09Aynı anda.
00:52:10Süvari biraz daha önce girdi.
00:52:12Ama bu birkaç saattir.
00:52:13Bazı yerlere ilk bayrağı çeken Fahrettin Paşa'nın süvarileridir.
00:52:17Hükümet Konağı gibi.
00:52:19Bazı yerlere bayrağı çeken piyadelerdir.
00:52:25Kadifekale'de bayrak çekenler gibi.
00:52:29Dolayısıyla aynı anda bu müthiş bir suratı gösterir.
00:52:32Bir anekdot anlatacaktım.
00:52:33Onu anlatayım size.
00:52:35Biz öldüre öldüre gidiyoruz değil mi hocam?
00:52:38O düşmanı.
00:52:39Çok sayıda bir zayiatta verdiler.
00:52:41Zaman zaman karşılıklı müsaade mi oluyor?
00:52:43Onlar öldüre öldüre gidiyor.
00:52:45Biz değil.
00:52:46Onlar çekildikleri her yerden oraları bir daha kullanılmayacak şekilde yakarak yıkarak gidiyorlar.
00:52:56Turgutlu'da 4000'e varmış.
00:52:583900'ü yakılmış.
00:53:00Biz öldüre derken karşılıklı çarpışmada.
00:53:03Onlar çekiliyor biz gerideniz.
00:53:05Bizim çarpışmamız orada pek yok.
00:53:07Karşılaştığımız yönde elbette onlarla savaşıyoruz.
00:53:10Esir aldıklarımız da olmuş vurduklarımız da olmuştur ama
00:53:13aslında yakalanmamak için esir olmamak için son sürat kaçıyorlar.
00:53:18Bizde arkadan gitsinler toparlanmasınlar ve bir an önce işgal ettikleri toprakları terk etsinler istiyoruz.
00:53:25Yani 30 Ağustos'tan sonrası çok büyük bir mücadele değildir askeri açıdan.
00:53:30Esas mücadele 26 Ağustos'ta başlamış.
00:53:3330 Ağustos'ta zirveye çıkmıştır.
00:53:35Bayram yapmamızın sebebi de budur 30 Ağustos.
00:53:399 Eylül'ü yapmadık.
00:53:41Asıl olay orada bitti.
00:53:43Orada her şeyleri koptu.
00:53:45Bursa'ya nereyi bulurlarsa oraya çekilmeye başladılar.
00:53:48Dolayısıyla orada bizim çok fazla bir şeyimiz yok.
00:53:51Taarruz etmesek toparlanır tabii.
00:53:53Yani takip etmesek.
00:53:54Biz takip ettik.
00:53:55Nasıl takip ettik onu size örneğini vereceğim.
00:53:58Anıtkabir'de Kurtuluş Savaşı Müzesi var ya.
00:54:02Ben Genelkurmay'da çalıştığım yıllarda Genelkurmay adına orada görevliydim.
00:54:07Gelenlerden bir tanesi de toplantılara Turhan Olcaytü Paşa'ydı.
00:54:11Turhan Olcaytü Paşa Anıtkabir Derneği'nin başkanıydı.
00:54:14Ve çok yiğit bir adamdı.
00:54:161940'larda Harp Okulu'nda öğrenciymiş.
00:54:1841 mezunu.
00:54:20Ve orada bir üsteğmenleri, alaydan bir komutanları
00:54:24büyük taarruza piyade olarak katılmış.
00:54:27O anlattı dedi ki biz her fırsatta fırsat bulduk mu onun etrafına toplanırdık.
00:54:33Komutanım taarruz emri verildi piyadeye.
00:54:36Hucum emri verildi.
00:54:37Çıktınız.
00:54:38Ne yediniz?
00:54:39Ne içtiniz?
00:54:40Nasıl takip ettiniz?
00:54:41Nasıl savaştınız?
00:54:42Nasıl uyudunuz?
00:54:44Bize anlatın bunları çok merak ediyoruz.
00:54:46Demiş ki üsteğmen çocuklar hatırlamıyorum.
00:54:49Bir hucum emrini duyduk çıktık.
00:54:51Tek düşüncemiz var İzmir'e girmek.
00:54:54Bütün topraklarımızı işgalden kurtarmak.
00:54:57Sadece savaştık.
00:54:59Yedik yemedik hiç farkında bile değiliz.
00:55:01Ne bulursak onu yedik.
00:55:03İzmir'e girdiğimizi hatırlıyorum demiş.
00:55:05Ve İzmir'e girdiğim zaman ayaklarımda bir sızı hissettim.
00:55:08Ne oluyor diye baktım.
00:55:10Geçtiğim yerlerde ayaklarımın kan izleri var.
00:55:13Bir de baktım ki ayakkabının altı delinmiş.
00:55:16Delinince ayaklarımın altı da delinmiş.
00:55:18Ve ondan benim kanlarım geçtiğim yollara iz bırakıyor.
00:55:26Bu ruhla savaşılmıştır.
00:55:28Yoksa kızanması mümkün değil.
00:55:30Bakın bir Kara Fatma var Fatma Seher Hanım.
00:55:32Fatma Seher Hanım Erzurumlu bir üsteğmenimizin eşidir.
00:55:36Eşi Balkan Harbi'nde şehit düştü.
00:55:38Kara Fatma deriz ona.
00:55:40Şehit düştü.
00:55:41İzmit'e gelmiş Erzurum'dan gönüllü.
00:55:43Mustafa Kemal Paşa ile görüşeceğim.
00:55:45Savaşın hemen öncesinde görüştü.
00:55:47Mustafa Kemal Paşa ne istiyorsun?
00:55:49Görev istiyorum dedi.
00:55:50Ben savaşmayı bilirim.
00:55:51Eşimden bilirim.
00:55:52Bana görev veririm.
00:55:53İzmit'te çalış dedi Mustafa Kemal Paşa.
00:55:55İzmit'te o zaman kuvayi milliye düzenli ordu yok.
00:55:59İzmit'te bir çete kurdu Fatma Seher Hanım.
00:56:01Silahlı grup.
00:56:02750 kişi.
00:56:03Bu 750 kişinin 43'ü kadın.
00:56:06Kendi kızı da var.
00:56:07Kendi kardeşi de var.
00:56:0943'ü kadın çetede.
00:56:11Ve silahlı bir grup bu.
00:56:12Birinci İnönü'de var.
00:56:14İkinci İnönü'de var.
00:56:16Bursa'nın işgalinde var.
00:56:18Karşı koyuyor.
00:56:19Bursa'nın kurtuluşunda var.
00:56:21Efendim Dumlupınar'da var.
00:56:23Büyük taarruzda var.
00:56:25Fatma Seher Hanım.
00:56:26Fatma Seher Hanım sonunda İstanbul Belediyesi'nde çöpçü kadrosundan işe alındı.
00:56:32Çok büyük maddi sıkıntılar çekti.
00:56:36Ama sonunda devlet hatasını anladı.
00:56:38Ve Fatma Seher Hanım'a bir maaş bağladı.
00:56:42Bir maaş bağladı.
00:56:44Benim bir koru generalimle beraber çalıştığım günü okumayla.
00:56:47Yani siz diyorsunuz ki hocam bu zafer öyle kolay kolay.
00:56:50Fedakarlıkla kazanıldı.
00:56:52Fedakarlık olmadan.
00:56:53Kanaatkarlık olmadan bu zaferi kazanmak mümkün değil.
00:56:57Bu bir mucizedir.
00:56:58Hiçbir şeyiniz yok.
00:56:59Ya emin söyledim size.
00:57:01Savunma savaşı yapmak kolaydır.
00:57:03Rusların bir sözü var.
00:57:05Ruslar der ki bizim bir komutanımız var.
00:57:07General Kış.
00:57:08Onu kimse yenemez.
00:57:09Niye?
00:57:10Çünkü tabiat şartları başlı başına savunma yapmak için yeterli bir sebeptir.
00:57:14Hitler'i de batırdı.
00:57:16Napolyon'u da batırdı.
00:57:18Dolayısıyla iyi bir mevsimde iyi bir arazi bölgesinde bir dere olur bu dağ olur tepe olur ırmak olur neyse.
00:57:25Onun arkasında olursanız savunmayı uzatabilirsiniz.
00:57:28Savunmayı uzatabilirsiniz.
00:57:30Taarruz öyle değil.
00:57:31Taarruz için bütün teçhizatınız tam olacak.
00:57:34Kuvvetleriniz onun en az 2 misli 3 misli olacak.
00:57:38Ve iyi de bir planlama yapmış olacaksınız.
00:57:42Bunların hepsi yapıldı.
00:57:44Daha az olmasına rağmen.
00:57:45Yani 93 binlerde 250 binlerde Yunanlıların 230 bin mevcudu vardı.
00:57:5020 binde Anadolu'dan topladıkları Rumlar vardı.
00:57:53Onlarla beraber bakarsanız neredeydi?
00:57:56246-250 bine yaklaşık.
00:57:58Neredeyse 3 katı.
00:58:00Yani bu şartlarda bu savaşın kazanılması mucizedir.
00:58:04Ama Allah vatanını savunanlarla beraberdir.
00:58:06Biz vatanımızı savunuyorduk.
00:58:08Davamız haklıydı.
00:58:10Türk insanı kanaatkardı.
00:58:11Türk insanı vatanseverdi.
00:58:13Dolayısıyla vatanseverlik, kanaatkarlık ve fedakarlık kahramanlığı getirmiştir.
00:58:18O Üsteğmen gibi Fatma Seher Hanım gibi.
00:58:21Kara Fatma gibi.
00:58:22Daha azını bilmediğimiz yiğitler gibi.
00:58:25Tabii isimsiz kahramanlar kazandırdı bu mücadeleyi.
00:58:28Hepsinin ruhu şad olsun.
00:58:31Hepsine Allah rahmet eylesin.
00:58:33Bayramımızda kutlu olsun.
00:58:35Çok sağ olun hocam.
00:58:36Çok teşekkür ederiz.
00:58:37Fatma Bacı'lar eskiden de vardı.
00:58:39Anadolu'da Osman Devleti'nin kuruluş aşamasında.
00:58:44Bir Bacıyan-ı Rum grubu vardı.
00:58:47Onun başında da bir Fatma Bacı vardı.
00:58:49Ahi Evran'ın eşi gözükür.
00:58:52Eyvahdüddin Kirmani'nin kızı gözükür.
00:58:55Orada bir Fatma Bacı yine kadınları örgütlemişti.
00:58:58Hocam ben görüntülerde mesela...
00:59:00Türk insanında o var.
00:59:01Sıkıştığı zaman kadın erkeğe hiç fark etmez.
00:59:04Vatan müdafasına hep birlikte gider.
00:59:06Cemalettin hocam cephede orduya su taşıyor.
00:59:09Görüntülerde kaydedilmiş arşivlerde.
00:59:12Türk Tarih Kurumu'nun arşivinde gördüm.
00:59:14Yanındaki askere su verirken hocam direkt...
00:59:17Şehit oluyor öyle bir kayıt.
00:59:20Bakın bir şey okuyayım size onları bitireyim.
00:59:23Tamamdır.
00:59:24Çok özür dilerim.
00:59:25Estağfurullah.
00:59:26Şimdi Yunanlıların dört bin kamyonu var nakliye için.
00:59:30Motorlu.
00:59:31Bizde hiç yok.
00:59:33Hiç yok.
00:59:34Motorlu taşıt yok.
00:59:35Jip var.
00:59:36Mustafa Kemal Paşa'nın altında dolma teker.
00:59:38O da işte arkadan geliyor.
00:59:39Ama nakliye için jip motorlu araç yok.
00:59:42Ne var?
00:59:43At arabası var.
00:59:44Tek atlı.
00:59:45Çok.
00:59:46At arabası var iki atlı.
00:59:48Az.
00:59:49Eşek arabası var.
00:59:50Çok.
00:59:51Deve var.
00:59:52Çok.
00:59:53Eşek var.
00:59:54Çok.
00:59:55Bunlarla.
00:59:56Bunları da bulan Cevdet Kerim İnce Dayı diye bir üsteğmendir.
00:59:59Tümen komutanı demiş ki Cevdet Kerim...
01:00:03Git köylere dolaş.
01:00:04Bulduğun bütün arabaları getir.
01:00:06Bu bulduğun bütün nakliye hayvanlarını getir.
01:00:09Cevdet Kerim gitmiş.
01:00:11Köy köy bir hafta kadar dolaşmış.
01:00:13Bulduklarını getirmiş.
01:00:14Hiç uyumadan ama.
01:00:16Hiç uyumadan.
01:00:17Ne bulduysa atını da arabasını da eşeğini de devesini de getirmiş oraya.
01:00:23Yığmış hepsini.
01:00:24Gitmiş komutana komutanım çok yorgunum.
01:00:27Ama emrinizi yerine getirdim.
01:00:29Nakliye kolları hazır tepsişinizi bekliyor demiş.
01:00:32Çıkmış komutan hatıralarına yazıyor bunu.
01:00:35Onu size okuyacağım ve onunla bitireceğim.
01:00:37Diyor ki arabaları getirenlerin bir kısmı çocuk ve ihtiyarlar.
01:00:43Çoğu da kadınlardı.
01:00:44Tümen komutanı bunları teftiş ederken ellerinde uzun övendireleriyle övendire dediğimiz
01:00:51öküz arabalarını da öküzleri hızlı hareket ettirmek için dürtülen demirdir.
01:00:57Uzun demir parçasıdır.
01:00:59Ellerinde uzun övendireleriyle hayvanlarının başında dizilen kadınlara sordu.
01:01:03Erkekleriniz niçin gelmediler?
01:01:05Bu iş zahmetli bir iştir.
01:01:07Çok yorulursunuz.
01:01:08Bu sizi aşar.
01:01:09Dayanamazsınız.
01:01:10Kadınlarımızdan biri cevap verdi.
01:01:12Erkeklerimiz hizmettedir.
01:01:14Askerdir.
01:01:15Emrinize biz geldik.
01:01:16Böyle bir günde bize bu kadarcık iş düşmesin mi?
01:01:19Ondan sonrasını yorum yapıyor Cevdet Kerim İnce Dayı.
01:01:22Bu kadınlarımız çocuklarımız yaşlılarımız yarı aç yarı tok.
01:01:27Leğirme leğime kıyafetleri analar, gelinler, kızlar, çocuklar ve ihtiyarlar.
01:01:32Hep birbirine sokularak, hep birbirlerini kendilerine siper ederek
01:01:37önlerinde kırık dökük kanıları, böğürleri birbirine geçmiş öküzleri, inekleri
01:01:42ve ellerinde övendireleriyle uçsuz bucaksız bir kadınlar ve ihtiyarlar ordusu.
01:01:48İşte kuvayi milliye ve nakliye konu buydu diyor.
01:01:52Bu şekilde kazanılmıştır.
01:01:54Büyük taarruz, milli mücadele.
01:01:56Anadolu'ya giriş elbette önemlidir.
01:01:58Kutlanmalıdır.
01:02:00Çünkü Anadolu'yu bize ana vatan yapmıştır.
01:02:02Malazgirt.
01:02:04Ama büyük taarruz Anadolu'da kalıcı sağlamıştır.
01:02:071389'da Kosova Savaşı'nı biz kazandık.
01:02:10Balkanlara girdik.
01:02:12Balkanları üçüncü ana vatan yaptık.
01:02:14Ama bugün onu kutlayamıyoruz.
01:02:16Neden?
01:02:17Çünkü bizim elimizde değil.
01:02:18Balkan Harbi'yle oradan çıktık.
01:02:20Yani kalıcılık önemli bir unsurdur.
01:02:22Bugün Cumhurbaşkanı'nın mesajında da vardı.
01:02:24Büyük taarruzda Anadolu'da kalıcılığımız, Anadolu'da ebediyen kalıcılığımız perçinlenmiştir.
01:02:31Bu çok önemli bir şeydir.
01:02:33Ne büyük taarruzu Malazgirt'te kıyaslamak ne Malazgirt'i büyük taarruzda kıyaslamak lazım.
01:02:40Bu bizim tarihimiz.
01:02:41İkisi de bizim tarihimiz.
01:02:42İkisi de bizim tarihimiz.
01:02:43İkisi de bizim insanımız.
01:02:44İkisi de bizim zaferimiz.
01:02:46Ama bunu birbirine karşıtmış gibi göstermek bu millete yapılacak en büyük kötülüktür.
01:02:51Söyleyeceğim budur.
01:02:52Çok teşekkür ederiz hocam.
01:02:53Ben teşekkür ederim.
01:02:54Çok sağ olun dinlemekten keyif aldık.
01:02:55Prof. Dr. Cemalettin Taşkıran hocam bizimle birlikteydi.
01:02:59Büyük taarruzu anlattılar.
01:03:01Çok teşekkür ediyoruz.
01:03:02Keşke daha fazla olsaydı.
01:03:04Ama vaktimiz kısa.
01:03:05Şimdi buradan hemen biraz da 953 yıl öncesine gideceğiz.
01:03:11Ve Malazgirt'e uzanacağız.
01:03:13Malazgirt'te ne oldu?
01:03:15Doğu Roma İmparatorluğu ile Büyük Selçuklu Devleti arasındaki o yaşanılan savaşa
01:03:21ve 1071 tarihinde Anadolu'nun kapılarının Türklere açılışına şöyle bir uzanacağız.
01:03:28Kimle?
01:03:29Yine çok değerli konuğumla.
01:03:31Ki programa başlarken de tanıtmıştım.
01:03:34Prof. Dr. Halil İbrahim Gökbörü hocam bize o Malazgirt'i anlatacak.
01:03:40Hocam şimdi biz dedik ki bu perçinleşti.
01:03:43Ama öncesinde de Anadolu'nun kapıları Türklere açıldı.
