CNN TÜRK
  • 6 ay önce
Gece Haberleri, 24 saatin tüm gelişmelerini ekrana getiriyor.

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00İyi geceler efendim, Gece Bülteni ile karşınızdayım.
00:09Ben Hasret Kaya, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Başkent Şam'da Rusya Devlet
00:13Başkanı Vladimir Putin'in özel temsilcisi ile görüştük.
00:17Görüşmede Suriye, Türkiye ilişkileri ele alındı.
00:20Esad, Türkiye ilişkilerine açık olduklarını söyledi.
00:23Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Suriye ile diplomatik ilişki kurmamak için bir
00:28sebep olmadığını açıkladı.
00:30Ankara ve Şam'dan gelen açıklamaların ardından Suriye ile normalleşme olur mu,
00:35sürdürülebilir, diyalog kurulabilir mi başlıklarını konuşacağız.
00:39Konuklarımı hemen tanıtayım hızlıca sizlere.
00:42Doçent Doktor Fatih Fuat Tuncer eşlik edecek stüdyomuzda bize, hoş geldiniz.
00:46Hoş bulduk Hasret Hanım.
00:48Aynı zamanda terör ve güvenlik uzmanı Coşkun Başbuğ da yine stüdyomuzdaki bir
00:52diğer isim.
00:53Sayın Başbuğ siz de hoş geldiniz.
00:54Hoş bulduk Hasret, iyi akşamlar, iyi eylüller.
00:56Teşekkür ediyorum.
00:57İlk gelen açıklamaları konuşalım.
00:59Şimdi Beşar Esat'ın Türkiye ilişkilerine açık olduklarını söylemesini Sayın Başbuğ
01:06siz de başlayalım.
01:07Nasıl değerlendirirsiniz?
01:08Şimdi Türkiye Suriye ile zaten süreçte ilişkileri normalleştirmek için epey adım
01:17attı.
01:18Bizim derdimiz üzülmemek olduğu için özellikle de Suriye coğrafyasında yapılacak çok iş
01:23olduğundan istedik ki biz Suriye ile birlikte hareket ederek oranın toprak bütünlüğü
01:29oranın işte siyasi güvenliğini sağlayalım hatta orada o topraklarda var olan terör
01:35tehditini birlikte ortadan kaldıralım ama Suriye coğrafyası bana göre şu an dünyadaki
01:42en kozmopolitik coğrafyalardan biri.
01:44Kesinlikle duyanın geldiği bir coğrafya hemen ayaküstü 4-5 ülkeyi sadece başlat
01:51ülkeleri ben sıralayabilirim.
01:53İran, Rusya, işte Fransa, Amerika, Rusya bunlar bilinenler.
02:02Dolayısıyla örgütleri daha saymadık yani çok karışık bir coğrafya ve bu coğrafyanın
02:10bir an önce ayıklanıp temizlenip öz fabrika yerlerine dönmesi lazım.
02:16Yani Suriye'nin rejimin devletinin her yere hakim olduğu ve dışarıdan hiçbir terör
02:24unsurunu da topraklarında barınmadığı olmadığı bir döneme hızla gitmesi lazım.
02:30Buna hem Suriye'nin ihtiyacı var hem de dolayı olarak benim ihtiyacım var.
02:34Niye?
02:35Biz oradan aldık bütün saldırıları.
02:37İşte Suriye'nin sınırından o 9-11 kilometrelik hattan her gün nereden acaba bir füze gelir?
02:43Nereden acaba bir havan mermisi düşer diye endişe dolu günler yaşadık.
02:51En sonunda baktık ki anlayacakları yok.
02:55Harekat operasyonları yapıp Allah'a şükür o güvenli bölgeyi tesis ettik.
03:01Bitti mi bitmedi.
03:02Yapacak işler elbette var.
03:04İşte o yapacak işleri bir yoluna koymak ve hani coğrafyada da bir an önce sonuç
03:11almak için Esad rejimiyle zaman zaman temas kurmaya niyetlendik.
03:18İşte bu konuda özellikle alt komisyonlarda alt kademelerde ciddi görüşmeler gerçekleşti.
03:29Fakat biz bunu bir türlü taşlandırıp hani böyle başkan seviyesine kadar getiremedik.
03:33Niye?
03:34Çünkü Suriye maalesef hani dışarıdan müdahaleyle yönetilen bir ülkeye dönüştü.
03:44İşin içinde Rusya var.
03:46Yani anlaşma yapmış iki devlet Rusya'ya bir deniz bir hava üssü veriyor ve uluslararası
03:53hukuka göre gayet doğal yani oturup anlaşmışlar bir şey diyemiyorsun.
03:57Fakat öylesine işler iç içe geçmiş ki yani Putin gelip tören kıtasına merhaba diyeceği
04:03zaman Esad'ın ona eşlik için yaptığı hamlede bir Rus albayını tutup Esad'ı kolundan
04:09geri çekti.
04:10Gel buraya diye ayar verdiği hala hafızalarda görüntüler var.
04:14Şimdi böyle olunca diyorsun ki acaba Suriye ev sahibi mi yoksa kendi evinde misafir
04:21mi?
04:22Yani Rusya öyle bir hava yarattı o dönemlerde şimdi Rusya ile beraber aynı şekilde Fırat'ın
04:29doğusuna geçiyorsun.
04:31Amerika illegal bir mantıkla orada hadi Rusya'yı bir yere kondurduk.
04:39Amerika ne davet var ne uluslararası hukukta bir karşılığı var.
04:44Bir anda başka ülkesinin ülkenin coğrafyasında varlık gösteren ve teröre destek veren bir
04:50Amerika.
04:51Dolayısıyla şimdi Esad'ı çok yerden çekiştirdikleri için biz bir orta yolu bulup da bir türlü
04:58masada veya diplomatik anlamda süreçte yol alamadık.
05:03Şimdi bir anda bu konu gündeme girdi.
05:06Bu nereden çıktı diye soracaksın.
05:10İstersen birazdan açıklayalım ve o konuya gireceksen oraya saklayayım sözlerimi,
05:16cümlelerimi.
05:17Çünkü bu süreç durduk yerde bir anda gündem oldu.
05:20Esad'ın söyledikleri.
05:22Esad bu noktaya nasıl geldi sorusunu da aslında yöneltecektim hocam.
05:27O zaman hiç girmeyip orada cevaplayayım bu soruyu.
05:29Bu tesadüf olmadı.
05:31Birazdan nedenlerini gerekçelerini açıklarız ama inşallah hayırlı bir süreç olacak
05:36gibi görünüyor.
05:37En basit onu söyleyelim.
05:38Bahçı hocam sizin de ilk değerlendirmenizi alayım.
05:40Daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan ne dedi o sözleri de ekranlara taşıyalım ve sonrasında
05:45sorularımı yöneltmeye devam edeceğim.
05:47Buyurun lütfen.
05:48Şimdi Hasret Hanım, Coşkun hocamın söylediklerine ek olarak ne söyleyebilirim diye düşünüyorum.
05:54Çok güzel bir girizgah yaptı ama bu zaten beklenen bir süreçti.
05:59Hatta geç kalmış bir süreç olarak değerlendirebiliriz.
06:02Örneğin 4 Mayıs 2024 tarihinde Suriye'de Bas Partisi kongresi yapıldı ve bu kongrede
06:10çok önemli kararlar alındı ki Bas Partisi aynı zamanda devleti yöneten bir parti ve
06:17devlet politikalarında temel belirleyici diyebiliriz ve şunu söylediler.
06:22Devlet için de yeniden değerlendirmeler yapılabilir ki biz daha sonra yurt dışındaki
06:29Suriyelilerin ülkeye dönüşü ile ilgili Suriye yönetiminden bir takım sözler duyduk.
06:35Daha sonrasında bugünkü süreç geldi ki hatırlarsanız Cumhurbaşkanlığı seçimi
06:42öncesi hem körfez ülkeleriyle hem de bölge ülkeleriyle bir normalleşme süreci başlamıştı.
06:49Sıradaki ülkenin Suriye olduğu söylenmişti.
