Bugün 30 Ağustos, büyük zaferin yıl dönümü... 102 yıl önce bugün, Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde gerçekleşen Büyük Taarruz, Türk ordusunun kesin zaferiyle sonuçlandı. Bu önemli gün tüm Türkiye'de kutlanıyor. Peki, o zafer nasıl kazanıldı? Ordu ne haldeydi? Savaş esnasında neler yaşandı? Hepsi detay haberimizde.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Allah bülük Hırs milletinin bir parçası olarak kutlulukla tanışmanın en derin sevinci ve heysanı içindeyim.
00:18Kutlaki muvaffak niyeti, kut milleti, sağlık, değerli oluşumuz, Hırs'la beraber olarak azim-i şerifle yürümesine nasip edelim.
00:32Bir varoluş savaşı, bir milletin küllerinden yeniden dolması, yüzyıllardır süren geri çekilmenin son bulduğu savaş, toprağın kanla ve zaferle yıkandığı büyük taarruzun başlaması, 30 Ağustos Başkomutanlık Meydan Muhaberesi.
00:52150 bin kilometre alan 14 gün gibi kısa bir sürede ele geçirilmişti.
01:00Zafer, Yunan işgaline son vererek Kurtuluş Savaşı'nın kesin bir askeri sonuca ulaşmasını sağlamıştır.
01:07Böylece Türk tarafı Lozan'da toplanan barış konferansında önemli bir diplomatik avantajla katılmış, askeri durumun barış görüşmelerinde aleyhte pazarlık huzu olarak kullanılmasında önlemiştir.
01:19Kurtuluş Savaşı'nın en çetin yılıydı. İzmir, Bursa dahil birçok kent işgal altındaydı.
01:25İngilizler ve Fransızlardan destek alan Yunan ordusu, İnönü Savaşı sonrası Türk dirilişini yıkmak üzereydi.
01:32Yunan askerleri Ankara, Polatlı'ya kadar gelmişti. Ankara'daki meclisin taşınması bile tartışıldı.
01:39Savaşlar sonrası Türk ordusunun yarısı dağılmış durumdaydı.
01:49Yunan ordusu Afyon, Eskişehir hattında İngiliz destekli savunma hattı kurmuştu.
01:54Geçilmez deniyordu. O yıkılmaz hat büyük taarruzla yok edilecekti.
01:59Gazi Mustafa Kemal, hattı müdafaa yoktur, sahtı müdafaa vardır. O satı bütün vatandır demişti.
02:09Mustafa Kemal Atatürk'ün başkomutanlık süresi uzatılarak orduların başında tek hüküm sahibi, tek emir sahibi olarak kalması sağlanmıştı.
02:22Milleti ve Türk ordusu büyük taarruza 10 ay boyunca hazırlandı.
02:26Anadolu, Atatürk'ten gelecek bir çareyi bekliyordu. Vatanın yükünü omuzlarında hisseden Mustafa Kemal Atatürk,
02:33o günler için şu cümleyi kağıda döktü, cesaret gösteren ve tehlikeye atılan kazanır, korkak kalp daima mağluptur.
02:51Dört bir yandan toplandı erzaklar, bir çift çorap dahi olsa orduya verildi.
02:56Ya vatanı işgalden kurtaracaklardı ya da bu vatanın toprağına karışacaklardı.
03:01Kanılar, atlar, ayakkabılar, millet orduya canını dahi vermeye hazırdı.
03:07Köylü baltasını bile silah saydı, bir ulus makus talihini değiştirmek için el ele verdi.
03:1320 Ekim 1921'de imzalanan anlaşmayla Çukurov'daki işgalini sonlandıran Fransa'dan önemli miktarda silah ve mühimmat desteği sağlanmıştı.
03:22Sovyetler Birliği'nden de alınan mühimmat desteğiyle beraber Türk ordusunun oldukça önemli bir şekilde mühimmat ve silah ihtiyacı karşılanmıştı.
03:31Büyük taarruz 26 Ağustos'ta başlayacaktı ancak Atatürk bu bilgiyi en yakınlarından gizledi.
03:38Harekatın gizlenmesi için futbol turnuvası bile düzenlendi.
03:42Mustafa Kemal Atatürk büyük taarruzun faaliyetlerini gizlediğini ve düşmana yanıltıcı tedbirler aldığını da şu şekilde ifade ediyordu.
03:49Birkaç gün sonra yola çıktım. Gidişimi belirli birkaç kişiden başka bütün Ankara'dan gizledim.
03:55Benim Ankara'dan ayrılacağımı bilenler buradaymışım gibi davranacaklardı.
04:00Dahası benim Çankaya'da çay şöleni verdiğimi gazetelerde yayınlayacaklardı.
04:05Saldırımız her bakımdan bir baskın şeklinde yapılacaktı.
04:08Bunun gerçekleştirilebilmesi için de yığının ve düzenlemenin gizli kalmamasına önem vermek gerekiyordu.
04:14Atatürk taarruzu Afyon'dan yapacağını açıkladı. Diğer komutanlar harekat planına mesafeliydi.
04:20Çünkü Afyon Yunan ordusunun en büyük kuvvet merkezlerinden biriydi.
04:24Hatta kimi komutanlar bunun intihar olduğunu söyledi.
04:28Mustafa Kemal, Yakup Şevki Paşa'nın buna karar verenler tarihe karşı büyük vebal altında kalırlar sözüne
04:35korkmayın paşam tarihe ve millete karşı bütün sorumluluk bana aittir diye yanıt verdi.
04:45Atatürk Yunan ordusuna en güçlü olduğu yerden saldıracaktı. Yunanlılar ise buradan taarruz gelmeyeceğine inanmıştı.