01:03:47Orada nasıldı hocam?
01:03:49Şimdi burada biz orduları kıyaslarken sanki 3'e 1, 4'e 1 büyük bir Yunan ordusu var.
01:03:56Türk ordusu ise dağılmış.
01:03:58Kuvayi Milliye sonrasında düzenli olmuş.
01:04:01Ama yine rakamlar teçhizat bakımından da kıyaslanamayacak kadar da az.
01:04:08Valla Kurtuluş Savaşı yıllarından 900 sene önceye gitmek bir anda kolay olmasa gerek.
01:04:17Cemalettin Hoca sağ olsun bizi yani resmen savaşın içerisine çekti konuşmasıyla.
01:04:24Malazgirt Savaşı'nın şartları tabii Kurtuluş Savaşı şartları gibi değil.
01:04:29Yani o bir ortaçağ perspektifiyle ele alınıp değerlendirilmesi gereken bir süreç.
01:04:36Savaşın önemi konusunda bugüne kadar pek çok tarih çalışmalarda vurgulamalar yapıldı kuşkusuz.
01:04:44Savaşın tabii en değerli sonucu Anadolu'nun Türklere bir ana vatan olarak kazanılmasını sağlamış olmasıdır.
01:04:55Bu kazanımı Selçuklular yapmıştır.
01:04:58Yani Malazgirt Savaşı olmasaydı herhalde biz buraya yerleşmezdik büyük bir ihtimalle.
01:05:06Malazgirt Savaşı aslında Alparslan'ın planladığı bir savaş da değildi.
01:05:14Selçuklular devletten kurduktan kısa bir süre sonra,
01:05:18mesela 1040'da Dandanakan Savaşı'nda devlet fiili ve resmi olarak kuruluyor.
01:05:25Bundan 8 sene sonra Selçuklu ordusu Anadolu odukları içerisinde Doğu Anadolu'da Erzurum yakınlarında
01:05:33Bizans ordusuyla karşılaşmıştır aslında Malazgirt'ten önce 1048'de.
01:05:39Ve o savaşta da Selçukların galip geldiğini görüyoruz.
01:05:43Fakat Malazgirt'te dahil olmak üzere ister Tuğrul Bey olsun ister Alparslan olsun
01:05:53öyle anlaşılıyor ki Bizans'la yani zorda kalmadığı müddetçe açık bir savaşa girmekten imtina etmektedirler.
01:06:01Yani planlarında doğrudan bir Bizans ordusuyla karşılaşmak yoktur.
01:06:05Şartlar biraz zorlamış görünüyor.
01:06:08Hele de Malazgirt'in bu kul bulması tamamen de böyledir.
01:06:15Kaldı ki yani ordu sayısı asker sayısı bakımından ele alındığında yani müthiş arada bir tenakuz vardır.
01:06:24Mesela nedir hocam? Doğu Roma'da ne kadar Selçuklular da ne kadar?
01:06:28Şimdi kaynaklara yansıyan bilgiler biraz abartılı rakamlar veriyorlar.
01:06:33Hem İslam müellifleri başta olmak üzere biz tabii daha çok Müslüman müellifleri esas alıyoruz.
01:06:40Abartılı rakamlar veriyorlar.
01:06:42Bizans ordusu yani 600 bin olarak gösteriliyor.
01:06:47400 bin olarak gösteriliyor.
01:06:49300 bin olarak gösteriliyor.
01:06:51200 bin olarak da gösteriliyor ki modern tarihçilerimiz verilen rakamları yaklaşık olarak hani 200 bin olarak kabul etmektedir.
01:07:02Yani Bizans ordusunun asker sayısını yaklaşık olarak 200 bin kabul etmektedir.
01:07:08Selçuklu ordusuna gelindiğinde yani burada da abartılı rakamlar vardır.
01:07:14Bazı müellifler yani Müslüman müellifler arasında bazıları mesela 600 bin Bizans ordusuna gösterirken Selçuklu ordusunu 400 bin olarak veriyor.
01:07:25Mümkün mü böyle bir şey?
01:07:26Mümkün değil.
01:07:28O kadar nüfus yok çünkü yani oradan ki asker çıkaracaksın yani bu kadar bir orduyu oluşturmak mümkün değil.
01:07:38Fakat bu rakamları yazan müellifler var.
01:07:41Yani onu görüyoruz fakat bunu gerçek olarak kabul etmek tabii ki mümkün değil.
01:07:45Bununla birlikte daha gerçekçi rakamlar söyleyenler var.
01:07:48Mesela savaş alanına gelindiğinde Alparslan'ın yanında 15 bin özel muhafızı var.
01:07:584000'i hususi muhafızı.
01:08:0015 bin kişilik bir ordudan bahsedilir.
01:08:04Fakat ister Irak içlerinden ister İran içlerinden olsun ve Azerbaycan üzerinden takviyelerle takviyeler yapılmıştır.
01:08:14Ve yine takvilerimizin makul bir yorumuyla bu rakam 40-50 bine çıkmıştır denilmektedir.
01:08:24Bu isabetli bir yorum olarak ben değerlendiriyorum.
01:08:28Ordudaki güç açısından, teçhizat açısından bakıldığında nasıl hocam?
01:08:32Bir tarafta imparatorluk nasıl? Bizim Selçukluların teçhizatı nasıl hocam?
01:08:38Bizans ordusu yılların hatta asırların devleti.
01:08:43Yani çok büyük bir devlet.
01:08:45İmperium Romanum veya bizde Arap müelliflerinde Rum ülkesi olarak anılan bir devlet.
01:08:55Onunla gaza yapmak çok özeldir.
01:08:59Şöhret, şan, şöhret buradan gazi olarak ayrılmak önemlidir.
01:09:05Bizans savaşı bilen biri yani Roma İmparatorluğu.
01:09:10Doğu Roma İmparatorluğu değil mi hocam?
01:09:12İmperium Romanum.
01:09:14Bizans olarak sonradan at koyuyoruz ama kendileri asla hem Bizans dememişlerdir hem de Doğu da dememişlerdir.
01:09:21İmperium Romanum diyorlar.
01:09:23Savaşmayı bilen yani o zamanın şartlarına göre en güçlü ordu.
01:09:28Yani askeri bakımından, savaş düzeni bakımından savaşma kabiliyeti en yüksek orduyu oluşturuyor Bizans.
01:09:36Yani ona karşı zafer elde etmek o yüzden çok değerli, çok önemli.
01:09:40Bir de Romen Diyojen'in de kendini ispattığı da söz konusu mu hocam bu savaşta?
01:09:44Biraz içeride tartışmaların olduğu söyleniliyor askeri içerisinden.
01:09:50Kendine ispat çavası var.
01:09:52Evet Romen Diyojen ya da Romanos Diyojen yazıldığı şekliyle de telaffuz edilebilir.
01:09:58Farklı telaffuzları var.
01:10:00Aslında bir general.
01:10:02Generallikten İmparatorluğa eksiliyor.
01:10:04Yani o da önceki imparator ölünce onun dul kalan eşiyle evleniyor.
01:10:09Evdokya diye bir imparatoriça var.
01:10:11Evdokya'ya muhalif bir çevre var Bizans'ta ama o yine bu generali tercih ediyor.
01:10:18Hatta kadın yazılı yemin vermiş bir önceki imparatora.
01:10:26Dul kaldığı takdirde senden sonra kimseyle evlenmeyeceğim diye yemin etmiş.
01:10:31Onu da yazılı hale getirmiş.
01:10:33Fakat kadın bu yazılı metni bir şekilde ele geçiriyor ve kocası öldükten sonra bunu imha ediyor.
01:10:40Yeminini bozarak Roman ile evleniyor.
01:10:44Roman Diyojen'in bu kadından iki tane çocuğu olmuştur.
01:10:48Roman Diyojen'in muhalifleri çok.
01:10:50O dönemde Pisellos isminde bir Bizans'ın filozofu var.
01:10:55İleri gelen adamlarından biri.
01:10:57Tarihi eserde var.
01:10:59Çok muhalifler.
01:11:01Romanos'u asla beğenmiyorlar.
01:11:03Hiç imparatorluğa layık görmüyorlar ama kadın onu tercih ediyor.
01:11:07O da kendini muhalif çevrelere kabul ettirmek için
01:11:12bu seferlere çıkıyor.
01:11:15Ama Malazgirt, Roman Diyojen'in ilk seferi değil.
01:11:1867'de imparatorluğun başına geçiyor Roman Diyojen.
01:11:23Geçtiği yıldan itibaren Doğu'ya yönelik seferleri var.
01:11:27Çünkü hem Doğu Anadolu hem Güneydoğu Anadolu bölgesi.
01:11:31Buralar tamamen Bizans toprağı.
01:11:33Bu bölgeler hudut bölgesidir ve Müslümanlar tarafından aşındırılmaktadır.
01:11:38Müslümanlar açısından bu bölgelerde gaza ve cihat bölgelidir.
01:11:43Yani sugur ve avasım olarak adlandırılır bu bölge.
01:11:47Bu bölgede cihat etmek için gelen mücahitler çoktur.
01:11:53Dolayısıyla imparator da bunları def etmek maksadıyla
01:11:58hemen her yıl Güneydoğu'ya, Doğu Anadolu'ya seferler düzenlemiştir.
01:12:03Şöyle oluyor, imparator gidiyor Halep'e kadar.
01:12:08Halep'in içine girmiyor ama Halep yakınlarına kadar
01:12:11geri püskürtmeyi başarıyor Müslümanları.
01:12:14Kendisi geri çekildikten sonra bu sefer tekrar Bizans topraklarına
01:12:18Müslüman akılları devam ediyor.
01:12:20Dolayısıyla bunun önünü alamıyorlar.
01:12:22Yani orada kalıcı birlik oluşturamıyorlar.
01:12:25Veyahut da kesin bir savaşla buna son veremiyor.
01:12:30Doğu Anadolu'ya da böyle seferler var.
01:12:33İşte adamın kafasına böyle bir çözüm olarak geliyor.
01:12:37O zaman bütün İslam ülkelerine girecek olursam bu işe kesin bir son veririm.
01:12:42Roman Diyojen'in talihsizliği onun dönemine Selçukların denk gelmesi.
01:12:47Halbuki daha Emeviler zamanında var seferler, Abbasiler zamanında var.
01:12:52Fakat Selçuklu Türkmenlerin akınları tam başa bela.
01:12:56Adam bunlarla asla baş edemiyor.
01:12:59Çünkü Türkmen akınları Tuğrul Bey zamanında Kızılırmak Hafızası'na kadar gelmiştir ama
01:13:06Alparslan zamanında ta boğazlara kadar gidip geliyorlar.
01:13:09Yani vurkaç taktiği denilebilir adeta.
01:13:12Böyle komutanlar var.
01:13:14Mesela Emir Afşin diye Alparslan'ın önemli komutanlarından birini görüyoruz.
01:13:18Boğazlara kadar gidebiliyor yani.
01:13:20Hem yakalanmıyor hem de tehdit ediyor yani.
01:13:23Boğazlara derken?
01:13:24İstanbul'a kadar.
01:13:26Yani en azından biz Kanyaklar'da bunu okuyoruz.
01:13:30Evet hocam. Bin kilometre.
01:13:32Bir soru sormuştunuz.
01:13:35Biraz uzun toparlama çabasıyla bunu söylemeye çalışıyorum.
01:13:41Selçukluların savaş taktiği son derece hızlı.
01:13:46Atlı ve okçu birliklerle.
01:13:49Yani bir defa Selçuklu Türkmenlerinin askeri başarısı herhalde bu hızlı atlı birliklerinin kabiliyetine ve okçu özelliklerinin yetkinliğine bağlı.
01:14:04Dandanakan'da da böyle oldu.
01:14:07Malazgirt'te de böyle olmuştur.
01:14:11Herhalde Malazgirt'te Bizans ordusunu tamamen imha etme bu kabiliyete bağlıdır.
01:14:23Yani özellikle okçu birlikleri inanılmaz seri atışlar.
01:14:27At üzerinde veya yaya olarak yani her türlü ok atma kabiliyetine sahip.
01:14:32Cemalettin hocam dedi ki biz burada taarruzdaydık.
01:14:36Yunanlılar özür dilerim savunmadaydık.
01:14:38Onlar taarruzdaydı ve sonrasında biz taarruza geçtik.
01:14:42Burada ne durumdayız hocam?
01:14:44Selçuklular Malazgirt obasında.
01:14:47Şimdi söylem olarak baktığımızda Bizans ordusu Malazgirt'e gelmiş burayı işgal etmiş.
01:14:53Selçuklu ordusu Ahlat'ta buraya konuşulanmış.
01:14:57Sayısal olarak 200 bin ama bu 200 bin artık dağılmış vaziyettedir.
01:15:01Malazgirt'teyken yani ordular karşı karşıya iken dağınık bir vaziyettedir.
01:15:05Belki Malazgirt'teki asıl ordu miktarı Bizans'ın elinde 100 bin civarındadır.
01:15:12Yani asker sayısı 100 bin civarında kabul edilebilir makul bir şey olarak yaklaşım olarak.
01:15:17Burada savaşı başlatan unsur Selçuklu Türkmenlerinin saldırısıdır.
01:15:24Önce birlikler savaşmış vesaire filan olmuş olabilir.
01:15:28Bunun dışında asıl savaş yani nihai savaşı gerçekleştiren başlatan daha doğrusu Selçuklu hücumu olmuştur.
01:15:37Orada nasıl bir taktik uyguluyorlar hocam?
01:15:40Yanıltma amacıyla bir öncü birlik saldırısı var.
01:15:44Bizans'ın ana karargahına yani merkez birliğine.
01:15:49Buradan hızlı okçu birlikleri süratle ani bir hücumla son derece yakın bir noktaya kadar gelip oklar atmak suretiyle Bizans ordusunu tahrik ediyorlar ve geri çekiliyorlar.
01:16:04Şimdi bunlar geri çekilince merkezdeki ordu Bizans ordu birlikleri Selçuklu birliklerinin kaçtığını zannederek bunların peşine düşüyor.
01:16:15Tabii daha önceden ayarlanmış olan taktik gereğince bu öncü kaçma görüntüsü veren birlikler belirledikleri noktaya gelince burası tam Bizans birliklerinin çembere alındığı bir alandır.
01:16:31Daha önceden sağ ve sol kollara yerleştirilmiş okçu birlikleriyle geride kalmış olan konuşulandırılmış olan merkez yani kalp birliklerinin birdenbire aniden hücuma geçmesiyle burada adeta Kurtuluş Savaşı'nın taktiği gibi bir kurt kapağının içerisinde kuşatma altına alınıyor birlik ve tamamen imha ediliyor.
01:16:58Bozkır taktiği, Turan taktiği olarak kayda geçen bir taktikle bu savaşın yapıldığı söyleniyor.
01:17:08Savaşın nasıl cereyan ettiğini bize net olarak söyleyen bir kaynakta yok.
01:17:13Fakat biz önemli Müslüman müelliflerden Sıd İbn-ül Cevzi.
01:17:17Sizin var mı hocam haritanız var mıydı?
01:17:20Haritamızda var. Önce şunu söyleyeyim Sıd İbn-ül Cevzi'de bir nokta var.
01:17:25Sultanın orduyu dört kola ayırdığını söylüyor.
01:17:30Alparslan'ın.
01:17:31Alparslan ordusunu dört kola ayırmıştır.
01:17:33Biz bunu geneliksel Türk savaş düzeni olarak biliyoruz.
01:17:37Sağ sol yani yemin, yasar.
01:17:40Öncü birlikleri caliş veya mukaddem denir.
01:17:43Bir de merkez ve kalp birlikleri denir.
01:17:46Bu şekilde dört kuru bayrağı.
01:17:48Savaş yerini inceleyerek savaşın nasıl yapıldığını rahmetli bizim Selçuklu tarihçilerden Mehmet Altay Köymen incelemiştir.
01:17:58Onun dışında herhalde askeri tarih araştırmacılarında bu konu incelendi diye hatırlıyorum.
01:18:04Ben onlara ulaşamadım kısa dönemde.
01:18:07Köymen'in haritaları vardır. Köymen'in haritalarına bakabiliriz.
01:18:10Savaşın yeri konusunda.
01:18:12O haritamız hazır mı? Hazırsa ekrana bir getirelim.
01:18:15Hocam da hem o savaşın geçtiği haritada, ekranda.
01:18:18Hocam arkanızda duruyor ama burası.
01:18:21Tamam buradan başlayalım.
01:18:22Evet hocam.
01:18:23Şimdi benim arkamda da olursa güzel olur.
01:18:27Evet hocam.
01:18:28Şimdi altta görülen yer Ahlat.
01:18:31Ahlat.
01:18:32Burası Selçuklu garnizonun olduğu yerdir.
01:18:35Yukarıda görülen Malazgirt.
01:18:37Burası Bizans karagahının garnizonun olduğu yerdir.
01:18:42Ortada olan yer Sübhan Dağı'dır.
01:18:45Yani iki ordugahın aşağı yukarı ortasında bulunan yerdir.
01:18:49Savaş ise Malazgirt ile Sübhan Dağı arasında vuku bulmuş olarak gözüküyor.
01:18:57Evet hocam.
01:18:59Savaş yeri burası yani.
01:19:01Bu savaş yerini biz görmüştük.
01:19:04Biliyorsunuz son aşağı yukarı 10 yıl kadar oluyor.
01:19:09Hükümet Malazgirt savaşını anma programları düzenliyor.
01:19:14Bu vesileyle biz de zaman zaman gidiyoruz.
01:19:18Geniş bir ova ama hocam.
01:19:20Geniş bir ova fakat asla düz bir ova değil.
01:19:23Burada bizim gördüğümüz yani rahmetli Salim Çöhçe Hoca vardı bu konularla ilgilendi.