06:52Hatta seçim öncesi bekleniyordu ama biraz Coşkun hocamın belirttiği diğer aktörler
06:59seçim sonrasını görmekte fayda var diye süreci seçim sonrasına attılar ve bu noktada
07:07Türkiye Suriye ilişkileri zaten bilindiği üzere istihbarat kaynakları üzerinden
07:12ve dışişleri bakanlığı bürokratları diplomatları üzerinden yürüyen bir görüşme süreci vardı.
07:18Ki Türkiye bu noktada çok önemli adımlar attı.
07:21Hatırlayanlar olacaktır.
07:23Ekim ayındaki PKK saldırısı vardı Ankara'da ve bunun üzerine Türkiye Suriye'ye aslında
07:30bir adım atmaya zorlamış bulundu.
07:33Sadece Suriye'yi değil Rusya ve bölgedeki Amerika gibi aktörleri ve Türkiye'ye çok
07:39net bir duruş gösterdi.
07:40Suriye konusunda dünden bugüne özellikle iç savaştan bugüne hakim olan iki ismi
07:46bir tanesi Sedat Öner onu Washington Büyükelçisi yaptı.
07:50Bir diğeri de Ahmet Yıldız onu da Birleşmiş Milletler daimi temsilcisi yaptı.
07:54Yani Türkiye Birleşmiş Milletler nezdinde ve Amerika Birleşmiş Devletleri nezdinde
07:59ana konusunun bundan sonraki süreçte Suriye olacağının net bir mesajını verdi diyebiliriz
08:05Hased Hanım ve bilindiği üzere geçtiğimiz hafta aslında çok yoğundu.
08:12Gündem işte Gazze ve Ukrayna gibi görünse de çok önemli mesajlar verildi.
08:18Hem İsviçre'deki Ukrayna zirvesinde verilen mesajlar ki o noktada Hakan Fidan'ın da
08:25bir açıklaması vardı.
08:273. Dünya Savaşı çok yakın diye ki yine bu hafta ilk kez oldu.
08:33Rus ve Amerikalı yetkililer yeniden telefon hattını kaldırdılar.
08:39Komutanım iletişimsizliği bitirdiler ve bunu da kamuoyuna duyurdular.
08:44Tabii ki iletişim vardı.
08:46Özellikle Suriye'deki iletişim hiçbir zaman kesilmedi.
08:49Ama dünya politikası üzerine de görüşeceklerinin mesajını verdiler.
08:54Şu anki rüzgar ve beklenti iki ülkenin yeniden normalleşmesinden yana
09:00benim kendi şahsi fikrimi soracak olursanız
09:04ben bu zamana kadar ki Suriye politikasının özellikle ilk dönemini
09:10Türkiye'ye ciddi bir süreç kaybettirdiğini, sonraki sürecin daha olumlu olduğunu
09:16ki zaten risklerin ortaya çıkmasının bir yanda PKK bir yanda IŞİD gibi süreçler
09:22Suriye ile ilişkiler iyi olsa da kötü olsa da bir iç savaş sürecinde
09:27zaten Türkiye kendisini Suriye'nin dışında tutamazdı.
09:32İki önemli terör örgütünün birinci hedefi de aslında zaten Türkiye'ydi.
09:38Türkiye komutanında belirttiği gibi en ciddi saldırıları zaten bugüne kadar
09:43özellikle 2012 sürecinden itibaren bilindiği üzere Suriye'den aldı.
09:49IŞİD'in örneğin ilk yurtdışı saldırısı Coşkun hocam hatırlarsak Türkiye'ydi.
09:55Yine aynı şekilde PYD'nin PKK'nın saldırıları sınır attı.
10:02Bir de şöyle bir durum var Asit hanım lafımı toparlayayım uzattığımın farkındayım.
10:06Suriye'yi biz bugün için uluslararası ilişkiler alanında failed state
10:11yani olmamış devlet olarak nitelendiriyoruz.
10:14Bunu birçok kez ifade ettim ama bir devletin alameti farikası egemenliğidir.
10:20İçeride ve dışarıda.
10:21Bugün ne yazık ki Suriye'nin ne içeride ne de dışarıda egemenliği var.
10:26Yani bu iyileşmeye ihtiyacı olan aslında Türkiye'den daha fazla olan Suriye.
10:32Çünkü bir tarafta İsrail, Lübnan sallanıyor.
10:36Lübnan'dan sonraki sıra Suriye'ye gelebilir.
10:39İran'daki bir dönüşüm süreci var.
10:42Irak bir normalleşmeye girdi ve Esad İran girdiği normalleşmeyi seyrediyor.
10:47Çünkü normalleşme güvenliği de getiriyor, istikrarı da getiriyor, bütünleşmeyi de getiriyor.
10:53Ben sürecin olumlu olduğunu düşünüyorum.
10:55Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın değerlendirmelerini de ekrana taşıyacağız.
10:59Ama şimdi Türkiye ile görüşmeye açığız diyen Esad'ı bu noktaya ne getirdi sorusunu yönelteyim gitmeden.
11:05Habere gitmeden önce hocam.
11:07Ne söylersiniz?
11:08Acaba daha güneydeki gelişmeler mi?
11:11Yani Lübnan sınırında yaşananlar mı?
11:15Bizim söyleyip yapacağımız görüşmelere yön verecek olan gelişmeler mi?
11:19Yani Esad'ı Türkiye'ye bu şekilde Türkiye ile görüşmeye açığız demeye yaklaştıran durum ne oldu?
11:26Orayı açayım.
11:28Ama açmadan önce de bir şey diyeyim mi?
11:30Müsaade edersen.
11:31Tabii ki.
11:32Şimdi Fatih hocamın affını suyunarak diyeyim.
11:34Estağfurullah hocam.
11:35Son günlerde çok tekrar ediyoruz.
11:36Senin de ne kadar milliyetçi duruşun olduğunu bildiğim için söylüyorum.
11:39Mesela bir terim söylenecek.
11:42Önce İngilizcesi söyleniyor.
11:44Konuştuğumuz Türk insanı.
11:46Ondan sonra Türk halkına hitap ediyoruz.
11:49Ben İngilizceyi böyle çok sık kullanmasına karşıyım.
11:53Gelin şu kampanya başlasın.
11:55Alışkanlık.
11:56Gelin şu kampanyayı hiç kullanmayalım geçelim.
11:59Yani senin için söylemiyorum.
12:01O kadar sık kullananlar var ki.
12:03Bunun doğrusu direk Türkçesini söyleyip geçmek.
12:06Deyip senin soruna cevabını vereyim.
12:10Ben Fatih hocam burada bana destek çıkacağını bildiğim için.
12:12Onun dönemini de özellikle açtım.
12:15Çünkü Fatih hocama hastayı söyleyeceğim.
12:19O kadar çok tekrar edenler var ki.
12:21İngilizcesini söyle.
12:22İngilizcesini soran yok.
12:23Sen Türk halkına sesleniyorsun.
12:25Ve onu söyleyen bir şey kazandırmıyor.
12:27Yani bilen de yok zaten.
12:29Bunu evirip çevirip söylemenin yersiz, anlamsız olduğu kanaatindeyim.
12:33Sadece İngilizce değil.
12:34Bütün yabancı terimler.
12:35Şimdi soruya gelince ne oldu da Esad bir anda düğün değil bayram değil.
12:41Türkiye ile her türlü ilişkiye hazırız veya görüşmek isteriz dedi.
12:45Şimdi burada ben biraz meseleye farklı pencereden bakıyorum.
12:50Niye farklı pencereden bakıyorum?
12:53Burada ben Esad'ın böyle bir durum değerlendirmesi yapıp.
12:59Esad'ı bir de şu gelişen olaylara dem vurarak.
13:04Türkiye ile bir yaklaşayım dediği kanaatine değilim.
13:07Dışarıdan muhakkak bir etki var.
13:09Peki o dışarıdan etkiyi yapan kim?
13:12Şimdi bu soruya cevap aradığında akla ilk gelen ülke Rusya.
13:16Çünkü Rusya'nın önümüzdeki günlerde özellikle Lübnan ve Filistin konusunda yaşanacakları
13:25biraz öngördüğü kanaatindeyim.
13:29Bak Eisenhower uçak gemisi malum neredeydi?
13:35Yemen açıklarındaydı.