04:58Büyük taarruz için seçilen günde rastgele seçilmiş bir gün değildi.
05:02Büyük taarruzun yapılacağı gün Türklerin Bizanslıları yenerek ilk kez Anadolu'ya girdikleri 26 Ağustos 1071 Malazgirt zaferiydi.
05:11Taarruz bir strateji ve kurt kapanı planına göre yönlendirilecekti.
05:16Ses çıkmasın diye atların nallarına bezler bağlandı.
05:19Geçilen toprak iz kalmaması için ağaç dallarıyla kapatıldı.
05:23Ağır topların geçeceği yollar düzeltildi.
05:26Dar geçitlere yol yapıldı.
05:28Birlikler sadece gece yolculuk edebilecekti.
05:31Işık da kullanmayacaktı.
05:33Ordu Yunan keşif uçaklarına görünmemek için elinden geleni yaptı.
05:42Herkesin Ankara'da sandığı Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa ve İsmet Paşa orduların başında cephedeydi.
05:56Ordu Kocatepe'deydi.
05:58Kocatepe Türk ordusunun bütün sahaya hakim olmasını sağlayacaktı.
06:02Saat gece dörttü.
06:04Asker taarruz emri için tetikte bekledi.
06:07Ama her tarafı sis basmıştı.
06:10Sis o kadar şiddetliydi ki güneş görülmüyordu.
06:14O sis o kritik dakikalarda bir anda ortadan kayboldu ve taarruz başladı.
06:20Fevzi Paşa komutasındaki toplar o sessizliği bıçak gibi yırttı.
06:25Sabah namazıyla gün doğmanın arasında toplarımız giriden açeşitti.
06:29Öyle bir grup açeşitti ki düşmanın istikamını savurdu.
06:34Yani düşman diye bir şey kalmadı orada.
06:37Hemen o zamana kadar top açesi kesildi.
06:40Hadi hücum dediler Allah Allah sedası.
06:43Çil örgülerini makaslarla kestik.
06:46Geptik ayağımızdan girdik içeriye düştük düşmanın arkasına.
06:5026 Ağustos sabah Yunan ordusu neye uğradığını şaşırdı.
06:54Savunma hatları çökertildi.
06:56Afyon'daki Yunan ordularının konuşlandığı tepeler birer birer alındı.
07:00Piyade birliklerinin taarruzu sayesinde kısa sürede Tığnaztepe, Belentepe ve Kalecik bölgeleri ele geçirildi.
07:09Ancak önemli bir tepe büyük mücadeleye rağmen geri alınamadı.
07:22Savaş alanı büyük kahramanlıklara sahne oluyordu.
07:25Çiğirtepe'yi ele geçirmekle görevlendirilen 57. Tümen Komutanı Miralay Reşat Bey,
07:31Başkomutan Gazi Mustafa Kemal'e tepeyi yarım saat içerisinde ele geçirmek için söz verdi.
07:36Ancak sözünü yerine getiremeyince tabancasını şakağına dayayarak intihar etti.
07:42Ne var ki bu kahramanın intiharından kısa bir süre sonra Çiğirtepe Türk askeri tarafından ele geçirildi.
07:49Savunma hatları geçilmez denilen Yunan ordusu aslında bir günde dağıldı.
07:56Afyona giren Türk ordusu durmuyordu.
08:0428 Ağustos'ta Dumlupınar'da savaşın en kritik aşamalarından biri yaşandı.
08:09Türk ordusu Yunan asıl kuvvetlerinin Dumlupınar'da yenilgiyi uğratmasının ardından
08:14gerçekleştirdiği süratli bir takiple ikinci bir hatta tutunmasına imkan vermemiş,
08:18kaçma yolu üzerindeki son ve kesin darbeleri indirerek çok kısa zamanda İzmir'de denize dökülmesine neden olmuştur.
08:24Ve dünya tarihine yıldırım harbi örneğine en somut örneğini vermiştir.
08:28Türk ordusu büyük taarruz sonucu 13 bin şehit ve gazi verdi.
08:33Bu sayı Yunan ordusundaysa 100 bindi.
08:36Savaşın sonunda Yunan askeri güneye kaçmaya devam etti.
08:45Mustafa Kemal Paşa Yunan komutana Hacı Anesti gel de ordularını kurtar diye sesleniyordu.
08:52Ordular Mustafa Kemal'in ilk hedefiniz Akdeniz'dir ileri emri doğrultusunda durmadı.
08:58Bu emir doğrultusunda İzmir'e ilerleyen ordu 1 Eylül'de Uşak'ı, 2 Eylül'de Eskişehir'i,
09:046 Eylül'de Balıkesir ve Bilecik'i, 7 Eylül'de Aydın'ı, 8 Eylül'de Manisa'yı geri aldı.
09:11Yunan komutan Trikupus da Uşak'ta esir alındı.
09:189 Eylül'de İzmir'den Yunan bayrağı indirildi.
09:21Göndere şanlı Türk bayrağı çıkartıldı.
09:28Atatürk nutukta 30 Ağustos zaferiyle ilgili şunları yazıyordu.
09:32Bu harekat Türk ordusunun, Türk zabitan ve kumanda heyetinin yüksek kudret ve kahramanlığını tarihte bir daha tespit eden muazzam bir eserdir.
09:50Büyük taarruzla millet özgürlüğüne kavuştu.
09:5330 Ağustos Türk tarihinin önemli dönüm noktası oldu.
09:57Yüzyıllardır süren geri çekilme zaferle son buldu.
10:00Bu zafer ordu ve milletin tek yumruk olduğu varolma mücadelesiydi.