01:19:30Savaş yapılacak bir arazi değil orası.
01:19:33Son derece kayalık yani taşlık tarım bile yapılabilecek durumda değil bizim gördüğümüz arazi.
01:19:39Ama Sübhan Dağı ile Malazgirt arasında savaşın olduğu kabul edilen yer.
01:19:44Şimdi Muğla Üniversitesi'nden Adnan Çevik Hoca var.
01:19:48O Kültür Bakanlığı ile burada işbirliği yaparak bir arkeolojik kazı yapıyor.
01:19:53Burada yakınlarda bir takım malzemeler de çıkmış vaziyette.
01:19:56Bu bölgede kazılarını sürdürüyor.
01:20:02Yani savaşın yapıldığı yer olarak burayı esas almışlar.
01:20:06Burada araştırmalarını sürdürüyorlar.
01:20:09Şimdi orduların savaş düzeni konusunda bir sonraki numaralı haritaya geçebiliriz.
01:20:14Tamam hocam verelim.
01:20:16Burada da Malazgirt yine burada.
01:20:26Sübhan Dağı eteklerinde Selçuklu birliklerinin pozisyonu.
01:20:32Bizans birliklerinin pozisyonu.
01:20:36Bu Köymen'in takribi olarak tahmin ettiği savaş öncesi durum.
01:20:42Devam edelim bir sonraki haritamız.
01:20:46Şöyle ekranlara da geliyor.
01:20:48Yani evet hocam geldi.
01:20:50Bizimkiler önce taarruza bizimkiler mi geçiyor hocam yoksa onlar mı saldırmaya başlıyorlar?
01:20:57Şimdi asıl savaş başlamadan önce öncü birliklerin çatışmaları vardır.
01:21:01Mesela 30 bin kadar 20 ya da 30 bin arası rivayet edilen birlikler.
01:21:05Bizans birlikleri Ahlat'a saldırır ve bunlar Selçuklu Ahlat'taki Selçuklu komutanı tarafından tutsak edilir ve mağlup edilir.
01:21:15Komutanları tutsak edilir.
01:21:17Hatta belki biraz abartılı ama bunların elinde büyük bir haç taşımakta oldukları haç ele geçirilir.
01:21:25Tutsak komutanları da burnunu kesmiştir Alparslan öyle bir rivayette var.
01:21:30Biraz fantastik bir şey.
01:21:32Şimdi savaşı başlatan yani asıl savaşı başlatan Selçuklu saldırısı olmuştur.
01:21:40Az önce de vurguladığımız gibi Sultan kendi birliklerini dört kula ayırdıktan sonra ileri hücum hattı diyebileceğimiz mukaddem birlikleri yani öncü kuvvetleri yanılma amaçlı saldırı düzenliyorlar.
01:21:58Bizans karargahına ve bu ok saldırısıyla Bizans birlikleri harekete geçince süratle gerisin geriye dönüyorlar.
01:22:08Daha önceden bu Sübhan Dağı ile Malazgirt arasında ilgili yani müsait yerlere konuşlandırılmış olan okçu birliklerinin bulunduğu mıntıkaya asıl Bizans birlikleri çekilince kaçmakta olan birlikler aniden geri dönüyor.
01:22:29Ve sağ ve sol kanattan okçu birlikleri hem ok atışlarıyla hem arkadan çevirmek suretiyle Bizans birliklerini daire içerisine alıyorlar.
01:22:42Yani bir kıskacı alıyorlar ve burada bir imha bir meydan savaşı veriliyor.
01:22:47Peki hocam kaç gün sürüyor kaynaklarda ya da o gün bitiyor mu birkaç gün sürüyor mu bu savaş?
01:22:54Malazgirt Savaşı'nın en değerli yeri de burası denilebilir. Bu savaş bir gün bile sürmemiştir.
01:23:03Selçukların hızlı dediğimiz beklediğimizden de hızlı yani Malazgirt Savaşı bir günden kısa sürüyor.
01:23:09Cuma günü başlıyor. Cuma günü Cuma namazından sonra başlıyor savaş. Akşam namazından sonra yarıyor.
01:23:15Peki nasıl oluyor hocam bunun bir ayrıntısı var mı? Sonrasında ne yaşanıyor?
01:23:19Öncesinde Alparslan'ın bir konuşmasından bahsediliyor. Beyaz kefen niyetine bir kıyafet giydiği üstüne zırhını giydiği söyleniyor.
01:23:28Birazcık orayı da açar mısınız hocam?
01:23:30Şimdi savaşın oluşu konusunda kaynaklarda böyle fragmanlar vardır.
01:23:34Yani Alparslan'la ilgili olsun savaşın hukukundan önce Alparslan'ın konuşmasıyla ilgili.
01:23:41Çünkü süremiz de azaldı o yüzden biraz hızlı gitmek istiyorum hocam.
01:23:45Yetiştirmeye çalışamıyor ama orada pek çok konuşmalar da var.
01:23:52Alparslan'ın yanında mesela kendi imamı var. Alparslan'ın bir defa neden Malazgirt'e geri dönüyor buna da bakmak lazım ama şimdi öyle deyince.
01:24:02Çok geriye gitmiş oldunuz.
01:24:05Gitmeden toparlamaya çalışıyorum.
01:24:07Hocam Ahlat hedef olmasaydı, Bizans Ahlat hedef almasaydı yine de Malazgirt Savaşı olur muydu?
01:24:16Şimdi Ahlat hedef değil zaten.
01:24:18Sadece Ahlat değil. İmparatorun açıklaması var daha sonra.
01:24:23Veya kendi kaynaklarına mesela Bizans kaynaklarına yansıyan şeyler de var.
01:24:26Hedefi var adam çok büyük ordu toplamış.
01:24:28Ne var ne yok bütün hazinede paraları harcayarak o zamanın şartlarına göre en büyük orduyu oluşturmuş.
01:24:34Hedefi Selçuklu'nun payitahtı olan Rey kenti.
01:24:37Oraya kadar güzelmiş.
01:24:38Rey, Bağdat dahi öyle.
01:24:40İsfahan.
01:24:41İsfahan, Hemedan buraları ele geçirmek ve buraları kendi adamlarına daha savaş olmadan hedefini planlamasını yaptığı sırada kendi adamlarına dağıtıyor.
01:24:53Dirlik olarak veriyor.
01:24:54Sen şuraya tayin ediyorum seni buraya ama Bağdat'ı da kendime ayırıyorum.
01:24:57Oradaki ihtiyara dokunmayın diyor.
01:24:59O bizim dostumuz. O özel bir adamdır.
01:25:01İyi bir adamdır diye halifeyi kast ediyor.
01:25:03Halifeyi kendisine ayırıyor.
01:25:06Alparslan'ın yanında imamı var.
01:25:09Buharalı bir Hanefi fakihi.
01:25:11Ebu Nasır Muhammed.
01:25:13Bu diyor ki, ey Sultan, Müslümanların size dua ettiği Cuma günü, minberlerde dua ettiği Cuma günü savaşa girin diyor.
01:25:23İnanıyorum ki Allah zaferi size o gün yazmıştır.
01:25:28Onun nasihatiyle ve önerisiyle bu Cuma günü hakikaten savaş yapılır.
01:25:35Fakat yine enteresan bir şey vardır.
01:25:39Bağdat'tan Alparslan'a halifenin elçisi gelir.
01:25:44Biz öyle zannediyoruz. Bu elçi bir de mektup getiriyor.
01:25:47Bu mektupta Alparslan'a Cuma günü hutbelerde okunmak üzere halifenin yazdırdığı bir dua metni vardır.
01:25:59Alparslan için, Müslümanların galip gelmesi için.
01:26:02Yani bu bir buçuk sayfalık bir metindir.
01:26:06O hala vardır mı hocam?
01:26:08Kaynaklarımızda var.
01:26:10Bizim söyleyebilirim.
01:26:12Burada Malazgirt Savaşı'yla ilgili, yani İslam kaynaklarına göre Malazgirt Savaşı dediğimiz
01:26:19rahmetli hocalarımız Ali Sevim'e, Faruk Sümer'in
01:26:24Malazgirt Savaşı hakkında bilgi veren Müslüman müendifleri
01:26:28ilgili pasajlarını aktararak vücuda getirdikleri yazardır.
01:26:33Şu an bizde mevcut mu hocam?
01:26:35Türkiye'deki bizim müzelerimizde ya da herhangi bir yerde mevcut mu?
01:26:38Kitaplarda mevcut. Müze olarak ben bilmiyorum.
01:26:40Ama kitapta mevcuttur o.
01:26:42İlgili kaynaklarda var. Bir iki kaynak onu aktarıyor.
01:26:47Buna hesaba katıyorlar.
01:26:49Burada ilginç olan şey şu. İlk defa denilebilir ki merkezi hutbe metni oluşturulmuştur.
01:26:54Halife bu dua metnini yazdırıyor ve bütün minberlere yani ileri gelen şehirlere gönderiyor.
01:27:01Yani herkes bu hutbeyi okusun.
01:27:03Hutbeye çıkıldığı zaman Cuma günü.
01:27:08Dolayısıyla o var.
01:27:10Alparslan'ın konuşması var mı hocam?
01:27:12Alparslan'ın konuşması var.
01:27:14Alparslan bunun üzerine Cuma günü gerçekten savaşa karar verdiğinde
01:27:18gerçekten beyaz bir elbise giydiğini kaynaklar söylüyor.
01:27:22Ölürsem bu kefenim olsun diyor.
01:27:24Kendisi hatta şehit olacak olursa
01:27:29kendisinden sonra oğlu Melikşah'a itaat edilmesini vasiyetle etmiştir.
01:27:34Ordusunu heyecana getiren çok değerli bir konuşma da yapmıştır.
01:27:41Orduya hitaben konuşmasında bugün burada emreden bir komutan yok.
01:27:46Ben de sizin gibi bir askerim diyor.
01:27:49İsteyen benimle gelir. İsteyen de geri döner.
01:27:53Yani ya şehit oluruz ya gazi olarak kalırız.
01:27:56Biz bugün burada Allah için cihad ediyoruz.
01:27:59Ve şu duayı yapıyor yani secdeye kapanarak şunu yapmış.
01:28:03Ey Allah'ım diyor.
01:28:07Senin için ben bu cihadı yapıyorum.
01:28:09Eğer benim sözlerim samimi değilse yani ben samimi değilsem bu niyetimde beni kahreyle.
01:28:17Ama benim niyetim samimi ise diyor beni galip kıl diye dua etmiştir.
01:28:23Ordu Alparslan'ın bu sözleri karşısında büyük bir heyecana işte yaka gelerek
01:28:27biz de seninle birlikteyiz diye gerçekten onunla beraber olduğunu ilan ediyorlar.
01:28:36Savaş bu minval üzere gerçekleşir.
01:28:39Alparslan artık atı beyaz mıydı onu bilemiyorum.
01:28:43Yani orada geçmiyor ama atının kuyruğunu bağlamış.
01:28:46Yani kendi eliyle bağlamış.
01:28:48Savaşa giderken atın kuyruğu bağlanıyormuş.
01:28:50Bir Türk türesi olarak kabul ediliyor.
01:28:52At kuyruğu.
01:28:53Çünkü kuyruk biliyorsunuz hayvanların yön dengesini sağlama, dengeyi sağlama uzvu olarak kabul edilmekte.
01:29:02Atta da atın kuyruğunun kesilmemesi lazım.
01:29:06Kılıç darbesi alıp düşmemesi lazım.
01:29:08Yani atın dengesini bozar.
01:29:09O yüzden o kuyruğun toparlanması gerekiyor ve onu bağlıyor.
01:29:13Ok ve yayını atıyor.
01:29:15Kılıç ve topuz alıyor eline.
01:29:18Cüvayete göre askerler de öyle yapıyor ama bu da eleştirilir.
01:29:22Çünkü ok ve yay zaten asıl bizim savaş teçhizatımız.
01:29:27Sultanın ok ve yayı bırakıp kılıç ve topuz alması normal.
01:29:32Bu anlaşılamıyor.
01:29:33Herhalde o at kuyruğunu bağlama noktasında ordu da aynısını yaptı, askerler de aynısını yaptı şeklinde anlamak gerekir.
01:29:42Yoksa ordu zaten ok ve yayla çalışıyor.
01:29:46Öyle bir sistem.
01:29:48Dolayısıyla bu şekilde bir savaş icra edilir.
01:29:52Savaşın sonuna gelelim istersen.
01:29:54Noman Diyojen'de bir şey var mı hocam?
01:29:56Savaş öncesinde bir karşılaşmaları ya da haberleşmeleri.
01:30:00Bir elçi gönderme aşaması var.
01:30:02Bir enstantane var orada.
01:30:04Savaştan önce Alparslan son bir gayret olarak.
01:30:08Yani tamam buraya kadar geldik ama biz şansımızı yine deneyelim.
01:30:12Yani imparatora bir elçiye de gönderelim diyor.
01:30:15Kendisine halifeden gelen elçi, bir fakihtir o da yani bir hukukçu.
01:30:20İbnül Mahleban isminde bir zat var.
01:30:22Onun yanına kendi komutanlarından bir kaçını vererek imparatoru elçi olarak gönderiyor.
01:30:28Ve İbnül Mahleban'la imparatorun konuşmasını rivayet ederler.
01:30:34İbnül Mahleban imparatora sultanın barış yapma niyetinde olduğunu,
01:30:45yani konularını ve sorunlarını barış yaparak çözebileceğini,
01:30:48buradan geri dönmesini istediğini bildirir.
01:30:51İmparator da buna mukabil ben bu kadar para harcadım,
01:30:54ben yani mümkün değil deyip tersliyor İbnül Mahleban'ı.
01:31:00Ve onunla alay eder gibi bazı konuşmalar yapıyor.
01:31:04Şöyle ki, söyleyin bakalım, Isfahan mı Hemedan mı güzel yani?
01:31:09İbnül Mahleban da Isfahan güzeldir diyor.
01:31:12O zaman diyor imparator, atlarımız kışı Hemedan'da geçirir,
01:31:17biz de askerlerimiz de Isfahan'da bulunuruz.
01:31:21İbnül Mahleban da şöyle manalı bir cevap veriyor.
01:31:24Vallahi diyor atlarınız Hemedan'da kışlayabilir.
01:31:27Ama sizin nerede kışı geçireceğinizi bilemem.
01:31:30Dolayısıyla bu son görüşmeler oluyor ve barışın yapılamayacağı anlaşılıyor.
01:31:36İbnül Mahleban geri dönüyor ve artık savaşa bundan sonra geçiliyor.
01:31:41Yani bu elçi heyetinin de orada son bir gayreti vardır.
01:31:46Ve savaş patlak verir.
01:31:49Cuma namazı kılınmıştır, rivayetler onu gösteriyor.
01:31:52Yani orduyla birlikte sultan cuma namazını kılmış
01:31:54ve akabinde savaşı başlatmıştır.
01:31:58Ve imparator esir düştüğünde sultan akşam namazını kılmaktadır.
01:32:03Kendisine bu haber akşam namazını kıldığı sıra kılarken ulaşmıştır.
01:32:09Alparslan birebir o da savaşıyor değil mi hocam?
01:32:12Alparslan bizzat savaşmıştır.
01:32:15Romen Diyojen peki ne durumda hocam?
01:32:17O da yine ordusunun başında mı?
01:32:18O da bizzat savaşmıştır.
01:32:19Savaşın içerisindedir, askerlerin içerisinde.
01:32:21Romen Diyojen'de esir düşmesi için ordusuna savaşması lazım.
01:32:25Manibiyatı yüksek bir adam Romen Diyojen'de.
01:32:28Hristiyan olarak tabii.
01:32:29Bir tane daha bir fotoğraf rica edeceğim Malazgirt'le ilgili.
01:32:32Hep böyle karşımıza çıkar hocam bu fotoğraf.
01:32:35Daha doğrusu bu resim resmedilmiştir 1071'e ilişkin.
01:32:39Şurada hocam tabii bu bir gravür.
01:32:42Yani nasıl söyleyelim ne deniyor bunu hocam?
01:32:45Böyle bir tablo resmedilmiş.
01:32:48Burada biz herhalde bu şeyde Romen Diyojen'i görüyoruz değil mi hocam?
01:32:52Yani sultanın huzuruna çıkartılıyor değil mi?
01:32:55Alparslan'ın huzuruna.
01:32:56Görüşüyor tabii ki.
01:32:57Bir muamele nasıl oluyor hocam?
01:32:59İlk karşılaşma ilk kez Alparslan'da Romen Diyojen karşılaşıyor savaş bitince.
01:33:04Şimdi Bizans kaynaklarının ve Müslüman müelliflerin farklı rivayetleri var bu konuda.
01:33:09Bir defa imparatorun tutsak alınması meselesi.
01:33:14Bizde biraz edebi bakımdan anekdotlarla anlatılıyor.
01:33:21Askerler arasında en çelimsiz en zayıf birisi tarafından tutsak edilmiştir.
01:33:26Yani Romen Diyojen.
01:33:28Yani bu asker savaşın sonunda yani arazide dolaşırken işte ganimet aramak yani yaralı askerler bulursa tutsak etmek için.
01:33:37Bir tane işte Tolgalı olan zırhlı çok güzel kıyafetleri olan altın işlemeli elbise içerisinde zırhlar içerisinde.
01:33:45Başında Tolga ve Tolga'da haç taşımakta.
01:33:50Bunu değerli bir asker olduğunu düşünüyor aslında üzerindeki elbiseyi almak istiyor.
01:33:55Fakat orada bunun imparatorun etrafında.
01:33:58İmparator bu arada yaya'dır.