13:38Kızıldeniz'deydi.
13:40Bir anda Amerika Lübnan konusu gündeme gelir gelmez gemiyi harekete geçirdi.
13:45Nereye? Doğu Akdeniz'e.
13:47Biliyorsun ilk katliamın başladığı günlerde de gelmişti.
13:51Ondan sonra bunu yaptığımız süreçte Doğu Akdeniz'e gelen gemi herhalde buraya turistik geziye gelmiyor.
14:01Bir amacı var, bir maksadı var.
14:03Amaç da çok net.
14:05Lübnan'a yapılacak olası bir saldırıda İsrail'e destek çıkmak.
14:08Şimdi İsrail denilen terör örgütü Lübnan'ı bir kere göze kestirmiş.
14:14Yapılan açıklamalar, onun öncesindeki alt hazırlıklar zaten süreci çok net gösteriyordu bize.
14:21Ama İsrail denilen terör örgütü ve Netanyahu şunun da farkında.
14:25Oraya bir intihar saldırısı resmen eğer baş başa kalırsa bir hamle yaptığı zaman
14:32Amerika'nın onu sonuna kadar destekleyeceğini de bilincinde.
14:36Ve Amerika bunu zaten açıktan deklar etti.
14:39Dedi ki olası bir saldırıda biz İsrail'i destekleyeceğiz.
14:44Şimdi Amerika'da bir ağız değişikliği bu.
14:47Niye? Daha düne kadar savaşın yayılması doğru değil, tasvip etmiyoruz, desteklemiyoruz diyorlardı.
14:55Bir anda böyle bir tablo ortaya çıktı.
14:59Peki Amerika bunu kabullenmek zorunda mı kaldı?
15:04Yoksa Amerika'nın da artık işine öyle geldiği için İsrail'e destek verir mi oldu?
15:09Şimdi Amerika'nın burada bir B planını hep bahsettik biliyorsunuz.
15:12İskele Limanı nasıl işgal edeceğine yönelik bir takım öngörülerde bulunduk.
15:17Fakat o limanı yeni askere başlayan birine versen oraya getirip o şekilde sabit halde açık denizde kurmaz tutmaz.
15:26Tutmayacağı belliydi ilk gün dedik.
15:28Bu dağılır, zapt edemezler diye.
15:30Ki öyle de oldu.
15:31Şimdi bunu toplayıp götürecek. Dolayısıyla plan çöktü.
15:34O halde ne yapmalı? Netanyahu'yu durdurmalı.
15:37Yapamıyor. Netanyahu illa yayacağım ben bu savaşı diye bir çaba içerisinde ve Amerika şunu da farkında.
15:44Bu işte Netanyahu'nun tek başına batıramayacağını, yanında kendisinde yanacağını biliyor.
15:51Niye? Kardeşim sen Netanyahu'dan daha fazla katilsin.
15:55Biden'in vermiş olduğu mühimmatlar, bombalar daha iki gün önce.
16:00Ne alakası var? Biz hepsini gönderiyoruz.
16:03Bir tek 1900 kiloluk bombalarda bir kısıtlamaya gittik.
16:07Onun haricinde hepsini verdik dedi.
16:09Ve aslında 1900 kiloluk bombaları da veriyorlar.
16:15Sen merak etme. Kağıt üstünde verilmiyor deniyor.
16:18Şimdi hal böyleyken sen kendini sıyırabilir misin burada?
16:23Katil olan ona gidin sorun.
16:25Yahu azmettiren benim, destekleyen benim, mühimmatı veren benim, eline bıçağı verip git öldür diyen benim.
16:31Ona söyleyeceksin ki benim hiç alakam yok işte ne yaptıysa o yaptı.
16:34Bunu bildiği için Amerika şu an o süreçte bana göre şöyle bir plan değiştirmeye gitti.
16:41Lübnan'da ateşi beraber yakalım.
16:44Orada iş önce bölgesel, sonra bir küresel savaşa giderse zaten Gazze'yi kim konuşur ki?
16:53Orada yapılanlar üstüne sünger çekilir, unutulur gider.
16:57O akılla uçak gemisini yolladı ve destekleyeceğim diye de söylüyor.
17:02Şimdi Esad'dan buralara geldik.
17:05Nasıl bir anda yakınlaştık.
17:07Şimdi Rusya'nın buraya hamlesini gözleyen, gören biri daha var.
17:12Rusya.
17:13Şimdi Rusya çok iyi biliyor ki oraya geldiğinde yanı başına kadar.
17:17Yani Laskiye'yle yani deniz üstüyle Amerikan uçak gemisi karşı karşıya.
17:23Ve dibine kadar gelip ahkam kesecek.
17:27Rusya zaten o ahkamı kestirmeyeceğini 7 Ekim gününü gösterdi.
17:32İlk uçak gemisi geldiğinde Putin argotabir racon kesti.
17:37Dedi ki menzilin içine girdin dedi.
17:40Her an dedi her şey olabilir.
17:44Aynen bu ifadeyi kullandı.
17:46Bire bir bu cümlelerle olmasa da.
17:48Şimdi o Amerika buna bir cevap vermedi.
17:52Ve bölgeden daha sonra ayrıldı.
17:55Şimdi geliyor gene.
17:57Şimdi geldiğinde Lübnan eğer ateş çemberine dönecekse bunun bir sonraki safhası neresi sizce?
18:04Yani ilk kapısını Ali Lübnan'ı kan gövdeye götürdüğü yerle bir etti.
18:09Suriye.
18:10Suriye.
18:11İlk kapı çalınacak ülke Suriye.
18:13Suriye'ye girdiği an kimle karşılaşacak?
18:15İsrail ve Amerika karşısına Rusya çıkacak.
18:18Şimdi Rusya yatası tarağı toplayıp evine dönecek.
18:22Sizinle baş edilmez diye.
18:24O da imkansız.
18:25Ya da karşısında siyasi ve askeri bir direnç gösterecek.
18:30İşte Rusya'nın o göstereceği dirençte yanına bir müttefik lazım.
18:34Bu Rusya'nın hesabı.
18:36O da şöyle kuruyor bana göre hesabı.
18:38İşte biz burada rejim Suriye düzeltiyorum Türkiye ve biz bir ittifak oluşturursak
18:46Amerika'da bu ittifak bu birlikteliği görür ona göre ayağını denk alır.
18:50Veya işte o kadar rahat bu coğrafyaya giremez.
18:53Çünkü Türkiye'nin burada bir caydırıcı güç olduğunu farkında.
18:57Rusya tek başına etki üretebilir mi?
18:59Ya yukarıda bir Ukrayna var daha hala ne olacağı belli değil.
19:02Orada ağır yaralar almış Rusya.
19:05İki cepheli bir savaşı götürebilir mi?
19:07Bana göre götüremez.
19:09Şimdi bu durumda müttefik kim?
19:11Türkiye ne yapmalı?
19:13Türkiye'ye bir dostça bir yaklaşım göstermeli.
19:17Onun da yolu ne?
19:19İşte rejim üzerinden Türkiye'nin istemiş olduğu bazı şartları kabul ederek bölgede
19:25yeni bir dönemin bir sayfanın kapısını aralamak.
19:29Bence Esad'ın işte sorunun cevabını aldın herhalde.
19:33Düğün değil, bayram değil.
19:35Niye bir teklif geldi?
19:37Sorusunun bana göre tek cevabı bu.
19:39Rusya'nın yönlendirmesi, Rusya'nın sürecin böyle işlemesini istediği için
19:45bu noktaya geldi diyorsun.
19:48Ha, sevk etmesiyle iş bu noktaya geldi.
19:50Zaten ilk daha bu konular yani aylar önce görüşüldüğünde
19:55benim hep söylediğim bir cümle vardı.
19:57Suriye konusunda eğer olumlu bir adım isteniyorsa
20:00Rusya'nın ağırlığını koyması lazım.
20:02Rusya'nın biraz rejim üzerinde o gücünü hissettirmesi lazım.
20:06Aksi takdirde İran bir tarafa çekiyor, Amerika bir tarafa çekiyor,
20:11Rusya bir tarafa çekiyor.
20:13Ortaya bir şey çıkmıyor der idik.
20:15Bana göre o gerçekleşti.
20:17Rusya ağırlığını koydu ve Esad'dan böyle bir teklif geldi.
20:20Olgunlaşır mı? Olgunlaşır.
20:22Ben bu sefer bir ciddiyet görüyorum.
20:24Ama bekleyip göreceğiz.
20:25Şimdi bir haberimizi izleyelim sonra Fuat Hocam'a döneceğim.
20:28Şimdi Cumhurbaşkanı Erdoğan gazetecilerin sorularını yanıtladı efendim.
20:31Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın
20:33Türkiye ile görüşmeyi açığız açıklamasını değerlendiren Erdoğan
20:37Suriye ile ilişki kurmamak için hiçbir sebep yok dedi.
20:45Kurulmaması için hiçbir sebep yok.
20:47Yani biz Suriye ile bu ilişkileri geliştirmekte,
20:53geçmişte nasıl birlikteysek yine aynı şekilde birlikte hareket ederiz.
21:01Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın
21:03Türkiye ile görüşmeyi açığız açıklamasına bu sözlerle yanıt verdi.
21:07Suriye ile normalleşmede yeni aşamaya yeşil ışık yaptı.
21:10Suriye'nin de iç işlerine karışmak gibi bir derdimiz, bir hedefimiz asla olamaz.
21:17Çünkü Suriye halkı bizim kardeş halklar olarak beraber yaşadığımız bir topluluktur.
21:26Cumhurbaşkanı Erdoğan İstanbul'da cuma namazı çıkışı gazetecilerin sorularını yanıtladı.
21:31Suriye Devlet Başkanı Esad'ın sözleri üzerinden Suriye ile normalleşme konusunu ele aldı.
21:36Nasıl ki biz Suriye ile ilişkilerimizi çok çok canlı tuttuysak geçmişte,
21:42ailece görüşmelere varıncaya kadar biliyorsunuz Sayın Esad'la biz bu görüşmeleri yaptık.
21:52Yarın olmaz diye bir şey kesinlikle mümkün değil yine olur.
22:01Evet efendim gazetecilerin sorularını yanıtladı Cumhurbaşkanı Erdoğan dedik ve ifadeleri de böyleydi.
22:07Suriye ile ilişki kurmamak için hiçbir sebep yok dedi.
22:11Fuat Hocam ne dersiniz? İlk değerlendirmelerinizi alayım şimdi.
22:14Karşılıklı gelen bu açıklamalar önümüzdeki günlerde sizce bizi ne bekliyor Suriye ile ilişkiler konusunda?
22:21Bu açıklamalar kesinlikle olumlu.
22:23Yayının başında da dediğim gibi bizim Suriye ile dost olamıyorsak bile düşman olmamamız oldukça önemli.
22:35Çünkü biz sınırımızdan bakınca kimin olduğunu bilmek isteriz.
22:39Bu geçmişte de hatırlarsanız IŞİD'in yani DAESH'in diyelim Irak ve Suriye topraklarında hakimiyet kurmaya çalıştığı dönemde sınırda bir yanda terör örgütü PKK'nın paçavraları,
22:54bir tarafta diğer terör örgütü DAESH'in paçavralarının dalgalanması Türkiye için çok büyük bir güvenlik tehdidi idi.
23:04Ancak bugün gelinen noktada hem ben biraz değindim hem de Coşkun Hocam değindi.
23:11Suriye'ye güneyden gelen bir tehlike var.
23:15O tehlike de Lübnan, İzbullah ki İzbullah deyince herkesin aklına İran geliyor ama
23:22bugün Suriye iç savaşında Esad'ın hala Şam'da oturmasını sağlayan temel aktörlerden birisi Rusya olduğu kadar aslında İzbullah.
23:33Lübnan, İzbullah ki yine Gazze'deki durum cereyan edince biz İsrail'in sık sık Suriye'ye sortu yaptığını gördük ve ilk kez şunu gördük.
23:45Esad da bu İran Suriye ilişkilerinin aslında gidişatının yeniden düzenlenmesinden yana çünkü şunu biliyor İran etkisi Suriye'yi de bir tehlikeye sokuyor.
23:58Özellikle İsrail konusunda çünkü Rusya her şekilde bir koruma sağlıyor ama mesela o hava güvenliği sistemi nedense İsrail hava saldırılarına karşı sağlanmıyordu.
24:11Çünkü muhtemelen Rusya ve İsrail arka kapı diplomasisi dediğimiz bir diplomasi ile vurulacak hedefler konusunda bir anlaşmaya varıyorlardı.
24:21Ve bu da İran etkisi olarak açıklanıyordu ki bunu en son İran'daki cenaze merasiminde hatırlarsanız Esad eşinin hastalığı sebebiyle cenazeye katılamamıştı.
24:34Bu sefer dediler ki o zaman kim temsil eder dışişleri bakanı ama dışişleri bakanı da aynı tarihte başka bir ülkede ziyaretteydi Moskova'daydı.
24:44Ki bu çok tartışıldı özellikle Esad'ın Arap birliğine geri dönmesi işte zirvede konuşması biraz daha kendisini İran'dan koparıp yeniden Arap dünyasının içine atmaya çalışmasıyla da alakalı.
25:00Tabi ki burada temel belirleyici nokta Asit hanım dünyadaki şu anki tüm krizler için herhalde şöyle bir takvim var bilmiyorum Coşkun hocam katılır mı bana?
25:10Amerikan seçimleri işte Putin kontrollü bir savaşa döndü.
25:15Ukrayna'da Amerikan seçimlerini bekliyor ki dün gece çok güzel bir yayın yaptınız onun için de tebrik ederim.
25:22Aslında Trump Putin'e de bir selam yolladı.
25:27Ukrayna'ya yardımı geldiğim gün keseceğim Putin'le anlaşamayacağım bir konu yok minvaline getirdi.
25:34Ama aynı Trump ki muhtemelen kazanacak anketler onu gösteriyor.
25:39İsrail'e de Biden'ın yeterince destek vermediğini söyledi ki Coşkun hocam da dedi ki daha ne destek verecek?
25:48Aynı Biden Ramazan ayındaki o işte meşhur ateşkes konuşması yaparken dondurmayla hemen ardından MSNBC'de bir röportaja gitti ve ona şu soru soruldu.
25:59Coşkun hocamın aslında beklediği soru İsrail'e yardım için herhangi bir kırmızı çizgisi var mı denildi?
26:06Sizin bir kırmızı çizginiz var mı denildi?
26:08Biden dedi ki hayır asla bir kırmızı çizgim yok dedi.
26:12Şimdi bir Amerikan başkanının asla bir kırmızı çizgimiz yok demesi İsrail'e yardım konusuna bence çok önemli bir detay.
26:21Ve İsrail son günlerde tek bir gündem var.
26:24İzmirli'ye karşı bir savaş açılacak mı? Operasyon olacak mı? Olursa bu savaşın seyri ne olur?
26:30Çünkü İsrail savaşta Gazze örneğinden daha farklı bir planı var.
26:36Bugün kimsenin dillendirilmediği İsrail'in çok büyük bir başarısızlığı var.
26:40Hani dedim ya egemenlik.
26:42İsrail kendi kuzey topraklarında güvenliğini ve egemenliğini sağlayamıyor.
26:48Uzun süredir Gazze yani 7 Ekim'den bugüne İsrail'in kuzeyi boşaltılmış durumda.
26:54Oradaki vatandaşlar güvenlik sebebiyle farklı şehirlerde ve İsrail'de ana bir amacı var.
26:59Ekim ayında okullar açılana kadar Lübnan meselesini halletme hedefi.
27:05Galant'ın son açıklamaları da bunu gösteriyor.
27:08Peki nasıl halledecekler?
27:09Daha önce Birleşmiş Milletler'in belirlediği bir mavi hat var.
27:13Evet.
27:14İsrail bu mavi hata kadar bir tampon bölge oluşturmak istiyor.
27:17Peki İzbullu Han Lübnan'ın içerisinde diyelim ki senaryo tuttuğu kuzeye atılması hangi ülkeyi sıkıştıracak?
27:24Suriye'yi sıkıştıracak.