01:34:00Atı yaralanmış atının yanındadır ve bizim Selçuklu askeri de bunu tutsak alıyor bu suretle.
01:34:07Yanındaki Slav korumaları diyor ki öldürme diyor.
01:34:11Yani bu imparatordur bak yüklü mükafat alırsın.
01:34:14Bunun üzerine öldürmekten vazgeçiyor.
01:34:16Bunu tutsak alıyor ve karargaha götürüyor.
01:34:18Fakat kimse tanımıyor bunu imparator olduğunu.
01:34:21Yalnız savaşta tutsak alınan Bizans askerleri imparatoru görünce birden saygı gösterisinde bulunuyor.
01:34:29Bulunuyorlar.
01:34:30Bunun üzerinde şüpheleniyor.
01:34:32Yani oradaki ileri gelen komutanlar.
01:34:35Ama kendileri tanımıyor imparator olduğunu.
01:34:37Bunun üzerine son elçilik heyetinde görev alan Selçuklu komutanını çağırıyorlar.
01:34:44Gel bak sen imparatora gittin tanıyor musun?
01:34:46Bu o mu?
01:34:47Geliyor bakıyor gerçekten.
01:34:49Yani sanırsam Savtekin'di bunu teyit eden komutan.
01:34:54Savtekin geliyor bakıyor ve bu imparatordur diyor.
01:34:57Ve teyit edilmiş oluyor böylece.
01:34:59Daha sonra sultanın huzuruna çıkarılır imparator.
01:35:03Burada farklı rivayetler var.
01:35:05Müslüman müellifleri umumiyetle sultanın imparatoru ilk gördüğünde ayaklarını zincirli ve boynunda bir boyunduruk bukağı olduğunu söylerler.
01:35:17Ona tokat attığını hatta tekme attığını ve azarladığını söylerler.
01:35:22Fakat Bizans kaynakları tam tersine sultanın imparatora son derece iyi muamele ettiğini söylerler.
01:35:31Bu zincirli tokat atma veyahut da işte boynunda bukağı olduğunu söyleyen Müslüman müellifler son iki açıklamalarında da yine sultanla Diyojen arasındaki konuşmaları son derece makul bir şekilde verirler.
01:35:45Mesela işte ona sultan kızmıştır.
01:35:50Sana elçi gönderdim niye beni dinlemedin?
01:35:52Barış yapalım dedin niye kulak asmadın gibi.
01:35:56İmparator da cevap verir.
01:35:58Yani beni azarlayıp durma ne yapacaksan yap deyip konuşmayı bitirir.
01:36:02Söyle bakalım ne yapacağımı zannediyorsun sana diye imparatora soru soran Alparslan.
01:36:07İmparator da şöyle cevap verir.
01:36:13Daha önce şunu soruyor.
01:36:15Yani sen beni tutsa kalsaydı ne yapardın diye soruyor.
01:36:18O da yani kötü şeyler yapardım yani.
01:36:21İşkence edebilirdim.
01:36:24Yani farklı öldürme şekillerini de anlatan kaynaklar var.
01:36:28Ama neticede seni öldürürdüm diyor.
01:36:30Doğru söyledin diyor.
01:36:32Eğer farklı bir şey söyleseydin yalan söylemiş olurdun.
01:36:35Sen mert bir adamsın diye imparatoru böyle biraz onore ediyor.
01:36:41Şimdi sana ne yapacağımı zannediyorsun diye ikinci bir sual sorar.
01:36:44O da bana üç şey yapabilirsin diyor.
01:36:50Beni doğrudan öldürebilirsin, öldürtebilirsin.
01:36:53Veya öldürmeyip beni Müslüman ülkelerde küçüklerin tutsağına olarak gezdirebilirsin.
01:37:02Üçüncüsüne gelince yapmayacağım bir şey olduğu için söyleme gerek yok diyor.
01:37:07Nedir o söyle diyor.
01:37:09Beni serbest bırakma.
01:37:10Eğer beni serbest bırakırsan ben senin bir naimin olarak kalırım diyor.
01:37:14Yani gerektiğinde sana asker gönderirim.
01:37:17Vekilin senin bir yardımcın olarak sana bağlı olarak hükümdarlığımı devam ettiririm diyerek bunu söylüyor.
01:37:25Doğru tahmin ettin diyor.
01:37:26Ben seni serbest bırakacağım diyor.
01:37:28Gerçekten daha sonradan serbest bırakmıştım.
01:37:32Peki İstanbul'a dönüyor mu hocam?
01:37:34Küçük bir macerası var.
01:37:36Dönemiyor diyebiliriz.
01:37:39Kendi yanına oturtmuştur.
01:37:41Ordugâhta alınan, ganimet olarak alınan imparatorun tahtını yanına getirtmiş.
01:37:47İmparatoru da ona oturtmuştur.
01:37:50Ama kendisine sultanın kıyafetlerinden biri giydirilmiştir.
01:37:55Yine başına taç konmuştur.
01:37:57Yani ona imparator muamelesi yapmıştır.
01:38:00Ve sonra aralarında bir antlaşmayı buluyor.
01:38:03Bir buçuk milyon dinar, Bizans dinarı Pidye-i Necat, yani kurtuluş akçesi imparatordan talep ediliyor.
01:38:12Bunu ödeyebileceğini söylüyor.
01:38:14Yılda 360 bin dinar Bizans, Selçuklu'ya vergi verme sözü veriliyor bu arada.
01:38:20Gerektiğinde de Selçuklu ordusuna yani sultana asker yardımı gönderme vaatinde bulunuyor.
01:38:28Bunlar sözlü olarak...
01:38:30Akıbet nasıl oluyor hocam?
01:38:33100 kişilik birbirlikle yolcu ediyor.
01:38:36Bir fersah mesafeye kadar sultan da imparatora eşlik etmiştir.
01:38:40Bu abartılı bir mesafe olabilir.
01:38:42Bir fersah 6 kilometre civarındadır.
01:38:44Sonra onu uğurluyor.
01:38:46Sivas'a kadar geliyor.
01:38:48Sivas, Amasya tartışmalıdır.
01:38:50Amasya'ya gelince önce bir kaleye yerleşiyor.
01:38:54Çünkü kendisi kurtulduğu haber alınınca İstanbul'da hemen yerine bir rivayete göre Üveyoğlu imparator olarak seçiliyor.
01:39:03Kurtulduğu kurtulmasına rağmen.
01:39:06Zaten ilk gelen haberler ordu mağlup oldu.
01:39:09İmparator tutsak edildi, öldürüldü vs.
01:39:11Ordu ne oluyor hocam?
01:39:14Ordu dağılıyor.
01:39:16Ordu dağılmıştır.
01:39:17Tamamen yok olmuştur.
01:39:19Büyük oranda tutsak ediliyor.
01:39:21Bir de şu var.
01:39:23Mesela Bizans ordusunda peçenek birlikleri var.
01:39:27Bunlar İskit adıyla geçer.
01:39:2915.000'e yakınını biz Selçuklu birliklerine katılmış olarak görüyoruz.
01:39:35Savaş esnasında ama.
01:39:37Arkadaşlarım uyarıyorlar hocam.
01:39:39Biz bu savaşla birlikte de Anadolu'nun kapılarını açıyoruz.
01:39:43Ve ardından da yine bizim Türkmen veya Türk devletleri de Anadolu'da teker teker devlet kurmaya başlıyor değil mi hocam?
01:39:52Evet.
01:39:53Savaşa katılan komutanlar vardır.
01:39:55Bunlar bazıları kaynaklarda geçmez.
01:39:59Ama tarihçilerimiz genel olarak savaşta bulunduğunu kabul etmektedirler.
01:40:04Mesela sonradan Mengücek Beyliği, Danışment Beyliği, Artuklular, Saltuklular vs.
01:40:11Bunların başındaki komutanların da Malazgirt'te bulunduğu kabul edilir.
01:40:16Açıkça savaşta yer aldıkları belirtilmese de.
01:40:19Beylik kurduğu için yani olayların sonrasına bakılarak herhalde bunlar da savaşta bulunmuş olmalılar diye söyleniyor.
01:40:27Çok teşekkür ederim hocam.
01:40:28Çok sağ olun.
01:40:29Ağzınıza sağlık, ayaklarınıza sağlık.
01:40:31Halil İbrahim hocam bizlerle birlikteydi.
01:40:33Prof. Dr. Halil İbrahim Gökbürü.
01:40:36Hocamdan da tam Malazgirt Savaşı'nın öncesini ve sonrasını kısa bir dilime sığdırmaya çalıştık.
01:40:42Kısa bir reklamımız var.
01:40:43Reklamdan sonra kaldığımız yerden devam edeceğiz.
01:40:46Efendim gelelim bugüne.
01:40:48Tabii hem Malazgirt'e gittik hem büyük taarruza gittik.
01:40:51Neler oldu, neler bitti?
01:40:53Tarihte neler yaşandı?
01:40:54Türk askeri hangi kahramanlıkları imza attı?
01:40:57Ve nasıl fedakarlık ve cefakarlıklar yaşandı?
01:41:01Bu memleket nasıl kuruldu?
01:41:03İşgal nasıl sonlandı?
01:41:05Hepsini kısaca konuşmaya çalıştık.
01:41:07Keşke daha uzun vaktimiz olsa da böyle uzun uzadıya konuşabilsek.
01:41:11Peki bugüne geldik de bugün her şey normal ve akışında gidiyor mu?
01:41:16Hayır.
01:41:17Bölge yine ateş çemberi.
01:41:18Aslında dünden de pek bir farkı yok.
01:41:20Yine tüm donanma Doğu Akdeniz'e demir atmış durumda.
01:41:26İngiliz'i, Amerikan'ı, Fransız'ı herkes burada.
01:41:30Hocam İsrail bir taraftan yukarı doğru gitmeye başlıyor.
01:41:34Gazze işgal ediliyor.
01:41:36Bizbullah'la ara ara çatışmalar var.
01:41:38Batı şeriyede işler tekrar karıştı.
01:41:41Tüm bunlar yaşanırken bir taraftan da Suriye'den çok önemli bir açıklama geldi.
01:41:46Özellikle Beşar Esad halk meclisinde, kendi meclisinde bir konuşma yaptı.
01:41:51Ve Türk askerinin çekilmesi ön koşulumuz ya da ön şartımız değildir dedi.
01:41:56Ve diyaloğa açık olduğunda mesajını verdi.
01:41:59Esad'ı bu açıklamaya getiren ne oldu hocam?
01:42:03Hemen şöyle bir alalım.
01:42:04Yüzyıllık tarihi bir roman değil mi?
01:42:06Batı cephesinde değişen bir şey yok.
01:42:09Batı cephesinde o kadar değişen bir şey yok ki.
01:42:11Şimdi Cemalettin hocam, Halil İbrahim hocamı dinledik ve tüylerimiz diken diken oldu aslında.
01:42:16O büyük yokluk içerisinde.
01:42:18Sen derler ya, başı kabak yalın ayak bir büyük taarruz.
01:42:23Diğer tarafta aslında Diyojen'e karşı, tarihin belki de en büyük ordularından birine karşı verilen büyük bir mücadele.
01:42:30Ve 1815 Viyana Kongresi'nde Napolyon Savaşları bittikten sonra alınan bir karar.
01:42:37Bütün Avrupa toplanıyor.
01:42:39Önce bir şey tartıştıyor.
01:42:40Kim kapıdan nereden girecek?
01:42:42Önce masaya kim oturacak?
01:42:44Onun için farklı kapılar açılıyor Viyana'da.
01:42:46Arda herkes beraber gidiyor.
01:42:48Ve her bir devletin ayrı ayrı mutabık kaldığı tek konu var.
01:42:51Nedir hocam?
01:42:52Türkler Anadolu'dan çıkarılacak.
01:42:541815 Viyana Kongresi'nde alınan kararlardan biri şart meselesi diye.
01:42:59Hocamın anlattığı hadise buydu.
01:43:01200 yıl Haçlı Seferlerinden bu yöne baktığın zaman bin yıldır değişen bir şey yok.
01:43:06Çünkü beni burada hala yabancı olarak görmeye devam ediyorlar.
01:43:09Büyük taarruz.
01:43:11Mondros, Ser, orada boğazlar bırakılıyordu komisyona.
01:43:16Şimdi Türkiye Avrupa Birliği müzakere sürecinde 2006'da dediler ki,
01:43:19Fırat ve Dicle'yi uluslararası komisyonlara bırakın.
01:43:22Bakın hiç mi değişmez?
01:43:23Şimdi tek tek not aldım.
01:43:2512 adam meselesi Dozan'da vardı.
01:43:27Bugün hala adaların silahsızlandırılması gerekirken silahlandırılma meselesi konuşuluyor.
01:43:323. Mavi Vatan.
01:43:35Masal mıymış?
01:43:36Biz bugün denizaltımızdan bahsediyoruz.
01:43:39Seriye bağladığımız reis serisinden bahsediyoruz.
01:43:42Birileri masal diyor ama
01:43:44ne kadar ilginç.
01:43:45Navarini unutuyor, İnebahtı'yı unutuyor,
01:43:47Çeşme'yi unutuyor.
01:43:48Yani benim bir deniz ülkesi olmamı istemiyor.
01:43:53Çünkü Osmanlı denize indiğinde
01:43:55o Tronto Seferi akla gelir.
01:43:57Türkler denize indiğinde
01:43:59İspanya akla gelir.
01:44:02Şimdi biz Müslüman dünyada Türkler denize indiğinde
01:44:05fetihler akla gelir.
01:44:06Ordunu yakıyorlar senin.
01:44:08O zaman da böyleymiş.
01:44:10Neydi?
01:44:11Deniz kuvvetlerini hemen ortadan kaldırın Türklerin diyor.
01:44:13Sevde ne yaptıysa
01:44:15aradan geçen tüm süre zarfında hepsini yapmak için
01:44:18elinden geleni yapmayı devam ediyor.
01:44:20Şimdi bakıyorum.
01:44:21Türkleri...
01:44:22Morayı anlattınız.
01:44:24Tarihi bence.
01:44:25Şimdi bizim tarihteki en büyük soykırımlardan bir tanesidir.
01:44:281821'i onlar Osmanlı'ya karşı ilk büyük isyan diye anarlar.
01:44:32Edirne, Segedin vesaire süreci gelir.
01:44:35Ama ağır bir soykırım var.
01:44:37Ve ne kadar acı.
01:44:38Şimdi 200 yıl sonra gelelim.
01:44:41Tırnak içine söylüyorum.
01:44:42Hayvanlaşmışlar diyor ya.
01:44:44Peki İsrail'i sözde Savaş Bakanı Filistinler aynısını demedi mi?
01:44:49Aynısını söyledi.
01:44:50Hayvanlaşmış insanlarla savaşacağız dedi.
01:44:52Çünkü Türk Müslüman, Müslüman Türk.
01:44:55Batının bakışı da budur.
01:44:57İsrail'in bakışı da çok farklı değildir.
01:44:59Ve 200 yıl sonra aynı cümleleri kurmaya ve kullanmaya devam ediyorlar.
01:45:02Oysa Mora'da katliam uğrayan bir başka ırkta Yahudiler de var.
01:45:07Tabi hiç acımadılar.
01:45:08Yunanlılar acımasızca...
01:45:11Çok uzun süre Hristiyan Katolik Cemaat,
01:45:14seni Betamit Taş'tan, Hz. Süleyman Mavedi'ni yakıp da oradan çıkaran da Müslümanlar değildi.
01:45:20Mora'da sana katliam yapan da,
01:45:22Viyana'da, Polonya'da, Macaristan'da, Almanya'da katliam yapan da,
01:45:27İspanya'da 1490 yılında seni süren de Katolik'ti.
01:45:30Ve bugün Müslümanlara zulme uğramaya devam ediyor.
01:45:33O kadar ortak nokta var ki.
01:45:36Şimdi Megali İdea diye bir tez üzerinden yürüyen Yunanlılar mı acaba,
01:45:42mütarikeye rağmen, ateşkese rağmen,
01:45:45Kütahya'ya, Dumlupınar'a, Eskişehir'e, Polonya'ya, İnönü'ye,
01:45:50İnönü dediğiniz yer şurası.
01:45:51Buraya kadar gelip bütün antlaşmanın şartlarını bozarken,
01:45:55aynısı değil mi?
01:45:56Rumların EOK'a, terör örgütü üzerinden,
01:45:59Enosis'le, Taksim'le, kendi ülkesine, Yunanistan'ın ülkesine bağlamaya girişimi,
01:46:041963 katliamı, 70 sürecine kadar binlerce Müslüman'ın, Türk'ün,
01:46:09eğer ben 74'te o barış harekatını yapmasaydım,
01:46:13yani aradan 100 yılda geçse, 200 yılda geçse,
01:46:17tarih, bu coğrafyada bizim için hep tekrar üretmeye gayret edilen Batı dünyasının,
01:46:24bana sorarsanız alçakça, katliamdan yana zihin dünyası da dolu.
01:46:29Ve şimdi gelinen nokta,
01:46:31İsrail'i sordunuz,
01:46:32ama İsrail'in yapmış olduğu bu katliamlar,
01:46:35birilerini belli ki uyandırmış sonunda.
01:46:38Ve eğer bu iş büyürse,
01:46:41konuşacağız Batı şeria,
01:46:43Gazze,
01:46:44Lübnan'ın güneyi,
01:46:46oradaki Hezbollah bahane,
01:46:47oraya çıkacaklar bunlar.
01:46:49Golan,
01:46:50Suriye.
01:46:51Yani bu iş yavaş yavaş Suriye'ye doğru gidiyor diyorsunuz.