27:26Bu açıdan gelen İsrail tehdidi Türkiye'nin İsrail'e olan tavrı daha doğrusu artık Netanyahu'ya olan tavrı diyelim.
27:34Dünyada bir moda oldu Coşkun Hocam.
27:36Artık İsrail ile Netanyahu'yu birbirinden ayırmak.
27:40Bu da İsrail ile Türkiye'nin birbirine bakış açısı.
27:49Suriye ile Türkiye'yi ister istemez Hasret Hanım birbirine daha çok yakınlaştırır pozisyonunda.
27:56Çünkü hala İsrail'in işgal etmiş olduğu, onlarca yıldır bırakmadığı Suriye toprakları var, Golan Tepeleri.
28:05Ki Türkiye'nin önerdiği 1967 çözümünde Uluslararası Adalet Divanı'nın alacağı kararda,
28:12Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daha önce aldığı kararlarda muhtemelen bu İsrail'in işgal ettiği topraklardan çıkma konusunda
28:21Suriye'nin galiba bir NATO üyesi ülkesinin de desteğine ihtiyacı var.
28:27Veya toplam bir NATO üyesi ülkelerle düşmanlık yerine,
28:31Rusya'nın yaptığı gibi Batı ile olacak görüşmelerde herhalde bütün görüşmelere ev sahipliği yapacak,
28:39Rusya'nın güveneceği tek aktör Türkiye olacaktır bir NATO müttefiki olarak.
28:44Bu açıdan bakıldığı zaman Suriye ve Türkiye görüşmeleri her iki ülke içinde oldukça önemli ve oldukça gerekli diye düşünüyorum.
28:55Coşkun Hocam size döneyim. Önümüzdeki günlerde bizi ne bekliyor ne olur diye sordum ya az önce.
29:02Cumhurbaşkanı Erdoğan Esa'da gel görüşelim der mi?
29:07Şöyle zaten onu rahatlıkla olacağını ifade ediyor.
29:12Yani böyle bir görüşme yakın mıdır sizce?
29:16İşte oradan beraber çıkaralım cevabı.
29:19Konuşmasında söylüyor. Sayın Esat ile biz bu görüşmeleri yaptık.
29:23Ailece hem de. Yarın olmaz diye bir şey kesinlikle mümkün değil. Yine olur diyor.
29:29Bu cümlenin üzerine zaten bu soruya cevap vermek yersiz.
29:34Burada şu gerçeği görmekte fayda var.
29:37Şimdi bazı aklı evveller dün Esat'tı bugün Esat oldu.
29:43Ya kardeşim devlet ilişkilerinde duygusal diye bir şey yok.
29:47Devlet akılla idare edilir duygularla değil.
29:51Siyaset o gün onu gerektirir öyle söylersin bugün bunu gerektirir böyle davranırsın.
29:55Bugün coğrafyada...
29:57Yani milli çıkar meselesidir bu.
29:59Kesinlikle çok özür dilerim. Bütün devletler kendi çıkarları için mücadele eder.
30:03Devletlerin dostları düşmanları diye bir şey olmaz.
30:06İngiltere düne kadar kanlı bıçaklı olduğu devletler bir anda kutusu sarma can ciğer hale gelebiliyor.
30:12Niye eleştirmiyorsun orayı?
30:14İngiltere'nin yaptığı doğrusu.
30:17Diyor ki menfaati bu an neyi gerektiriyorsa ben ona göre tavır alırım diyor.
30:22Şimdi sosyal medyada çok köpürtülüyor.
30:25İşte kül yutmam deyip mangalı boynunda gezenler.
30:28Vay öyle vay böyle ya kardeşim bölgede taşlar yerinden oynuyor.
30:32Bölgede bir şeyler değişiyor.
30:34Dolayısıyla bizim burada derdimiz aslan terbiyesi değiliz biz.
30:38Süreci yürütmek, süreci yönetmek.
30:41Bu akılla baktığın takdirde dün dost olduğunda bugün kavgalı olabilirsin.
30:47Veya onu da geç, coğrafyanın bir kesiminde çatışma halinde olduğun devlette bu tarafında ortak iş birliğine gidebilirsin.
30:57Bunun tarihte birçok örneği var.
31:00Biz de zamanında yaşadık.
31:02Dolayısıyla burada 2000-3000 yıllık köklü tarihi olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti ne yaptığını biliyor.
31:10Ve şu an Sayın Erdoğan'ın derdi üzüm yemek.
31:15Niye? Ya Irak, Suriye.
31:18Niye konuşuyoruz biz günlerdir, haftalardır, aylardır?
31:21Niye hep buraların üzerine duruyoruz?
31:24Çünkü yanı başında kurulu tuzaklar var.
31:27Ve sen bu tuzakları hani züccaciye dükkanı fil örneği çok verilir ya.
31:32Hasarsız bu dükkanda gezmek ve işini görüp çıkmak zorundasın.
31:38Bunun da birçok yolu var. Her yolda deneniyor.
31:41Irak'la bak neredeydik, nereye geldik?
31:45Şunu da sorayım.
31:46Şimdi terör örgütünün sözde seçim meselesi üzerinde Esad sessiz kaldı.
31:52Şimdi bu açıklamaları ne kadar samimi? Esad'ın buna da bakmak gerekir mi hocam?
31:57Şimdi bak Esad'ın samimiyeti beni ilgilendirmiyor.
31:59Ben neticede sahada olana bakarım.
32:00Esad şu an Türkiye'yle görüşelim veya işte yol alalım diyor mu? Diyor.
32:05Bunu ister Rusya söylesin, ister Esad kendi içinden gelerek söylesin.
32:09Ben neticede bu iş nereden başlar, nasıl yol alır ve ben bunun sonunda ne kazanırım?
32:15Ben buna bakarım.
32:16Şimdi burada esas bu iş biline ihtiyacı olan ben miyim Esad mı?
32:21Kesinlikle.
32:22Esad'ın yerine kendimi koyuyorum uykularım kaçıyor.
32:26Öyle bir devlet adamı olsam ülkemin yarısı sürgünde.
32:31Avrupa'da, Türkiye'de, orada, burada.
32:34Ülkemin içerisinde terör örgütleri cirit atıyor.
32:37Ülkemin içerisinde Amerikası, İran'ı, Rusyası duyanın geldiği bir coğrafya oluşmuş.
32:43Hemen yanı başımda kendi servetim, kendi malım olan petrolü ben çıkarmıyorum, çıkaramıyorum.
32:49Ve ihtiyacım olduğu için para verip alıyorum.
32:52Terör örgütünden.
32:53Tarım alanlarının hepsi işgal edilmiş.
32:57Herkes kendine göre bir otağa bir cumhuriyet kurmuş.
33:00Ve ben orada devlet başkanı diye gezeceğim.
33:02Şimdi bunun bir an önce düzelmesi lazım.
33:06Dediğim gibi burada esas ihtiyacı olan ben değilim.
33:08Suriye'nin ta kendisi.
33:10Ve üstelik yani tarih bunları hep ileride yazar.
33:15Yanı başında Türkiye gibi özü sözü bir, güvenilir, tarihi bağları, tarihi dostluğu olan bir ülke.
33:24Diyor ki yanlış yoldasın diyor.
33:27Kime? Suriye'ye.
33:28Gel diyor bu yanlış yoldan seni döndürelim.
33:32İster kendin dön, ister beraber dönelim, istersen çekil ben işlerin yoluna koyayım.
33:38Aynı Irak'ta olduğu gibi.
33:40Bak Irak'ta biz bu üç teklifi de sürekli tekrar ettik.
33:44En sonunda işte iş Allah'a şükür istenilen noktaya geldi.
33:48Suriye'nin farkı hemen yanı başın.
33:50Çok rahatta bunu yapabilirsin.
33:52Üstelik senin o kuramadığın hakimiyeti, senin yapamadığın mücadeleyi senin adına yapan bir ülke var.
34:00Ben hep söylüyorum.
34:02Hala da duam aynı.
34:03Allah Türkiye gibi bir komşu versin bizlere.
34:05Allah her devlete Türkiye gibi bir komşu nasip etsin.
34:09Ülkedeki terörü def etmek üzere sen iş yükleniyorsun.
34:17Ha şimdi gene o bazı aklıveriler bize ne Suriye'nin işinden.