01:46:55Ben pandemi döneminde,
01:46:57ve şimdi soykırım süreci bittiğinde,
01:47:00Esad'ın,
01:47:01şöyle bir sınır mı bir gezeyim,
01:47:03diye kafasını kaldırıp çıktığında,
01:47:05Golan'dan bir 20-25 kilometre daha ileriye girildiğini,
01:47:09Golan'ın alt tarafının tamamen artık kendi toprağı olmaktan çıkarıldığını göreceğine eminim.
01:47:14Çünkü düşünebiliyor musunuz,
01:47:15Golan bölgesinde yaşayanların tamamının neredeyse İsrail vatandaşlığı verilmiş durumda.
01:47:20Özellikle Düziler üzerinden o bölgeye bir demografiyi bozmak için bir göç var.
01:47:26Ve daha ilginci de,
01:47:27Hezbollah son saldırısından sonra ne dedi Nasrallah?
01:47:29Artık Lübnan'ın güneyinde yerleşim yerinize dönebilirsiniz dedi.
01:47:33İsrail'e bakan ne dedi?
01:47:35Ey Tel Aviv'de ayaklananlar siz de kuzeye doğru dönebilirsiniz dedi.
01:47:39Yani bu demiyorum dövüş diye,
01:47:42Gecenin bu saatinde komplo temizlik üstesinden gelemeyeceğimiz bir cümleyi kurmayacağım.
01:47:46Ama bu işte bir iş var.
01:47:48Ama uyanan kim oldu?
01:47:50Rusya üzerinden belli ki Esad'a bir uyarı gitti.
01:47:53Sen eğer YPG-PYD üzerinden siyaset devşirmeye devam edersen,
01:47:58Mumbiç bölgesinde olup biteni göz cümleye devam edersen,
01:48:02Tel Rifat bölgesine hala birilerinin mühimmat taşımasını sürdürmeye devam edersen,
01:48:07Tırnak içinde Türkleri işgalci olarak tanımlamaya devam edersen,
01:48:11Ön şart koyup da,
01:48:13Türkler bu güvenli alandan çıkmadan,
01:48:15Türk Silahlı Kuvvetleri ben barış yapmam gibi,
01:48:18Hiçbir rasyonalitesi olmayan cümle etmeye devam edersen,
01:48:21Suriye diye bir yer kalmayacak.
01:48:24Sen kağıda alıp Suriye Anayasası'nı yapıncaya kadar,
01:48:27Suriye en az 3'e bölünecek.
01:48:29Golan elinden gidecek.
01:48:31YPG-PYD'ye orada ya devlet ya da federasyon kurulacaklar.
01:48:36İdlib-Özert bölge olacak.
01:48:38Ve çok muhtemel sen avuç kadar,
01:48:40Şam ve Halep kırsalında bir yerde,
01:48:43Kendi ülkenin derebeli olarak kalacaksın.
01:48:46Çok net Putin'den bu uyarı gelmese,
01:48:48Haziran'da işgalci diyordun,
01:48:50Ağustos'ta artık ön şartım yok diyorsun.
01:48:53Hiç okuyamadın.
01:48:54Zaten 13 yıldır hiç okuyamamıştın.
01:48:57Hocam ne olur?
01:48:58Bu görüşme bir şekilde sağlanır mı?
01:49:00Ya da normalleşme başlar mı?
01:49:02İki tane husus Bülent Bey'e bırakıyorum.
01:49:04Bir, bu normalleşme tabii ki sağlanacak.
01:49:07Ama iki alternatif rota var.
01:49:09İstihbarat seviyesinde başkan yardımcıları,
01:49:12Başkanlar,
01:49:13Savunma ya da dış işleri,
01:49:15Bakan yardımcıları,
01:49:16Bakanlar,
01:49:17Biter,
01:49:18Metin çıkar,
01:49:19Devlet başkanları.
01:49:20Normal beklenti budur.
01:49:22Ama bir sürpriz.
01:49:23Örneğin Putin der ki,
01:49:25Esat gel,
01:49:27Erdoğan gel diyemez.
01:49:29Esat gel der,
01:49:31Sayın Erdoğan da,
01:49:32Uygun,
01:49:33Makul,
01:49:34Rasyonel bulursa,
01:49:35Soçi'de örneğin,
01:49:37Bir araya gelirler.
01:49:38O az sevilik görüşmelerde,
01:49:40Olası engelleri,
01:49:41Olası tıkanıklıkları,
01:49:43Ben buna bürokratik açmaz diyorum.
01:49:45Gidermek adına,
01:49:46Önce devlet başkanları bir araya gelir,
01:49:48Bürokratlar der ki tamam,
01:49:49Bu iş bitmiş,
01:49:50Hızlandıralım.
01:49:52Ama bir gerçeklik var,
01:49:54Esad'ın bu saatten sonra,
01:49:55Ön şart vesaire koyma,
01:49:57Hakkı ve hukuku yok.
01:49:59Ama benim bir ön şartım var,
01:50:00Türkiye olarak.
01:50:01Türkiye,
01:50:02Suriye normalleşmesine paralel olarak,
01:50:04Suriye,
01:50:05Suriye normalleşmesi.
01:50:07Yani Esad'ın,
01:50:08Katlettiği,
01:50:10Binlerce, on binlerce Suriyeli ile,
01:50:12Aileleri ile,
01:50:14Sivi toplumla,
01:50:15Mülkiyet hakkını gasp ettiği insanlarla,
01:50:17Bu insanlar,
01:50:18Sarma'da da yaşamıyordu.
01:50:20Mustafa Bey,
01:50:21Afrin'de yaşamıyordu bunlar.
01:50:22Azez'de yaşamıyordu.
01:50:23Oralar köy.
01:50:24Halep'te yaşıyordu bunlar.
01:50:25Şam'da yaşıyordu.
01:50:27Nerede onların arsaları, evleri, arazileri?
01:50:29Onları geri vereceksin,
01:50:31Birleşmiş Milletler'le bir komisyon kuracaksın,
01:50:33Ben de olacağım,
01:50:35Göreceğim,
01:50:36Sonra Suriye'de,
01:50:37Normalleşebiliriz.
01:50:38Hocam, peki bir taraftan Suriye'de normalleşme diyor,
01:50:41Irak'la,
01:50:42Çok önemli adımlar atıldı ama,
01:50:44Sanki bir taraftan da bir sabotaj oldu mu?
01:50:46Bu,
01:50:47Türk siyasının düşürülmesi,
01:50:48Generalin açıklaması,
01:50:50Sonra çok önemli bir açıklama geldi,
01:50:52Ortak Operasyonlar Komutanlığı'ndan da,
01:50:54Burada bir sabotaj arayabilir miyiz hocam?
01:50:56Bu kadar ilişkiler,
01:50:58Çok iyi bir noktaya gitmişken,
01:51:00Zaten Mustafa Bey,
01:51:01Siz hem terör ve güvenlik alanında çalışmalar yapıyorsunuz.
01:51:04Bugün bugün çok fazla aslında şey vardı,
01:51:06Hem sosyal medyada hem Irak haberlerinde de,
01:51:08Yani kendi içinde de,
01:51:09Tutuklandığı,
01:51:10Gözaltına alındığı,
01:51:11Veyahut da bu kişinin,
01:51:12Yani emri veren o komutanın,
01:51:14Bu tarz haberler çok fazla mevcuttu tabii.
01:51:16Şimdi tam da bu dönemlerde,
01:51:18Zaten bu tür şeylere,
01:51:19İşlere çok dikkat etmek gerekir.
01:51:20Yani bir kişi işte,
01:51:21Biz de maalesef çok acı bir örneğini yaşadık,
01:51:23Kendi ülkemizde biliyorsunuz.
01:51:24Ve hani pek çok da bizim de,
01:51:26Belki haberimizde bilmediğimiz,
01:51:27Alttan alta pek çok ülkemize karşı,
01:51:29Ülkemizin diğer ülkelerle olan ilişkilerine karşı,
01:51:31Bu tarz suikast girişimleri oldu.
01:51:33Ya bu ilk değil,
01:51:34Son da olmayacak.
01:51:35Çünkü bakın,
01:51:36Harel yapılanmalar her yerde olabiliyor.
01:51:38Kesinlikle, kesinlikle hocam.
01:51:39Yani Suriye konusunda da,
01:51:40Irak konusunda da,
01:51:41Önümüzdeki dönemde bu tarz şeyler bekleyebiliriz.
01:51:43Yani özellikle ben,
01:51:44Suriye'de ve Irak'ta daha,
01:51:46Şeyin artacağına yani,
01:51:48Terör hareketlerinin artacağına,
01:51:50Hem bizim güvenlik kuvvetlerimize,
01:51:52Hem yerel halka karşı.
01:51:53Dikkat edin,
01:51:54Kendi ordularına karşı da,
01:51:55Bunu yapabilirler bu arada.
01:51:56Önemli olan orada,
01:51:57Karmaşa çıkartmak,
01:51:58Ve şu anda zaten,
01:51:59Hocam çok güzel ifade etti.
01:52:00Yani Esad'ın eli çok sıkışmış durumda,
01:52:02Irak'taki durum çok bellidir.
01:52:03Yani bizim bir araya gelerek,
01:52:05Bütün bu problemleri,
01:52:06Göç de bu arada,
01:52:07Bu işin işte dahil.
01:52:08Az önce hocam çok güzel,
01:52:10Levent hocam bir örnek verdik,
01:52:11Tek başına şey,
01:52:12Birkaç kişiyle beraber,
01:52:13Şam'da oturur.
01:52:14Yani düşünün,
01:52:15Bir ülkenin nüfusunu,
01:52:16%70'den fazlası,
01:52:17Yurt dışında şu anda.
01:52:18Yani böyle bir ülkenin,
01:52:19Yaşaması da gerçekten güç.
01:52:20Ekonomik olarak da,
01:52:21Kökmüş,
01:52:22Alt yapı bitmiş.
01:52:23Tabi tabi.
01:52:24Petrolünü,
01:52:25PKK'dan alıyor.
01:52:26Aynen öyle.
01:52:27Suriye devleti.
01:52:28Aynen öyle hocam.
01:52:29Yani dolayısıyla,
01:52:30Bu insanların,
01:52:31Yaşam alanlarına geri döndürülmesi.
01:52:33Garantörlük altında hocam,
01:52:34Yine çok iyi belirtti.
01:52:35Özellikle Türkiye'nin içinde bulunacağı,
01:52:37Birleşmiş Milletler'in içinde bulunacağı,
01:52:39Garantörlük anlaşması.
01:52:40Bu insanların,
01:52:41Kendi hayatlarına geri dönmesi.
01:52:42Yani bunu şey için söylemiyoruz.
01:52:44Esad'ın da çıkarına,
01:52:46Bu gelecek şekilde.
01:52:47Çünkü bunun ilerisinde,
01:52:48Hocam yine çok güzel ifade etti.
01:52:50Aşağıdan gelen bir,
01:52:51İsrail baskısı var Golan Tepelerine.
01:52:52Ve bu daha da hızlanacak.
01:52:54Görüyorsunuz yani her ne kadar,
01:52:55Sesimizi giderek yükseltiyor da olsak,
01:52:57İsrail hiçbir şekilde,
01:52:59O vahşetinden vazgeçmiyor.
01:53:00İşte az önce siz de söylediniz.
01:53:02Bugün Batı Şeria'da,
01:53:04Gazze'dekine benzer,
01:53:05Hareketlere girişti.
01:53:06Ve hani sadece,
01:53:07İsrail'in oradaki amacı,
01:53:08Filistin'le oradaki insanlarla değil,
01:53:10Bildiğiniz gibi,
01:53:11Akdeniz'deki doğal gaz kaynakları,
01:53:13Yeraltı suları,
01:53:14Bunlar çok fazla bahsedilir ama,
01:53:15İsrail'in öncül hedeflerindendir.
01:53:17Çünkü onlar da,
01:53:18Bu küresel,
01:53:19Özellikle su kaynakları açısından değil mi hocam?
01:53:21Tabi kesinlikle hocam.
01:53:22Yani iklim değişikliğine,
01:53:23Mesela,
01:53:24Kuzey Afrika'da biz bir çalışmayı,
01:53:26Daha yeni bitirdik.
01:53:27Levent hocamla beraber.
01:53:28Susuzluk konusu,
01:53:30Önümüzdeki dönemde ve,
01:53:31İklim değişikliği konusu,
01:53:32Çok daha önem kazanacak.
01:53:33Su savaşları mı diyeceğiz?
01:53:34Kesinlikle hocam.
01:53:35Dolayısıyla,
01:53:36Bir göç hareketleri,
01:53:37Kuzey Afrika'dan da bekliyorum.
01:53:39Bir an önce,
01:53:40Bölgemizin,
01:53:41Yani bölgemizin derken,
01:53:42Yalnızca Türkiye,
01:53:43Suriye, Irak değil,
01:53:44Libya'nın da,
01:53:45Kuzey Afrika'nın da,
01:53:46Yani Avrupa'nın da iyiliği için,
01:53:47Bu arada yani,
01:53:48Batı kanadının da iyiliği için,
01:53:49Bir an evvel,
01:53:50Belli bir konsensus,
01:53:51Üzerinde uzlaşılması,
01:53:52Artık,
01:53:53Az önce tarih çözülen mantı,
01:53:54Bizans oyunlarından,
01:53:55Batı'nın vazgeçmesi gerekir.
01:53:57Yoksa hepimiz birden,
01:53:59Büyük bir kargaşanın içine gireceğiz.
01:54:01Büyük bir felaket,
01:54:03Felaket kapıda da diyebiliriz.
01:54:05İşin her boyutuyla değerlendirildiğinde,
01:54:07Mesela,
01:54:09Ben hemen birazcık daha,
01:54:11Bir okyanus ütesine gideceğim.
01:54:13Trump'ın yine,
01:54:14Bu hafta içerisinde,
01:54:15Çok dikkat çekici bir açıklaması vardı hocam.
01:54:17Yine,
01:54:18Bir kez daha,
01:54:19Üçüncü dünya savaşını,
01:54:20İşaret etti.
01:54:21Üçüncü dünya savaşı,
01:54:22Kapıda dedi hocam.
01:54:24Ben gelmezsem,
01:54:25Gelecek diyorum.
01:54:26Boştan yere yapılan,
01:54:27Açıklamalar değil.
01:54:28Anlaşılan,
01:54:29O da bir şeyleri,
01:54:30Görüyor demek ki hocam.
01:54:31Bunu söyleyen adam da,
01:54:33Birinci dünya savaşı ile,
01:54:35İkinci dünya savaşı arasında,
01:54:36Çok temel bir fark var.
01:54:37İlk savaş,
01:54:38İlk cihan harbi,
01:54:39Ya da paylaşım savaşı,
01:54:41Gerçek anlamda,
01:54:42Avrupa kıtası ile sınırlı.
01:54:44Başlayıp yayıldı.
01:54:45Ama ikinci dünya savaşı,
01:54:47Avrupa kıtası ile başlamadı.
01:54:48İşte İtalya'nın Habeşistan'a işgali vardı,
01:54:50Afrika'da,
01:54:51Etiyopya bölgesinde.
01:54:52Yukarıda,
01:54:53Almanya'nın,
01:54:54Çekke'ye,
01:54:55Südetlere,
01:54:56Avusturya'ya işgali vardı,
01:54:57Avrupa'da.
01:54:58Diğer tarafta,
01:54:59Japonya'nın,
01:55:00Manchuria'ya,
01:55:02O daha büyük bir yaygındı.
01:55:03Bu biraz ikinci dünya savaşına benziyor.
01:55:05Çünkü şu anda,
01:55:06Latin Amerika'da,
01:55:07Her ülkede kaos var.
01:55:09Her ülkede.
01:55:10Kolombiya'da var,
01:55:11Venezuela'da var,
01:55:12Bolivya'da var.
01:55:13Her yerde bir şey var.
01:55:14Brezilya'da var.
01:55:15Şimdi biraz,
01:55:16Bu tarafa doğru gelelim.
01:55:17Afrika'da,
01:55:18Bülent Bey yeni geldi.
01:55:19Libya,
01:55:20Fas'taydınız değil mi hocam?
01:55:21Hayır.
01:55:22Fas,
01:55:23Mali,
01:55:24Nijerya,
01:55:25Boko Haram,
01:55:26Terör yapılanları var.
01:55:27Sahra A6, Kuzey Afrika,
01:55:28Her yer kaybolacak.
01:55:29Darbe var.
01:55:30Türkiye'ye gelin.
01:55:31Etiyopya,
01:55:32İki ülke arasında,
01:55:33Restleşmeler devam ediyor.
01:55:34Sudan ikiye bölündü.
01:55:35Saymakla bitmez.
01:55:3652 tane ülke var,
01:55:3750'sinde,
01:55:38Hareket var.
01:55:39Şimdi Orta Doğu'ya gelelim.
01:55:40Avrupalıların da hesapları var.
01:55:41Borel'in açıklamasını hatırlayın hocam.
01:55:43Libya'da diyor,
01:55:44Biz yokuz diyor.
01:55:45Tabii.
01:55:46Niye yokuz diyor.
01:55:47Kızıyor.
01:55:48Macron'a kızıyor.
01:55:49Senin yüzünden yokuz diyor.
01:55:50Orta Doğu'ya geldik,
01:55:51Ateş attı.
01:55:52Dediniz ya,
01:55:53Her yerde ateş çemberi.
01:55:54Rusya'ya gidiyorsunuz,
01:55:55Kurs,
01:55:56Karadeniz,
01:55:58Azerbaycan,
01:55:59Ermenistan normalleşsin diyoruz.
01:56:00Kardeş ülkemiz,
01:56:01Müttefik ülkemiz,
01:56:02Her daim yanında yer aldığımızı beyan ettiğimiz ülkemiz.
01:56:06Tarihi bir zafer var.
01:56:07Ama,
01:56:08Ama yetmiyor.
01:56:09Çünkü Hindistan'ı birileri kaşıyor.
01:56:11Afganistan'da siyasi istikrar sağlanmadı.
01:56:13Belki de bunlar da üçüncü dünya savaşı.
01:56:15Bir de hocam,
01:56:16Düşünebiliyor musun?
01:56:17Şimdi Rusya'yla müttefik olmuş Ermenistan,
01:56:18Bir taraftan bir bakıyorsun,
01:56:19Fransa,
01:56:20Amerika,
01:56:21Ermenistan'a,
01:56:22Askeri yardım.
01:56:23Askeri yardım yapıyor.
01:56:24Bu da çok tesadüf bir durum değil mi hocam?
01:56:25Güçlü bir devlet başkanı,
01:56:27Aliyev ne yapıyor?
01:56:28Putin'i evinde ağırlıyor.
01:56:30Ben diyor,
01:56:31Kafkasya'da benle yürüyeceksin.
01:56:33Gürcistan'la,
01:56:34Ermenistan'la,
01:56:35İran'ın kuzeyine değil,
01:56:36Ben varım burada diyor.
01:56:38Ben,
01:56:39Çok önemli bir diplomatik başarının da elde edildiğini düşünüyorum.
01:56:42Karabağ'la beraber.
01:56:43Ama biz,
01:56:44Balkanlar,
01:56:45Yarın eğer,
01:56:47Odesa düşerse,
01:56:48Bitecek mi Rusya?
01:56:50Moldova,
01:56:51Transdinester,
01:56:52Sırbistan coğrafyası,
01:56:53Bakın,
01:56:54Vucic'de demedim ya,
01:56:55Orban'da demedim mi?
01:56:56Üçüncü Dünya Savaşı'nı herhalde içinde izledi.
01:56:59İşte ara ara söylüyoruz ya.
01:57:00İki üç ay içerisinde karışacak dedi.
01:57:02Ya bir Avusturya Veliat Prensi'nin,
01:57:04Vurulmadığı kaldı dedik.
01:57:06Onlar da oldu.
01:57:07Avrupa'nın bazı ülkelerinde başbakanlar,
01:57:09Suikasta olmadı.
01:57:11Şimdi bunun adı,
01:57:12Eğer Üçüncü Dünya Savaşı değilse,
01:57:14Üçüncü Dünya Savaşı çıkmaz.
01:57:16Bir de çıkması söyleyeyim iki cümle.
01:57:18O kadar karşılıklı büyük bağımlılıklar var ki,
01:57:21Çin'in ürettiği bütün üretimin yüzde kırkı,
01:57:24Amerikan meşeili.
01:57:25Niye Çin'le savaşsın ABD?
01:57:27Rusya ile Çin'e ittifak olmaya zorlayan bir şey yok.
01:57:31Çin on yıl daha bekler, yüz yıl daha bekler,
01:57:34Rusyasız da yoluna yürür.
01:57:36Hindistan deli mi,
01:57:37Bu kadar dünyanın en büyük nüfusuna sahip,
01:57:39En büyük üretim hacmini ortaya koyan ülke,
01:57:41Niye savaşa girsin?
01:57:42Bir yandan da böyle bir gerçeklik var.
01:57:44Belki de bunun adı Üçüncü Dünya Savaşı'dır.
01:57:47Belki savaş sadece bu düşük yoğunlukla cereyan edecek.
01:57:50Biz izleyeceğiz.
01:57:51Ve ekonomik boyutu büyük olacak.
01:57:53Ya da çok uzun uzadı ya da bir şey olabilir mi hocam?
01:57:56Bu böyle yıllarca yürüyebilir.
01:57:58Bu işin sonu nereye doğru gider hocam?
01:58:00Ya da buna bir Allah'ın kulu ya,
01:58:03Bu iş iyice felakete gidiyor.
01:58:05Buna bir an önce dur diyelim.
01:58:07Hem dünyada ekonomi bitiyor,
01:58:09Göç tehlikesi var, kuraklık sıkıntısı var.
01:58:12Kime var Mustafa Bey?
01:58:14ABD'ye göre her çeyrek büyüyor.
01:58:17Onu söyleyeceğim.
01:58:18Mustafa Bey şöyle bir şey var.
01:58:20Batı bloğu özellikle bu işten biraz memnun.
01:58:22Çünkü Amerikan hegemoniyasının biraz biraz bitmeye başladığını görmüştük.
01:58:26Yani o korkuyla zaten.
01:58:27Şimdi Ukrayna'ya bir bakın.
01:58:28Ukrayna'da herkes çok büyük çatışma var zannediyor.
01:58:30Yani ben çok yakından da takip ediyorum.
01:58:32Siper savaşlarına dönüşmüş durumda Ukrayna.
01:58:34Mesela Kurs'ta durum nedir hocam?
01:58:36Kurs'ta durum şu.
01:58:37Bir yere kadar ilerledi Ukrayna birlikleri.
01:58:39Ama Ukrayna'nın çok ağır kayıpları var.
01:58:41Rusların da öyle şu an.
01:58:42Yani en son Ukrayna'yı ziyaret ettiğimde altı ay kadar oldu.
01:58:45Mezarlıklar o kadar fazla ki artık çok yaşlı ve çok genç
01:58:48insanları asker almaya başladılar.
01:58:50Yani Ukrayna onun insan kaynağı da...
01:58:52Şu doğru mu?
01:58:53Ukrayna ordusunun yaş ortaması 41-42 civarında şu anda.
01:58:55Doğru.
01:58:56Ve dışarıdan da çok fazla lejyon desteği geliyor bu arada aslında.
01:58:58Gençler nerede hocam?
01:58:59Gençler nerede?
01:59:00Gençler Antalya'da tatilde, Romanya'da, Polonya'da çiftçilik konuşuyorlar.
01:59:03Zengin olanlar öyle.
01:59:04Maalesef iyi olanlar da büyük ihtimalle.
01:59:06Yani savaştan işte hayatını kaybedenler var.
01:59:08Sakat kalanlar var.
01:59:09Yani dedim çok şiddetli olarak Ukrayna'da çok ağır hissedilmeye başladı.
01:59:13Hani önceden Kiev'de biraz daha normal hayat devam ediyordu.
01:59:16Ama bu sıra çok hani o savaşın gerçek rüzgarı hissedilmeye başladı her iki tarafta da.
01:59:21Siperlere inmiş durumda savaş.
01:59:23Bir taraftan dronlar havada.
01:59:25Bir taraftan Birinci Dünya Siperleri, Birinci Dünya Savaşı'nın siperleri var.
01:59:28Hatta şöyle çok ilginç bir şeye denk geldim.
01:59:30Kedi dağıtıyorlardı.
01:59:31Kedi?
01:59:32Ukrayna ordusu için siperlerdeki farelere karşı.
01:59:34Ha farelere karşı.
01:59:35Yani o Birinci Dünya Savaşı'nın hayal ettiği ilginç şekilde.
01:59:38Hocam çok güzel söyledi.
01:59:39Hiç değişmiyor coğrafyada bu durum.
01:59:42Ve bugün mesela Ukrayna nereye ilerleyebilecek?
01:59:45Kursk'a aldı diyelim ki.
01:59:46Kursk çok küçük.
01:59:47Hani gerçekten o İkinci Dünya Savaşı'ndaki Alman Savaşı'ndan hariç olarak bir önemi olmayan bir yer.
01:59:53Buraya aldı.
01:59:54Sonra Moskova'ya mı yürüyecek?
01:59:56Genel kış gelince ne olacak?
01:59:57Evet general kış yaklaşıyor bu arada.
01:59:59O meşhur general yaklaşıyor bu arada.
02:00:00Her iki tarafta yine siperlere gömülecek.
02:00:03Ve biz yine bir aslında Verdun Muharebesi izliği olacağız büyük ihtimalle orada.
02:00:07Ama yine hocamın vurgulamış olduğu gibi gerçekten.
02:00:10Bir de şimdi şeyi düşünüyorum.
02:00:11Bunu durdurabilecek kişiler.
02:00:13Mesela süper güçler olarak adlandırdığımız.
02:00:16Kimdir efendim?
02:00:17Trump.
02:00:18Teksas'tan gelmiş.
02:00:19Kendini bir kovboy edasıyla.
02:00:22Yani biliyoruz işte.
02:00:23Daha önceki yönetiminden nasıl hareket ettiğini biliyoruz.
02:00:26Tamam bir o Teksaslı kovboy.
02:00:28Yani silahları çekelim.
02:00:29Bu kafada birisinin ben çok bu krizlere engel olabileceğini.
02:00:33Çok düşünüyorum.
02:00:34Bir yandan da sıkışmış bir Putin var.
02:00:36Evet kuvvetli ama.
02:00:37Sürekli üstüne bir.
02:00:39Yani NATO'nun bir zorlaması.
02:00:41Amerika'nın diyeyim.
02:00:42NATO'nun demeyeyim de.
02:00:43Çünkü bir şey korkusu da var.
02:00:44Amerika'da bir yandan Avrupa'yı kaybetme korkusuyla da Ukrayna Savaşı biraz körükleniyor.
02:00:48Bir de şey değil mi hocam?
02:00:49Yani liderlere baktığın zaman.
02:00:51Mesela ben en son Yalta Konferansı'na bakıyorum hocam.
02:00:53İşte çok önemli isimler.
02:00:56Orada yani gerçekten Stalin'inden Roosevelt'e, Churchill'inden varana kadar.
02:01:02Roosevelt oraya gidiyor sonra ölüyor zaten.
02:01:04Ölüyor değil mi?
02:01:05O da çok büyük hastalıklarla gidiyor.
02:01:06Hocam şimdi bakıyorsun.
02:01:07Öyle biri yok.
02:01:08İşte bu liderleri tam olarak Mustafa Bey söyledi mi?
02:01:11Yani aslında bir felaketle bir anda da gidebilir gibi de bir durumda söz konusu.
02:01:15Dur diyebilecek Merkel tipinde.
02:01:17Dur diyebilecek atıyorum Baba Bush figürü.
02:01:20CIA direktöründen gelen bir tip.
02:01:22Öyle biri yok.
02:01:23Demo'yla tarzı mesela değil mi hocam?
02:01:24Demo tipinde biri yok.
02:01:25Yani ağırlığını koyacak.
02:01:27Bir örnek olarak hocam.
02:01:28İşte biliyorsunuz bu özel operasyonlar birimi vardır.
02:01:30Amerika Birleşik Devletleri'nin.
02:01:32Çok Pentagon Washington'u sanki dinlemiyor.
02:01:35Yani kendileri karar alıyorlar gibi.
02:01:37Özellikle Biden döneminde bu çok ileri.
02:01:39Biden yok zaten.
02:01:40Ve Suriye'de de karşımıza çıkan biliyorsunuz bir McGurk figürü vardır.
02:01:43Evet.
02:01:44Ortadoğu'nun Lawrence'ı.
02:01:45Tabii tabii Lawrence.
02:01:46Ve hani hiç ben şeyden Washington'u dinlediğini çok zannetmiyorum bu adamın.
02:01:49Daha çok o CENTCOM üzerinden hareket ediyorlar.
02:01:53Ve konuşmalara uyan hareketler görülmüyor.
02:01:56Çok aklı başında hareketler görülmüyor.
02:01:58Hani hep böyle şeyi görmüşüz.
02:02:00Bir soğuk savaşı döneminde biliyorsunuz bir denge politikası ön plana.
02:02:03Yani kuruş çevler.
02:02:04Hani figürlere bakacak olursanız işte Kennedy'ler maalesef öldürdüler adamcağızı da bildiğiniz gibi.
02:02:09Çünkü çok denge...
02:02:10Trump iktidar gelirse açıklayacağım dedi.
02:02:12Bunu araştıracağım dedi.
02:02:13Bakalım onu görelim hocam hep beraber.
02:02:15Savaş çıkartmazsa arkadaş inşallah.
02:02:17Bunu açıklarken.
02:02:19Dolayısıyla çok yani gerçekten aklı başında figürlere ihtiyacı var insanın.
02:02:24Yani Kemal Harris ben çok Amerikan'ın iç siyasetine baktığınız zaman da kazanabilecek mi?
02:02:30Çok zannetmiyorum ama yine de...
02:02:32Biden'dan daha yüksek ihtimal ama.
02:02:34Evet Biden'dan daha yüksek ihtimal.
02:02:36Yani gelirse onun da çok ilginç söylemleri var.
02:02:38O da çok böyle...
02:02:39Ben diyor ki mesela Trump hocam ben de diyor Ukrayna Rusya savaşını diyor anında diyor bitiririm diyor geldiğim an diyor.
02:02:44Ya bitirip ABD isterse bitirebilir.
02:02:47Tabii tabii.
02:02:48Getirir Zelenski'yi çağırır.
02:02:49Bak sen Zelenski bu senin yeni haritan.
02:02:52Buna yavaş yavaş alış.
02:02:54Testeyi kestim.
02:02:55Bu da yeni anayasan arkadaşlar bir ay önce hazırlamıştı.
02:02:58Bunu bir kabul et diyebilir.
02:02:59İşte kurs o yüzden önemli.
02:03:01Pazarlık elini de kuvvetlendiriyor.
02:03:03Ama kurs yine önemli.
02:03:05Trump bile savaştan vazgeçemesin diye de birileri oralara dahil oluyor olabilir.
02:03:10Tabii hocam şu da var.
02:03:11Yani ben az önce bir yine ifade ettim.
02:03:13Avrupa'nın üzerinde bir Rus hayaletini gezdirmek yani çok etkili oldu gördük işte.
02:03:18Yani Almanya'nın o gerek şeyleri İstihlal'in yaptığı hareketlere karşı tutumun ki Avrupa bilinci aklımıza önce Almanya sonra Fransa gelir.
02:03:25Yani ben çok diğerlerinin bu kadar etkin olduğunu düşünmüyorum şahsen.
02:03:28Dolayısıyla ne kadar Amerikan etkisi altında kaldıklarını ki mesela Alman arkadaşları da konuştuğumuz zaman hep şey çok etki altında kaldığını.
02:03:36Şu anki Alman şansölyesinin başbakanın ve Merkel dört gözle aranıyor.
02:03:41Yani Merkel'in o denge politikası bir şekilde Amerika'yı dışarıda tutma politikası şu an tamamen tersine dönmüş durumda.
02:03:48Scholz biraz pasif bulunuyor bu anlamda Alman halkı tarafından ve çok da ben dediğim gibi hayra alamet bir yere gideceğini düşünmüyorum bu işin.
02:03:55Fazla sosyal demokrat kaldı galiba.
02:03:57Belki ben olmaz diye kursa gideyim hocam.
02:03:59Çünkü kursta F-16 savaş uçağı kayboldu denildi düştü denildi.
02:04:04Pilotun hayatını kaybettiği vurgulandı.
02:04:06Wall Street'te haberler geldi.
02:04:08Bir taraftan da yine drone'larla saldırı gerçekleşiyor hocam.
02:04:12Burada da iş biraz daha karışır gibi mi hocam?
02:04:15Evet general kış geliyor diyoruz ama daha profesyonel birliklerin de kursunun içerisinde olduğu geliyor.
02:04:23Rusya'nın işgalci bir devlet olarak hukuka ve siyasete aykırı insan hakları aykırı işgal sürecinde bir realite vardı.
02:04:31Donetsk bölgesi yani Ukrayna'nın en doğu bölgesinde Donbass Luhansk bölgesinden aşağı Mariupol'e kadar bölgede Kırım dahil Rusça konuşuyor insanlar.
02:04:42Rus pasaportuna sahipler.
02:04:44Oraya girdiğinde Rusya şunu yapabildi.
02:04:46Bu haksız ve hukuksuz bunu ısrarla vurguluyorum demesinden sonra Rusya'ya destek veriyor diye.
02:04:51Bu bölgede Rusya durdu.
02:04:53Çünkü insanlar Rusça konuşuyor.
02:04:55Yapılan bazı referandumlarda Rusya'ya bağlanalım oyu çıkmıştı ve oralarda bir hinterland sağladı.
02:05:01Lojistik sağladı Rusya.
02:05:03Böylece o hattan neredeyse Odesa'ya kadar inmeyi başardı.
02:05:07Fakat Ukrayna tarih boyunca hiç Ukrayna'nın olmamış Ukraynca bilmeyen bir topluluğa doğru bir toprağa doğru ilerliyor.
02:05:16Kurs bölgesi tamamen Ukrayna'nın yabancı olduğu bir bölge.
02:05:20O bölgede kaç ay kalabilir?
02:05:22Nasıl sığınabilir?
02:05:24Lojistik desteği nasıl sağlayabilir gibi çok ağır belirsizlikler var.
02:05:27Ki bir ince kırmızı hattan yürümeye devam ediyor.
02:05:31300 km Moskova'ya galiba.
02:05:33Mesafe.
02:05:34Oradan tanklar savaşı gibi değil mi?
02:05:36Oradan yürüyeyim deme ihtimalin ben çok zayıf olduğunu düşünüyorum.
02:05:40Hani 1941 Aralık mıydı bu meşhur Barbarossa harekatı?
02:05:45Orada Hitler'in tarihe geçen bir sözü var.
02:05:47İşte ben diyor bir kapı aralıyorum.
02:05:50O kapının arkası gri puslu ve sisli.
02:05:54Bu kapıdan hep beraber gireceğiz diyor.
02:05:57Şimdi eğer Zelenski bu kadar muzaffer bir komutansa
02:06:02kendi rızası ve yeni atadığı genelkurmay yapısı savunma bakanıyla beraber böyle bir aklı ortaya çıkarmışsa
02:06:09pazarlık masasından önce başka bir şey var demek lazım.
02:06:12Benim aklımdaki şu.