34:21Kardeşim Suriye'deki tehlike Suriye için değil, senin için var.
34:24O sana kurulan bir tuzak.
34:27Düne kadar o sınırlarda insanlar sokağa çıkamıyordu.
34:31Sınır illerimizde saldırılar oluyor.
34:33Evet düğün yeri roketli saldırı.
34:36Haydi şu kadar can kaybı işte okula havan düştü şu kadar insanımız hayatını kaybetti.
34:43Hatırlayın ya o günleri.
34:45Bugün Allah'a şükür oralar güven merkezi.
34:50Orada geç hemen Suriye'nin kuzeyi işte Afrin o Aynelarap işte devamı bölgeler.
34:58Cerablus.
34:59Cerablus.
35:00İnsanlar işte geçen oradaydık kulakları çınlasın fulli öztürkle.
35:06Orada gittik insanlar mutlu insanlar huzurlu alışveriş ediyor.
35:10Gösteriyor bana bak diyor şurada diyor motosiklet bombalı diyor patladı.
35:16Şu kadar insan hayatını kaybetti.
35:18Şimdi orada gösterdiği yerde dükkanlar alışveriş var huzur var.
35:23Nasıl oldu bunlar?
35:24İşte bizim yaptıklarımızla şimdi Esad'ın yerine koy kendini.
35:28Senin yapamadığını senin adına yapan bir devlet var.
35:32Kırmızı halılarla Suriye'nin toprağında gözümüz yok.
35:35Biz evet bu olmadığını ispat etmedik mi?
35:38Bunu diyen alçaklar da çıktı.
35:41Bunu diyen soysuzlar da çıktı.
35:43Türkiye buraya işgal maksadı geliyor göreceksin çıkmayacak.
35:46Al.
35:47Biz o topraklarda şu an balık tutmayı öğrettik.
35:51Bak sivil toplum kuruluşları sınır valilikler kaymakamlıklar seferber oldular.
35:57Ve orada bak askeri harekatla birlikte sivil harekat esnamanını yürüttük.
36:03Yollar yapıldı okullar açıldı.
36:05Orada günlük yaşantıda ne ihtiyaç var?
36:08Hastanesi ibadethanesi bunların hepsini işler hale getirdik.
36:11İnşaatlar yapıldı.
36:12Evet.
36:14Afrin'de meclis başkanı ağırladı.
36:17Şahane bildiğimiz bizim bir valilik binasında nüfus müdürlüğü, tapu müdürlüğü hepsinin işler hale getirilmiş.
36:25Bir yapıya dönüştürmüşüz.
36:27Yine sağlık hizmeti.
36:29Şimdi daha da trajik tarafın neydi biliyor musun?
36:33Şu an Suriye'nin en büyük sebze halini sivil toplum kuruluşlarımız kurmuş.
36:40Göğsünü gere gere söylüyorlar.
36:42Suriye'nin en büyüğü bu diyorlar.
36:44Güneyde ki Suriyeliler kuzeye Türkiye'nin normalleştiği yere geliyorlar.
36:51Turistik geziye, alışverişe.
36:54O ortamı görelim diye.
36:56Şimdi biz diyoruz ki bunu diyen alçaklara al sana ispatı.
37:01Biz buraları temizledik, normalleştirdik.
37:04Senin o kirlettiğin yerleri ayıkladık.
37:06Buradaki insanları da topraklarına geri dönmesini sağladık.
37:10İşte bak hayat normale döndü diyoruz.
37:13Şimdi Esad'ın normal şartlarda bizi kırmızı halı ile karşılaması lazım.
37:17Allah'a şükür biz yapamadık.
37:20Eksiğiz.
37:21Sen eksik olmasa bizim adımıza buraları hem temizliğini yaptın hem de insanlarımızı yaşanır hale getirdin.
37:29Şimdi bugüne kadar bu olmadı.
37:32Bundan sonra olur mu?
37:34O dönemin ben aralandığı kanaatindeyim.
37:37Çünkü buna hem Rusya'nın hem Suriye'nin ihtiyacı var.
37:40Tehlike yanı başlarında geliyor.
37:42Peki şunu sorayım.
37:44Fuat Hocam sizinle devam edeyim.
37:46Şimdi kurulacak temas Ankara ve Şam arasında atılacak adım.
37:51Bu yakınlaşmayı kim istemez?
37:53Şöyle baktığınız zaman ya da dünyada, Orta Doğu'ya yönelik nasıl bir etkisi olur böyle bir temasın?
38:00Bunu sorayım size.
38:02Bize kim ister diye sordu.
38:03Sana da kim istemez diye sordu.
38:05Aslı tamam bu şeyi kim istemez teması.
38:10Bu teması Avrupa Birliği istemez.
38:14Örneğin Doça Vella'nın yaptığı bir haber vardı.
38:17Suriyelilerin geri dönüşü Suriye'nin demografik yapısını bozar diye.
38:22Şimdi bu dünyanın...
38:23Ne demek bu?
38:24Bunu biraz açalım isterseniz.
38:25Ne demek istemişler?
38:27Bu herhalde dünyanın en komik fıkrası.
38:30Demografi ne demek?
38:32Demografi o bölgedeki yaşayan halka anlatan bir şey.
38:36Şimdi giden insanın adı ne?
38:38Suriyeli.
38:39Nereye gidiyor Suriye?
38:40Ne bozuluyor?
38:41Suriye'nin demografik yapısı.
38:43Şimdi bu olayın sadece Suriye boyutu yok.
38:45Bu olayın bir de Türkiye boyutu var.
38:47Ve sığınmacılar konusu artık ciddi ciddi tartışılmaya başlayan bir konu.
38:54Ve bunun vatandaş nezdinde tartışılı bir nokta var.
38:58Bu da bir gerçeklik.
38:59Şimdi neden bu insanlar geri dönmesini isteyen bir grup var?
39:04Oranın boşaltılması halinde biz kimin güç kazandığını gördük?
39:08Terör örgütlerinin güç kazandığını gördük.
39:11Şimdi Suriye tarafından Suriyeli vatandaşlarımız ülkeye dönemez gibi bir duyuru yok.
39:18Tam aksine gelenlere teşvik verelim diye duyuru var.
39:22Neyse Suriyelilerin Suriye'ye gitmesini istemeyen içimizde de birileri var.
39:29İşte bu en son bir adalar sakiniydi.
39:32İşte Suriyeliler üzerine ahkam kesen en son komutanım adalara işte bir takım araçlar taşındı vesaire.
39:41İşte adanın huzurunu demografisini bozmayalım diye açıklama yaptı.
39:45Yani huzur sadece kendi evimizin bahçesinde bozulunca rahatsız olacağımız bir şey değil.
39:51Peki kim başka rahatsız?
39:53Kesinlikle Amerika Birleşik Devletleri rahatsız.
39:56Neden? Örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nin Kongre'nin 2004 yılında 13.338 sayılı bir icra kararı var.
40:06Bu karar da şunu diyor.
40:08Amerika'nın ulusal güvenliğine, dış politikasına, ekonomisine olağanüstü bir tehdittir diyor Suriye.
40:15Bakın Suriye iç savaşından çok çok önce.
40:19Peki bu karar bir iç savaş getirdi mi? Getirdi.
40:22Amerika bu karar üzerine, bu iç savaş üzerine Suriye'ye yerleşti mi? Yerleşti.
40:27Petrole ortak oldu mu terör örgütü ile birlikte? Evet ortak oldu.
40:32Peki neyi bekleriz? Artık rejim.
40:35Sizce Amerika Birleşik Devletleri'ne tehdit olabilir mi?
40:38Kendi birkaç kilometre ötesindeki 3-5 tane çapulcuya tehdit olamayan bir Suriye yönetiminden bahsediyoruz.
40:4620 yıldır bu karar yenileniyor. En son 8 Mayıs 2024'te Biden'ın imzasıyla yine yenilendi.
40:55Amerika Birleşik Devletleri bu durumun bu şekilde olmasından en çok onlar mutlu.
41:02Yine Suriye'nin bütünleşememesinden herhalde en mutlu olan ülke İsrail'dir.
41:10Çünkü İsrail bu durumda Suriye içerisinde daha rahat operasyonlar düzenleyebilir.