02:06:14İngiliz aklı Trump bile gelse Trump'ı bile savaşmak zorunda bırakacağımız bir zemin oluşturalım diyorlar.
02:06:22Olur da gelip ben savaştan çıkıyorum derse bile kuşku aldın sen bir yere çıkamazsın.
02:06:27Buraya milyar dolarlar yatırdın.
02:06:29F-16'ın düştü bir yere çıkamazsın diyecek çok akıllıca bir zihniyet var.
02:06:34Bu ABD'nin aklı değil.
02:06:36Şu da var hocam.
02:06:37İngiliz aklı diyorsunuz o şeye götüren.
02:06:40İngiltere Trump'ı ya da Harris'i Ukrayna savaşının bitmemesine zorlayacak bir akıl icra etti.
02:06:47O bitmemesini neden istiyor hocam?
02:06:49Kazançları nedir orada?
02:06:51Rusya oyalanmaya devam ettiği müddetçe
02:06:55AB arzu ettiği doğalgazı enerjiyi istediği kadar ucuza alamadığı müddetçe
02:07:03Anglo-Sakson zekayı ve Amerikan hegemonyasına muhtaç kalmaya devam edecek.
02:07:09Müthiş bir kazanım AB'de için.
02:07:11Finlandiya, İsveç sittiğin sene NATO'ya üye olmazdı bu devletler.
02:07:16Nasıl bir korku olduysa Mustafa Bey gördünüz işte yani kabul edilmek için.
02:07:21Ve sırada ne var?
02:07:22Sırada Moldova var.
02:07:23Romanya'yı korkutacak, Bulgaristan'ı korkutacak ve en büyük tehlike
02:07:26Karadeniz'e inmek zorundayım diyecek AB'de.
02:07:29Romanya ve Bulgaristan üzerinden Karadeniz'e inecek.
02:07:32Montrö'yü delmeye çalışıp Karadeniz'e inecek.
02:07:36Çünkü Ukrayna'nın belki de denizde kıyısı kesilmiş olacak.
02:07:40Ağır bir senaryo var yani.
02:07:42Ben Kursk olayına bir şey daha eklemek istiyorum.
02:07:44Çünkü bir taraftan da Batı şeriyeye de girmek istiyorum.
02:07:47Orada bir ilhak planının olduğu ifade.
02:07:49Şöyle bir şey ekleyebilir miyim?
02:07:50Kursk'un bir de o sembolik anlamı var Ruslar için.
02:07:53Yani o Nazi Almanyası'na karşı savaşın döndüğü yerdir.
02:07:57Öyle mi?
02:07:58Kırıldığı yerdir.
02:07:59Yani bunu o zaman Zelenski bilinçli bir şekilde mi Kursk'u tercih etti?
02:08:03Çünkü Kursk çok hocam stratejik bir hedef değil.
02:08:06İçinde fabrikalar dediğim gibi çok küçük bir şehirdir.
02:08:09Yollara açılan hemen Volga'nın yanı sıra olan bir şehir.
02:08:13Ama dediğim gibi stratejik önemli.
02:08:15Hitler ile Stalin arasındaki Stalingrad gibi düşünün.
02:08:19Aynı şeydir.
02:08:20Çok bir önemi olan bir yer değil stratejik açıdan.
02:08:23Aynı Stalingrad'daki gibi Kursk.
02:08:26Almanların belinin kırıldığı yerdir 2. Dünya Savaşı'nda.
02:08:29Savaşı kazanırsa Kursk'un ismi değiştirebilirler.
02:08:32Putingrad.
02:08:33Olabilir.
02:08:34Leningrad var değil mi?
02:08:36Leningrad var.
02:08:37Yani biraz o anlamda da Putin'in bir gel gel şeyi de var orada.
02:08:40Bir gel gel yapılıyor.
02:08:41Yani Kursk'un o anlamda bir şeyi var.
02:08:43Büyük bir önemi var.
02:08:44Putin de şu an tam bir orada da bir etki bir şey yapamadı hocam ama.
02:08:48Yani şöyle bakın.
02:08:49Bir püskürtme işi gerçekleştiremedi.
02:08:51Rus'un alımlarda hocam çok artma var.
02:08:53Yani 2. Dünya Savaşı'nda aynı taktiği kullanmışlardır.
02:08:56Asker çok fazla toplar.
02:08:57Yani Ruslar'da tarih boyunca insanın hiçbir önemi olmamıştır.
02:09:00Kalabalık önemlidir.
02:09:01Yani nitelik değil şey önemlidir.
02:09:03Çoğulluk önemlidir.
02:09:04Ve şu an çok askerlere anormal miktarda ücretler teklif ediliyor.
02:09:08İlk girişte yanlış hatırlamıyorsam 500 bin ruble gibi bir para olması lazım.
02:09:13Hoş geldin faizim hocam.
02:09:14Tabii tabii aynen öyle.
02:09:15Hoş geldin.
02:09:1670-80 bin ruble gibi de aylık bir ödeme yapılıyor.
02:09:18Rus ordusuna katısınlar gençler diye.
02:09:20Ya bu da büyük bir taarruzun başlayacağı.
02:09:22Şu an peki ordudaki sayısı var mı hocam?
02:09:24Rakam var mı?
02:09:25Vallahi tam olarak bir bilgim yok hocam.
02:09:26Ama dediğim gibi bir şey var.
02:09:27Yani tekrar ikinci bir seferberliğe çıkacağı bu sırada.
02:09:30Bu yüzden bu hazırlıktan eminim.
02:09:31Kremlin ne düşünüyor hocam?
02:09:32Yani onlar ne görüyor?
02:09:33Yani biz Trump diyor ki işte böyle giderse 3. Dünya Savaşı çıkacak.
02:09:38Kremlin'in kaynaklarda...
02:09:41Şöyle hocam.
02:09:42Bu 3. Dünya Savaşı eğer olacaksa yani ki Allah göstermesin diyorum ben.
02:09:46Rusların elinde çok NATO'nun teknolojisine karşı.
02:09:49Eski teknolojiler kullanılabiliyorsunuz.
02:09:51Ruslar çok fazla.
02:09:52Ben NATO'nun o teknolojik üstünlüğüne veyahut da silah üstünlüğüne karşı durabildiğini zannetmiyorum.
02:09:57Bu çerçevede şimdilik taktik nükleerlerini biliyorsunuz.
02:10:01Onu duyurdu Putin.
02:10:02Taktik nükleer silahlarımız Ukrayna için harekete geçti.
02:10:05Yani nükleer silaha dönüşürse iş ki her iki tarafta çok kuvvetli bu anlamda.
02:10:09O zaman çok da bir şey konuşmanın pek anlamı kalmayacak korkarım.
02:10:12Yani nükleer bir savaştan bahsediyoruz ki.
02:10:14Dediğim gibi tekrar Allah göstermesin.
02:10:16Çünkü nükleer santraller de hafif hafif böyle hedef alındı gibi hocam.
02:10:19Kesinlikle.
02:10:20Yani bir taraftan da Ukrayna tarafından bir gözdağı da veriliyor zannediyor.
02:10:24Sürekli de o bir şey yapıyor.
02:10:25Her iki taraftan da kaşınıyor bu arada.
02:10:27O nükleer santral meselesi.
02:10:29Dolayısıyla bir taktik nükleerin kullanımı bildiğiniz gibi daha küçük bir alanı etkileyen bir şeydir.
02:10:34Yani bunlar konuşuldu bir ara.
02:10:36Gerçekten orada da bir tırmanma söz konusu.
02:10:38Yani aslında bu Küba krizindeki gibi ama oradaki liderler yok.
02:10:41Yani tamam Putin evet biraz daha şey insan ama karşıda Trump.
02:10:44Yani ben hiç Zelenski falan dikkat ediyorsanız yok.
02:10:47Yani Zelenski orada tamamen bir şeydir.
02:10:50Maskot demiyorum ama maskottur.
02:10:53İşini de iyi yapıyor yalnız.
02:10:55Hani Ukrayna halkına da gerçekten o şeyi güzel veriyor.
02:10:58Ama ilk başta şeyi verdiler hocam sosyal medyada, uluslararası medyada.
02:11:03O nasıl söyleyelim o etki gücünü iyi kullandı.
02:11:06Propaganda savaşı bir başladı.
02:11:09Evet biz propaganda savaşını gördük ve orada Ukrayna Moskova'dan birkaç adım öndeydi.
02:11:14Çok makul.
02:11:15Arkanızda bütün dünyanın Rusya hariç bütün dünyanın sosyal medya zekası var.
02:11:20Hindistan'dan Kanada'ya kadar insanlar sizin için çarpışıyor.
02:11:24Rusya'nın Dostoyevski'si yasaklanmış Tolstoy'u yasaklanmış.
02:11:28Rus öğrenciler üniversitelerden atılmış.
02:11:31Rus spor kulüpleri bütün müsabakalar.
02:11:34Bakın çok ağır bir propaganda ve başarılı da oldu büyük oranda.
02:11:38Sporcuları çıkmış orayı terk edin yoksa şu olacak cezalar alacaksınız demiş ama bir şey var.
02:11:44Putin boşuna Çeçenistan'a gidip de boşuna bazı mesajlar vermedi.
02:11:49Son bir hafta içerisinde.
02:11:51Kur'an-ı Kerim'le ilgili ben İspeçlikleri kınıyorum.
02:11:55Kur'an-ı Kerim'in yakılmasını ben doğru bulmuyorum.
02:11:58Buna ifade özgürlüğü olduğuna inanmıyorum.
02:12:00Niye gitti Çeçenistan'a bu mesajları ısrarla verdi camide?
02:12:03Niye verdi hocam?
02:12:04O Kur'an-ı Kerim'i öpmesi neydi hocam?
02:12:07Asker lazım.
02:12:09Asker lazım.
02:12:11Şu anda Rusya adına kim çatışıyor, savaşıyor?
02:12:14Büyük oranda mevcut Çeçen liderin orduları çatışıyor.
02:12:19Kuşkada gitti değil mi hocam?
02:12:21Bir gitti geldi değil mi hocam?
02:12:22Tabi hocama katılarak...
02:12:24Çeçenler bir...
02:12:25Tabi Mustafa Bey İkinci Dünya Savaşı'nda kazanan Kazak birlikleridir bu arada biliyorsunuz.
02:12:28Bir buçuk iki milyona yakın Kazak, Müslüman Kazak birlikleridir.
02:12:32En çok ölenler.
02:12:33Yine mesajın aslında nereye verildiği çok açık.
02:12:36Akıllıca şimdi.
02:12:37Yani o Kur'an-ı Kerim'i Putin'in öpmesi öyle...
02:12:40Dine gösterdiği, İslamiyet'e gösterdiği büyük bir saygıdan kaynaklı değil.
02:12:45Demiyorum.
02:12:46O saygının da etkisi vardır da zamanlamayı biraz manidar buluyorum.
02:12:50Yani hocamın da ilk dediği gibi yani askere ihtiyaç var.
02:12:53Bakın Türkiye'lik ekranlarda bile eğer bu uzun uzun konuşulduysa...
02:12:57Vay canına Putin bakın ne kadar saygı duyuyor Müslümanlığa.
02:13:01İsveç'ten farklı, Finlandiya'dan farklı.
02:13:03Şimdi bu neyin propagandası?
02:13:05Acaba Rusya'nın yanında mı yer alsak?
02:13:07Hayır canım.
02:13:08Rusya bu işi iyi yapıyor.
02:13:09Putin bu işi iyi yapıyor.
02:13:11Kaç tane Moskova doğumlu oligarkın oğlu var cephede?
02:13:15Hiç yok.
02:13:16Kaç tane Saint Petersburg doğumlu Rus askeri cephede?
02:13:19Çok azdır.
02:13:20Ama Wagner'in paralı askerleri.
02:13:22Afrika'dan getirdikleri askerler.
02:13:24İlginç kıtalardan, ilginç coğrafyalardan getirdikleri askerler.
02:13:27Çünkü onların hayatını kaybettiğine dair resimler var.
02:13:30Siyahi kaç tane Rus var?
02:13:33Ama bir sürü siyahi asker şehit olmuş.
02:13:35Hayatını kaybetmiş gözüküyor.
02:13:36Sırası gelmedi diye...
02:13:37Levent Hocam sırası gelmedi diye şey yapmadım.
02:13:39Afrika'da bu arada Wagner varlığı olanca zilla devam ediyor.
02:13:42Yani Ukrayna Rusya savaşı aslında bir yandan Batı ile Rusya'nın savaşı Afrika'da da devam ediyor.
02:13:46Dediğiniz gibi...
02:13:47Kazıp kazıp asker çıkarıp oraya gönderiyorlar.
02:13:49Kesinlikle öyle.
02:13:50Ukrayna'dan da bir yandan bizde çok böyle Rus yanlısı...
02:13:53Hani Ukrayna'nın da gerçekten insanların yazık.
02:13:55Çok güzel bir ülkedir.
02:13:56Yani insanların da ben çok severim ama...
02:13:58Hani şu içine düşüldüğü şey...
02:14:00Gerçekten hak etmiyordu insanlar.
02:14:01Her iki taraf için de konuşuyorum.
02:14:02Putin işgalci.
02:14:03Zelenski çok kötü bir oyuncu.
02:14:05Evet.
02:14:06Bunu o stratejiyi en iyi uygulayabilecek kişi için bir aktör gerekiyordu.
02:14:11Zelenski de eski bir aktördü.
02:14:13Verdiler senaryoyu.
02:14:14Al dediler bu senin senaryon bunu oyna.
02:14:16O da oynadı.
02:14:1740 milyonluk güzelim ülkeden 12-13 milyon insan ülkeyi terk etti.
02:14:21Doğru.
02:14:22Ama şimdi göç konuşmak lazım.
02:14:24Oradan terk edenler nereye gitti?
02:14:26Hepsi Antalya'ya gelmedi.
02:14:28Polonya.
02:14:29Polonya doğru.
02:14:30İnsanlar Avrupa Birliği ülkeleri karar alamasına hale geldi.
02:14:33Ya bunlar da geçiciydi.
02:14:34Doğru.
02:14:35E ne oldu iki yılları burada hani geçiciydi?
02:14:37Tarım ürünlerinin fiyatları düştü.
02:14:39Tarım işçiliği düştü.
02:14:40Asgari ücret düştü.
02:14:41Avrupa Birliği'nde de çok büyük bir krizi oluşmaya başladı.
02:14:44Bir de ben şeyde hemen parantez açacağım.
02:14:46Rusya içerisinde Müslüman nüfusu oldukça fazla değil mi hocam?
02:14:49Tabii.
02:14:50Çok fazladır.
02:14:51Bütün FED'e baktığımız zaman.
02:14:52Tabii Mustafa Bey.
02:14:53O yüzden de o mesajın Putin tarafından verilen mesajın önemi daha da anlaşılıyor.
02:14:57Çünkü gerçekten askeri ihtiyacı var.
02:15:00Hani eğer o tekrar şeyle kursta büyük bir kapışma olacaksa ki ben çok zannetmiyorum işin doğrusu.
02:15:05Çünkü bahsetmiş olduğunuz gibi mesela Azov taburları vardır meşhur biliyorsunuz.
02:15:08Biz de hatta aracı olmuştuk asker değişiminde.
02:15:11Yani Azov'un rütbelileri gitmişlerdi.
02:15:13Mesela bunlar özel kuvvetlerdir.
02:15:14Biraz kursta daha öyle yoğun asker yoğunluğundan ziyade daha operasyonel bölüklerin bu tarz Azov gibi.
02:15:20Peki şeyde püskürtme söz konusu mu?
02:15:23Ukrayna birliklerinin takviye desteklerle F-16'larla Avrupa destekliği ya da Amerika?
02:15:29Yani Rusya'yı geri püskürtme durumu söz konusu olabilir mi hocam?
02:15:32Mustafa Bey çok zannetmiyorum.
02:15:33Çünkü ondan sonrası artık iş şeye dönecek.
02:15:35Yani Rusların onuruyla oynamaya dönecek.
02:15:38Hani küçücük Ukrayna Rusya'yı bakın ne hale getirdi.
02:15:41Hani hep bahsediyoruz ya kağıttan kaplan.
02:15:43İşte İran için maalesef kullanıyoruz kağıttan kaplan terimini.
02:15:46Rusya'nın da kağıttan kaplanlığını çok ön plana koyacak bir şeydir bu dünya nezni.
02:15:51Yani süper güç imajının yırtılmaya başlaması.
02:15:54Bunu ister mi Putin?
02:15:56Yani bu yüzden o kesinlikle varıyla yoğuyla karşı çıkacaktır.
02:16:00Ki F-16 demek bugün aslında NATO ile Rusya'nın resmi olarak savaşa girmiş olduğu.
02:16:05Ukrayna F-16'ı üretmiyor diyebilirim ya.
02:16:07Yani F-16'ların hangi ülkenin olduğu hangi ülkelerin kullandığı ortadadır.
02:16:11Dolayısıyla oradaki bir savaşı hiç Ukrayna diye bahsetmeden.
02:16:14Kaşenko'da geçen çok ciddi anlamda uyarıda bulunmuştu.
02:16:17Bu iş biliyor Rusya NATO savaşına gidiyor.
02:16:20O da yine aynı şekilde 3. Dünya Savaşı'nın ihtimatı işaret ediyor.
02:16:24Çünkü dediğim gibi teknik anlamda yani bu nasıl anlatayım.
02:16:28Teknolojik olarak NATO'nun Amerika'nın elinde bulunan teçhizatın yeni olarak Rusya'nın elinde yok bu teçhizat.
02:16:35Yani onunla hani bir şey savaşta konvensiyonel savaşta çok burun buruna veya baş edemeyebilir.
02:16:42Dolayısıyla iş nükleer silaha dökülecek bu sefer mecburen.