41:17Operasyonlarını çok daha rahat ajanlar devşirebilir.
41:21Yine bir diğer önemli husus belki komik ve enteresan gelecek ama Rusya'dır.
41:26Çünkü Suriye iç savaşından bu yana Rusya Orta Doğu'da Suriye merkezli olmak üzere
41:32daha önce hiç erişemediği bir alan hakimiyetine erişti.
41:37Ve deyim yerindeyse özel güvenlik görevi görüyor. Kim için?
41:41Suriye Devleti için. Ve bu öyle bir görev ki istediği zaman o güvenlik şemsiyesini açıyor.
41:48İstediği zaman o güvenlik şemsiyesini kapatıyor.
41:52Şimdi bu dünyada Suriyelilerin...
41:55Hatta Suriye için mi güvenlik şemsiyesi Rusya bölgede?
41:59Rusya'nın güvenlik şemsiyesi sadece kendi çıkarları içindir.
42:04Müttefikleri diye bir şey yok.
42:07Rusya, Amerika, Birleşik Devletleri gibi devletlerin müttefikleri olmaz.
42:13Bana göre hiçbir devletin müttefiki olmaz.
42:16Devletlerin çıkarları olur ki son Avrupa parlamentosu seçimleri de bunu çok net gösterdi.
42:22Müttefikimiz olacak olan Ukrayna'ya yardım meselesi aslında oradaki süreci değiştirdi.
42:29Veya dün Trump'ın neden bu kadar paramızı veriyoruz demesi aslında o müttefiklik bakış açısını gösterdi.
42:36Bu açıdan baktığımız zaman Suriye'nin normalleşmemesini isteyen ülkeler ağırlıklı bu Suriye'den nemalanan
42:45ve Suriye'nin komutanı belirttiği gibi topraklarını sömüren, petrolünü sömüren ülkelerdir.
42:53Normalleşmesi Suriye'ye huzur verdiği gibi Suriye'nin komşularına da
42:58özellikle Türkiye gibi uzun bir kara sınırına sahip olan komşusuna da huzur verecektir.
43:05Bu sadece güvenlik meselesi değil, Türkiye içerisindeki son dönemki tartışmalara da yardımcı olacaktır.
43:13Çünkü oranın güvenleşmesi yeniden insanların ki Türkiye'deki Suriyelilerin aslında statüsü çok tartışıldı.
43:23Ne diyoruz, geçici sığınmacı.
43:27Geçici ne demek?
43:29Geçici demek.
43:31Peki bu geçiciliği ne sağlayacak?
43:34Karşıdaki devletle muhatap olduğunuz ölçüde bu geçiciliği sağlayabileceksiniz.
43:39Bu açıdan inşallah bu görüşmeler ilerler.
43:42Türk dış politikasında yanlış adımlar da atıldı.
43:47Bundan sonra doğru adımlar atılacak.
43:49Mısır'la ilişki kurmak da doğruydu.
43:53Suriye'yle ilişki kurmak da doğruydu.
43:55Dünyada hiçbir devleti dışlamak gibi bir pozisyon olamaz ki.
44:01Türkiye bütün Esad tartışmasına rağmen en başından bu yana şunu savundu.
44:06Suriye'nin toprak bütünlüğünü tartıştırmayız.
44:09Eğer Türkiye işgalci ise o zaman Türkiye mi toprak bütünlüğünü tartışıyor?
44:14Türkiye'nin temel taahhütü zaten Suriye'nin bölünmemesi ve parçalanmaması üzerindeydi.
44:19Bu taahhütte bir değişiklik yok.
44:21Bu taahhütte bir sapma da yok.
44:23Türkiye bu taahhütünü yerine getirecektir.
44:25Esad'la normalleşmede başlayacaktır.
44:27Her iki aktöründe birbirine ihtiyacı var.
44:30Güvenlik için, siyaset için, ekonomi için.
44:33Bölgenin istikrarı için.
44:35Ki ekonomik olarak da Suriye çok önemli bir ekonomik merkezdi hocam.
44:40Suriye ilk savaş öncesi Türkiye'nin Orta Doğu ticareti için önemli bir yer işgal ediyordu.
44:46Yeniden ekonominin canlanması hem Suriye'ye huzur getirecektir hem de Türkiye'ye bu işten kazanç sağlayacaktır.
44:52Cumhurbaşkanı Erdoğan'la Rusya lideri Putin'in 3 Temmuz'da bir araya gelmesi bekleniyor bir taraftan.
44:59Bu buluşmanın Aslan'a da olması planlanıyor.
45:02Sürpriz bir görüşme acaba burada olur mu olmaz mı sorusu da tabii aklımıza geliyor.
45:07Sayın Başbuğ size sorayım hemen 3 Temmuz'da böyle bir erken bir tarih ama olur mu böyle bir görüşme? Beklentiniz?
45:16Zaten geçtiğimiz günlerde Putin vermiş olduğu röportajda bunun olacağını söyledi.
45:22Hatta Sayın Fidan'la biliyorsun Moskova'da bir görüşme gerçekleştirmişti.
45:27Öyle Macron gibi tam masanın öbür ucuna değil hemen yanı başında ağırladı.
45:34Orada Sayın Erdoğan'la olan görüşme konusu gündeme geldiğinde zaten Aslan'a da görüşeceğiz.
45:40Biliyorsun Türkiye bir ziyareti söz konusuydu olup olmayacağı konuşuluyordu.
45:45O erteleme sebebini aslında öyle gerekçelendirdi.
45:49Zaten Temmuz başında toplantı var Aslan'a da görüşeceğiz.
45:54Orada birçok konuyu konuşacağız.
45:57Hatta Brix gibi Şangay gibi Türkiye'nin içinde olmasını istedikleri bir takım ekonomik oluşumlarında hatta siyasi oluşumda diyebilirsin buna.
46:09Türkiye'nin bu süreçte onlarla birlikte olmasının onlara memnuniyet vereceğini ifade etti.
46:18Biz böyle bir şeyde doğrudan destek veririz dedi.
46:23Şimdi Rusya'yla olan görüşmeler zaten illa yüz yüze olacak diye bir kayıt yok.
46:31Sürekli oluyor.
46:32Sayın Erdoğan'ın çeyrek asırlık siyasi tarihinde en çok görüştüğü lider Putin.
46:40Telefonla yüz yüze o kadar çok görüşme gerçekleştirdi ki artık ikili arasındaki dostluk da zaten çok bilinen bir konu.
46:49Ve onun da çok avantajını gördü.
46:51Hem dünya hem bölge hem de iki ülke.
46:54Yani bugün Ukrayna konusundaki ara bulucu ülke Türkiye ise ateşkes masasını kuran o masadan neredeyse az kalsın sonucu çıkaracak olan ülke de Türkiye'ydi.
47:04Ama diyorum ya Amerika gibi şeytanın yeryüzüne inmiş hali öyle bir kritik yerde hamle yaptı ki barış o gündür bu gündür hiç konuşulmuyor ateşkes.
47:16Şimdi bu süreçte Rusya'nın hani ben barışı öncelediği kanaatindeyim ama tabi Rusya'nın öne sürdüğü şartlar da ne kadar kabul edilir o da ayrı bir tartışma konusu.
47:31Yani sen git işgal et ondan sonra dön de ki bu işgali tanırsan buradan ateşkes çıkar.
47:37Burayı hiç kimse kabul etmez.
47:39Yani Zelenski'yi ben eleştirenlerdenim.
47:43Hatta ilk daha bu konular başladığında Avrupa adına faaliyet yürüten bir kriptodur demiştim Zelenski için hala aynı yerdeyim.
47:55Ama neticede Rusya'nın işgal ettiği toprağı da istemesi gayet doğal onun hakkı.
48:03Şimdi bir aklın işte bu sıkıntıları çözüyor olması lazım.
48:09Onun da çek adresi var Türkiye.
48:11Şimdi bu Astana'daki zirvede ben hani o BRICS gibi bir takım siyasi ve ekonomik oluşumlarla birlikte özellikle Suriye konusunda hatta Gazze'de yaşananlar da dahil olmak üzere Ukrayna dahil çok geniş kapsamlı bir görüşme gerçekleşecek kanaatindeyim.