02:16:45Bu bir risk.
02:16:46Bu büyük bir risk.
02:16:47Bu iş olursa da çok büyük bir kıyamette kurulamaz.
02:16:50Dünyanın sonu demek ki.
02:16:52Nükleer silahı niye tutuyorsunuz?
02:16:54Şimdi en son raddeye kadar o dünya'ya basmazsın.
02:16:57En son radde nedir?
02:16:58Başkent'in işgali değil mi?
02:17:00Eğer Kursk'tan yukarı doğru çıkılırsa,
02:17:02Rusya elde ettiği toprakları Ukrayna püskürtmeye başarırsa,
02:17:06Donetsk ve Donbass o alanda Luhansk bölgesinde iterse Rusları,
02:17:10Kırım'dan çıkarırsa ve ben çok zayıf ihtimalle olduğunun farkındayım ama...
02:17:14O zaman Rusların karizması belki tarih boyunca bir daha elde edemeyeceği kadar çizilecek.
02:17:19O zaman sorarlar, bu nükleer silahlar ne işe yarıyor diye.
02:17:23Bu bir risk.
02:17:24Belarus liderinin yapmış olduğunu açıklattılar zaten.
02:17:27Bu açıklamalardan biz ürkelim.
02:17:29Bu bir realite.
02:17:30Bununla beraber Putin bu noktaya gitmeyeceğinin bilincinde.
02:17:34Zelenski'nin gücünün, Ukrayna'nın gücünün buna yetmeyeceğinin de bilincinde.
02:17:39Bir manevra çok muhtemel Odesa'yı kapattığı gün,
02:17:42Odesa'yı kapatırsa, nereden sağlayacaksınız diye sorarlar.
02:17:46Macaristan'a döner Ukrayna.
02:17:48Avusturya'ya döner.
02:17:50Polonya'ya, doğru.
02:17:51Denizi kaybolur.
02:17:53O saatten sonra da eğer Trump gelirse ne olur?
02:17:55Artık senin ülken bu. Kaybettin Zelenski diyebilir.
02:17:59Biz Kasım ve Ocağı kadar çok enteresan işler görebiliriz o coğrafyada.
02:18:04Amerikan seçimleri bitinceye kadar işler değişir.
02:18:07Çok güçlü bir Rusya'nın da bizim açımızdan da çok daha iyi olduğu söylenemeyiz değil mi hocam?
02:18:12Biz coğrafyamızda...
02:18:13Özellikle Karadeniz anlamında da bakıldığı zaman...
02:18:16Karadeniz'de de...
02:18:17Karadeniz yeni bir süper güce.
02:18:19Çünkü şu değil.
02:18:20Rusya ve Türkler arasında, Osmanlı'dan bu yana çok yoğun çatışmalar oldu.
02:18:26Ezeli rakip, ebedi dost gibi bir durum var.
02:18:29Rusya'nın çok büyük bir zafer elde etmesi, Balkanların karışması anlamına geliyor.
02:18:35Suriye'nin de.
02:18:36O zaman Vucicin'de söylediği doğru mudur hocam?
02:18:39Ben sana bir soru sorayım.
02:18:41Eğer dediğim gibi olursa, Vucicin söylediğine gelirse ABD demez mi Türkiye'ye?
02:18:45Ya sen NATO üyesisin.
02:18:47Biz topyekün bir savaş kararı aldık tarafını seç.
02:18:51Beşinci madde dedin mi hocam?
02:18:53Tabii.
02:18:54Onlar bize ne kadar o beşinci maddeyi uygul olsalar da...
02:18:59Hiçbir zaman uygulamadılar değil mi?
02:19:01Tarih de bir defa uygulandı zaten.
02:19:03NATO kurulduğundan 75 yıl geçti, bir defa uygulandı.
02:19:06O da 11 Eylül saldırılarından sonra Afganistan.
02:19:09Yani düşünün, bütün dünyanın en büyük gücü ABD'nin yanında...
02:19:13Bütün diğer devletler Afganistan'a girdik.
02:19:16Ama Türkiye yıllarca ulusal terörle mücadeleyi tek başına yapmaya devam ediyor.
02:19:21Şimdi Putin Kur'an-ı Kerim dedik ama bir taraftan da hocam siz Afrika'yı işaret ettiniz.
02:19:26Wagner varlığından devam ettiniz.
02:19:28Sanki Wagner'in lideri öldürüldükten sonra...
02:19:30Acaba Wagner bitti mi gibi bir şey de soruldu.
02:19:35Putin'in Kur'an-ı Kerim'i öpmesi Afrika'daki Müslümanlar için de bir nevi göz kırpma diyebilir miyiz?
02:19:42Tabii Mustafa Bey.
02:19:44Güzel gözükme, soft power neyse artık.
02:19:46Kesinlikle o soft power işi çok önemli.
02:19:48Afrika'daki dengeler de bu arada çok değişken.
02:19:51Afrika'da da az önce konuştuk.
02:19:53Çok fazla hareketlik ben bekliyorum.
02:19:55Hem göç anlamında hem de çatışma anlamında.
02:19:57Yani Ukrayna'daki savaş bir şekilde sadece Ukrayna'da devam etmiyor emin olun.
02:20:00Wagner'in ölümünden sonra işte bizde bazı uzmanlar dediler ki tamam Wagner dosyası kapanmıştır.
02:20:06Hiç bununla alakası yok.
02:20:08Putin devam ettirdi değil mi hocam?
02:20:10Kesinlikle.
02:20:11Tam ismini hatırlayamadığım yeni bir albay atandı başına.
02:20:14Wagner'i devlete bağladılar.
02:20:16Wagner'i şöyle düşünelim.
02:20:18Wagner sizin zaman zaman kullanmanız gereken bir sopa.
02:20:23Anta biliyor muyum demeye çalıştığımı.
02:20:25Sizin elinizin görünmediği ama o sopanın inmesi gerektiği yerde Wagner ortaya çıkıyor.
02:20:30İşte Amerika'da da vardı Blackwater.
02:20:32Biraz geriye gidelim.
02:20:33Aynı şey Wagner'de hemen hemen.
02:20:35Onlarca buna benzeyen yapı var.
02:20:37Çok fazla yapı var.
02:20:39Blackwater'ın çok insanlık suçlarına da şahit olduk.
02:20:43Wagner'de bu aynısı var mı hocam?
02:20:44Wagner'de de var maalesef.
02:20:46Özellikle Libya'da Sirte Bingazi yani buralarda da çok fazla işlere imza attılar.
02:20:52İş derken yanlış anlaşılmasın ne olur.
02:20:54Çok fazla böyle insani vahşetler.
02:20:56Hala bugün Wagner'in bırakmış olduğu mezarlardan yüzlerce ceset toplu mezarlar var mı hocam?
02:21:01Tabi tabi çıkartılıyor.
02:21:02Pek çok işin içindeler.
02:21:03Wagner'e ait Afrika'da çok fazla elmas madeni var mesela.
02:21:07Çok ilginç de bir taraftan da şirket gibi çalışıyorlar tabi.
02:21:10Hani direkt Rusya'ya bağlı ama dediğim gibi Rusya'ya bağlı değil.
02:21:14O kadar güzel dengelenmiş bir şey ki yanlış bir iş yaptıklarına diyecek ki hayır bizim hiç alakası yok.
02:21:19Bunlar Wagner diye bir şeymiş.
02:21:21Bunlar Wagner diye kendi kendine bir firma diyecek.
02:21:23Aynı Amerika'nın Blackwater için söylediğiniz gibi.
02:21:25Blackwater gibi nasıl?
02:21:26Dediğiniz gibi biz onlara yetki verdik ama bu yetkiyi kötü kullandılar dediler.
02:21:29O cezaevindeki görüntüler çıkınca Amerika tertemiz işin içinden sıyrıldı.
02:21:33Üç kişi de cezaevini alır tutuklar.
02:21:35Guantanamo'daki işi mesela oraya mı yıktılar hocam Amerikalılar?
02:21:38Öyle oldu.
02:21:39Irak'ta böyle oldu.
02:21:41Irak'taki neydi cezaevinin adı?
02:21:43Ebu Garip.
02:21:44Ebu Garip.
02:21:45Ebu Garip cezaevindeki o şey.
02:21:47Kıldı hocam.
02:21:48Afganistan'da da aynısı oldu.
02:21:50Guantanamo'da da aynısı oldu.
02:21:52Irak'ta da aynısı oldu.
02:21:54Çok benzer bir sürü şu anda yapıda aynısı olmaya devam ediyor.
02:21:58ABD'nin sahada olduğunu biliyoruz değil mi?
02:22:00YPG, PYD'nin aslında ABD olduğunu biliyoruz ama ne diyemiyorsun?
02:22:04ABD diyemiyorsun.
02:22:06Şimdi benzer yapılanların her biri.
02:22:08O harita var ya meşhur.
02:22:1045.000 askeri var.
02:22:11Orta Doğu coğrafyasında.
02:22:13Bu 45.000 Amerikan askeri.
02:22:15Sayısız üst.
02:22:16Sayısız üst.
02:22:17Daha gemilerde olanlar hariç.
02:22:20Bir de bilmediğimiz buna benzeyen operasyonel yapılar varsa
02:22:23ABD belli ki mesela Kuveyt'in kendi ordusu yok.
02:22:26ABD Kuveyt ordusu zaten.
02:22:2814.000 civarında askeri var.
02:22:30Bahreyn'de 7-8 bin askeri var.
02:22:32Unman'da var.
02:22:33Sürekli savaş uçağı satıyor bu arada.
02:22:35Yani pilotu olmayan ülkelere savaş uçağı satmakla meşgul.
02:22:38Diğerlerinin seni bulabilecek gücü yok.
02:22:40Hep konuştuğumuz konu.
02:22:41Savaş uçağı.
02:22:42YPG, PYD'nin elinde hava savunma sistemi var.
02:22:45Benden esirgeyip etmiyorlar.
02:22:47Oraları nasıl konumlandırıyor?
02:22:49Hava savunma sistemi Avenger'ları getirdi.
02:22:51Yetinmedi hocam.
02:22:52Şimdi o kırmızı bültenle aranan mazlum abdi,
02:22:54yani Ferhat Abdi Şahin'i
02:22:56Haseki'ye helikopterle Amerikan'ın üstüne götürürler hocam.
02:22:59Ve biz diyemiyoruz ki hala ABD...
02:23:01Çok sayıda fotoğrafı var biliyorsunuz.
02:23:03Ki o kadar çok uyarılmasına rağmen.
02:23:05Yani Amerikalı yetkililere bu net bir şekilde uyarılmasına rağmen
02:23:09yine bu hafta Haseki'ye götürüldü.
02:23:11Doğru.
02:23:12Şöyle Mustafa Hocam, bakacak olduğumuz zaman
02:23:14gerek Rusya'nın çok kuvvetlenmesi,
02:23:16gerek ABD'nin çok kuvvetlenmesi,
02:23:18bizim için Suriye'de de Irak'ta da,
02:23:21Karadeniz'de de, Akdeniz'de de iyi bir şey değil.
02:23:24Yani şimdi Amerika hep diyoruz evet destek oluyor diyor ama
02:23:26bir de orada Rusya varlığı var.
02:23:28Unutmayalım bunu yani.
02:23:29Suriye'de bir de Rus varlığı var.
02:23:31Yani orada da ne kadar kuvvetlenirse
02:23:33bu anlamda da bu Esad'la tekrar işleri toparlamanın
02:23:37ki Cumhurbaşkanımız bu anlamda da inşallah güzel bir adım atacaktır.
02:23:41Burada peki ABD bu şeye nasıl bakıyor hocam?
02:23:43Türkiye'nin Esad'la görüşmesine pek de sıcak bakmayacaktır.
02:23:47Yani eşyanın mantığı gereği çok sıcak bakmayacaktır.
02:23:49Asla.
02:23:50Çünkü çok uğraştı orayı hazırlamak için.
02:23:52Yani bu bir günde olan bir olay değil emin olun.
02:23:54Yıllarca değil mi hocam?
02:23:55Kesinlikle.
02:23:56Ama bak bir rüyayete var.
02:23:57Nasıl Bülent Bey Ukrayna, Zelenski yok ABD'yle konuşuyorsun dedi.
02:24:01Çatışıyorsun.
02:24:02Suriye'de de pek Esad yok.
02:24:04Putin'le konuşuyorsun.
02:24:06Rusya'yla konuşuyorsun.
02:24:07O diyor ki git Halk Meclisi'nde bu mesajı ver.
02:24:10Bakın çok kıymetli buluyorum.
02:24:11Ama samimi buluyor muyum?
02:24:13Onunla ilgili tereddütlerim var.
02:24:15Ama ABD bu bölgede bir kalıcı barış,
02:24:17Türkiye'nin Irak'ta yaptığı kalkınma yolunun bir benzerini Suriye'de yapalım.
02:24:21Uluslararası terör örgütünü ortadan kaldıralım.
02:24:24Bunu istemediği çok açık.
02:24:26Esad bir bağımsız, tarafsız, egemen Suriye istiyorsa
02:24:30Türkiye'ye güvenecek,
02:24:33çok güçlü bir askeri müdahaleyi,
02:24:35YPGP'yi silecek şekilde birlikte yapacağız.
02:24:38Ne pahasını olursa olsun
02:24:40sonra da yepyeni bir Suriye Anayasası'na Suriye halkı imza atacak.
02:24:45Aksi takdirde biz terörden daha çok çekmeye devam ederiz.
02:24:50Mustafa Bey şunu da hatırlatmak isterim.
02:24:52Konuşuyoruz Amerika Rusya.
02:24:53Her ikimiz de uluslararası ilişkilerde çalışıyorsunuz.
02:24:57Hocam dersin birinci kuralı.
02:24:59Sayın hocamız söylesin.
02:25:01Yani bildiğiniz gibi dost bir şeyi yoktur.
02:25:04Herkes kendi çıkarı doğrultusunda hareket eder.
02:25:06Bunu asla unutmamamız lazım.
02:25:08Ne Rusya dostumuzdur,
02:25:09ne Amerika Birleşik Devletleri dostumuzdur bölgede.
02:25:11Dolayısıyla bizim çıkarımıza uygun olan neyse
02:25:14biz o yönde hareket etmeliyiz.
02:25:15Bugün Esad'ın da Türkiye ile normalleşmesi kendi ülkesi içinde
02:25:19çok büyük bir çıkar değil midir hocam?
02:25:21Bir taraftan PYD işgal etmiş,
02:25:23Amerika Bir'e destek veriyor.
02:25:24İsrail öbür taraftan gelmeye başlıyor.
02:25:27Diğer bir taraftan ülkede büyük bir ekonomik sıkıntı var.
02:25:31Ve sen böyle bir çıkmazın içindesin.
02:25:34Maalesef.
02:25:35Suriye ne ihracatı yapıyor?
02:25:38Bakın bitti bitti.
02:25:40Suriye için son.
02:25:42İktisadi anlamda bitti.
02:25:44İlaç bulamıyorlar.
02:25:46Gıda bulamıyorlar.
02:25:47Lübnan.
02:25:48Günün 6 ile 8 saati Beyrut'a merkeze elektrik verebilir vaziyetteler.
02:25:55Şam'da hocam.
02:25:56Şam'da Halep'te.
02:25:57Şam, Halep.
02:25:58Bazı görüntüler var ya Esad geziyor gibi gözüküyor.
02:26:01Çok büyük güvenlik.
02:26:02Tek başına boş sokakta doğru.
02:26:03Yalan değil mi hocam?
02:26:04Tabii ki öyle.
02:26:05Esad'ın güvende olduğu bir alan yok.
02:26:07Ama Esad Ankara'ya gelse yemin ediyorum kendini güvende hissedecek.
02:26:11Bazı videolar paylaşıyorlar ya.
02:26:12Şam'da gece hayatı, Halep'te işte şöyle.
02:26:15Bazı yerlerde vardır.
02:26:17Ama çok küçük.
02:26:18Ama bunun çok mikro olduğu gerçeğinin farkında olalım.
02:26:21Her ülkede belirli adacıklarda insanlar görürse içinde yaşar.
02:26:26Rusya'nın oligarhlarının çocukları savaşmıyor.
02:26:29Ukrayna'dakiler de savaşmıyor.
02:26:31Esad'ın da yakınları savaşmıyordur.
02:26:33Ama bir gerçeklik var.
02:26:35Cemal Aknoje döneceğim.
02:26:37Birinci Dünya Savaşı'ndan bu yana kim Osmanlı Barışı'nı reddettiyse maalesef gün yüzü görmedi.
02:26:43Evet hocam doğru söylüyorsun.
02:26:44Biz de hadi bir daha diyoruz.
02:26:45Hadi bir daha.
02:26:46Bir daha kendinize gelin.
02:26:47Bir daha bir silkilenin.
02:26:48Adanın Türk Barışı olması şart değil.
02:26:50Gelin bir ad koyalım buna.
02:26:52Bölge Barışı diyelim.
02:26:53Ama benimle bu yolu yürüyün.
02:26:55Hocam çok teşekkür ediyorum.
02:26:57Çok sağ olun.
02:26:58Bürent Hocam bizle birlikte olduğunuz için çok teşekkür ederim.
02:27:01Levent Hocam çok teşekkür ederim.
02:27:03Akşam baskısının sonuna geldik.
02:27:05İlk dilimde Büyük Taarruz'u.
02:27:06İkinci dilimde Malazgirt'i.
02:27:08Üçüncü dilimde ise bölgedeki yaşanılan son gelişmeleri değerlendirdik.
02:27:13Bir sonraki hafta yine aynı ekranda ve aynı saatte buluşmak ümidiyle.
02:27:17Herkese iyi geceler efendim.
02:27:20İzlediğiniz için teşekkür ederim.