48:33Ben olacağı kanaatindeyim görüşmenin.
48:35Olduğu takdirde de bütün mübaşşıkların tek tek masaya yatırılacağını çok tahmin edebiliyorum.
48:43Hatta işte Esad'ın şu an tartıştığımız konuştuğumuz söylemeni daha dillendirmeden de Lavranti'nin Şam'a kritik bir ziyarette bulunduğunu hatırlayalım.
48:58O görüşmeden sonra bir anda böyle ilginç bir çıkış geldi Esad'dan.
49:04Bunda Rusya'nın katkısı var mı? Bana göre A'dan Z'ye var.
49:08Şimdi hal böyleyse Astana'da daha detaya inerek yani o bölgedeki bekleyen tehditler, bölgenin güvenliği için yapması gerekenler gibi birçok başlığı ben Sayın Erdoğan'ın Putin'le görüşeceği kanaatindeyim.
49:25Bu alt komisyonlara kadar iner de artık birlikte hareket edilen bir sürece evrilir mi bekleyip göreceğiz ama burada özellikle Rusya'nın bize çok ihtiyacı olduğunun altını da çizerim.
49:39Çünkü Rusya, Ukrayna konusunda her ne kadar işler lehine gidiyor gibi görünse de aslında orada da ekonomik ve siyasanın yıpranan bir Rusya olduğuna hatırlamakta fayda var.
49:51Kolay değil o savaşı sürekli öyle götürmek ki dikkat et Ukrayna'da Rusya'da asker, yani personel arıyor, para arıyor, mühimmat arıyor.
50:02Kuzey Kore'ye gittiğinde mühimmat desteği istedi.
50:07Gönüllü asker varsa yollayabilirsin diye talep etti.
50:11Keza Ukrayna'da aynı şekilde.
50:13Dolayısıyla aslında orada tıkanan bir süreç var.
50:16Artık o devletlerin sürdürülebilir bir süreç konusunda ciddi sıkıntılar yaşadığını net görebiliyorsunuz.
50:26Şimdi böyle bir ortamda bir anda Suriye'de olası bir kriz patlak verdiği takdirde Rusya'nın hali nice olur?
50:33Bana göre o krizi aşmanın tek yolu yanına Türkiye gibi bir bölgenin hakimi bir ülkeyi almak ve süreçte bir caydırıcı özelliği en azından kazanmak için de yan yana görüntü vermek.
50:46Rusya şu an bana göre onu yapıyor.
50:48Aslında bu daha da dünya kamuoyuna gündeme oturacaktır.
50:53Oradan çok daha kuvvetli mesajlar gelecektir diye düşünüyorum.
50:56Ama tabii öylesine kritik bir süreçten geçiyoruz ki bir anda bambaşka şeyler konuşuluyor, bir anda ummadığın işler gelişiyor.
51:06Bizim bu normal öngörü.
51:08O gün geldiğinde belki çok daha farklı bir tabloyla karşılaşacağız.
51:11Bu da sürpriz olmasın diye bir kenara atıfta bulunalım.
51:14Şunu da hatırlatmak istiyorum.
51:16Şimdi Hakan Fidan'ın bazı açıklamaları olmuştu hatırlatacak olursak.
51:20Bu açıklamaları biraz okumak istiyorum önündeki notlardan.
51:24Şimdi bölgede çatışmasızlık durumunun olduğunu belirterek Esad rejimine çağrı yapmıştı.
51:30Suriye ile ilgili Rusların ve bizim tarafın başardığı en önemli şey rejimle muhalifler arasında savaşın şu an itibariyle devam etmiyor oluşudur ifadesini kullandı.
51:41Astana süreçleri başka formatlar şu anda bunu mümkün kılıyor dedi.
51:46Bu sessizlik dönemi Suriye rejimi bu dönemi akıllıca değerlendirirse yurt dışına kaçmış gitmiş milyonlarca insanı geri getirip ülkeyi yeniden yaparak fırsat olarak bu durumu değerlendirebilir dedi.
52:00Doğru.
52:01Böyle bir yol izleyecek midir bu sessizliği iyiye kullanacak mıdır Esad bu da merak konusu hocam.
52:08Şimdi şöyle az önce bir tablo çizdim Suriye ile ilgili.
52:13Yani bir liderin mevcut ülkenin durumunu resletmeye çalıştık.
52:19Orada da bir dedik ki ülkenin yarısı sürgünde.
52:23Şimdi bir kısmı bizde.
52:26Bunların bir şekilde geri topraktana dönmesi lazım.
52:31Ama aklı evvel Doğuşevelli miydi o hocam.
52:35Yani nereden saldıracağını şaşırıyorlar.
52:40İnsanlar kendi toprağına geri dönecek onu tehdit olarak görüyor.
52:45Diyor ki eğer böyle olursa diyor Suriye'nin demografi yapısı değişir.
52:49Nereden biliyorsun nasıl bir yapı olduğunu.
52:52Ve gelenler kim uzaylı mı.
52:55Şimdi işe böyle baktığında zaten kimlerin istemediği soruna da bir cevap artı.
53:02Kime mesele ne nasıl baktığına da net gösteren bir örnek verdiğim örnek.
53:07Şimdi böyle bir durumda Esad'ın yapması gereken şu dışarıdaki insanlarını tekrar ülkeye geri çekmek.
53:15Ülkede bana göre en sıkıntılı yerde burası.
53:19Böyle bir demokrasinin işlediği seçim sandığı yeni bir anayasa.
53:24İşte biz niye çırpınıp duruyoruz.
53:26Birleşmiş Milletler'de özel bunun yerini tesis ettirdik, kurdurduk.
53:31Dedi ki oturun yazın anayasanızı.
53:34Nasıl istiyorsanız Suriyeliler yazsın.
53:37Hem de Yiğit'de bir oranlama yapıldı.
53:40Yani rejimi temsil eden bir heyet de var.
53:44O yazacak olan ekibin içinde muhalif olan kanattan da ekip var.
53:50Anlaşın dedik işte çıkarın maddelerini bir anayasa olsun.
53:54O anayasa diyelim ki al kardeşim Suriyelilerin yazdığı anayasa bu.
53:57Hadi bunu uygulayın.
53:59Ardından oradan seçimlere gidilsin.
54:02Demokratik öyle hani Esad tarzı seçim değil.
54:07İnsanların iradesini hür kullandığı bir oylama sonucu kimse gelen o devletin başına.
54:13Biz bunu saygıyla karşılayalım.
54:15Suriyeliler de kendini yönetmiş olsun dedik.
54:17Şimdi Esad'ın en zor kabul edeceği husus bu bahsettiğim husus.
54:21Onu da zaten biz direten veya dayatan ülke değiliz.
54:24Biz bir an önce aksın bir yerlerden diye uğraşıyoruz.
54:28Burada yapacağı iş Esad'ın mesela inanılmaz kirletilmiş bölgeler var.
54:36Ağırlıklı olarak ilk buralardan başlamak kaydıyla Türkiye'nin o önerdiği bir model var.
54:41İşte model ilçeler, köyler ne yapılması gerekiyorsa.
54:45Sayın Erdoğan'ın ben çok iyi hatırlıyorum.
54:48Böyle kitabı haline getirip Avrupa'da bütün liderlere dağıttığı örnek modeller.
54:53Bunları uygulayacak coğrafyalar oluşturmak.
54:57Suriye'nin yapacağı bu.
54:59Daha sonra öyle hani dışarıdan metazori değil.
55:03Gerçekten o toprağın sahibi kim varsa tapu kayıtları esas alınmak kaydıyla.
55:07İnsanların toprağa geri dönmesini sağlamak.
55:10Ama o esnada Suriye ordusu veya güvenlik güçlerinin Türkiye'nin de yardımıyla
55:16alacağı tedbirlerle orada bir tane terörist bırakmamak.
55:19Çok teşekkür ederim.
55:20Burada bir virgül koyalım Sayın Başbu.
55:22Konuşmaya devam edeceğiz.
55:24Uluslararası gündem ve Türkiye'nin gündemini.
55:26Kısa bir araya gidelim.
55:27Yeniden karşınızda olacağız.