“Trans Erkek / Maskülen ve Nonbinaryler Cinsel Sağlık ve Jinekoloji Kontrollerinin Neresinde? Araştırması” raporunu hazırlayan Kapsama Alanı ekibinden Baran, kadın doğum poliklinikleri ve jinekoloji alanının cis-heteroseksist patriyarkal oluşunu; araştırmaya katılımcılarının cinsiyet uyum süreci kapsamında neler yaptığını; jinekoloğa hiç gitmeme oranının bu kadar yüksek olmasının sebeplerini; jinekolojik muayeneye gitme ve hazırlık sürecinde neler olduğunu; jinekolojik muayeneye giden katılımcıların muayenelerde yaşadıkları sorunları; cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlara dair katılımcıların bilgisini; jinekolojik muayenelerde veya anonim test merkezlerinde yaşanılan herhangi bir ayrımcılığı şikayet etmek için başvurulabilecek mekanizmaları; trans kapsayıcı jinekolojik muayeneyi ve trans erkek, trans maskülen ve nonbinarylerin öz örgütlenmelerinin olmayışının sağlık hakkına erişimde yarattığı engelleri anlattı.
Araştırma Raporu: https://drive.google.com/file/d/1iEvkNhh9KwERhccDSGg-TK63EsfJtT-6/view
Kapsama Alanı:
https://www.instagram.com/kapsamaalanii/
Araştırma Raporu: https://drive.google.com/file/d/1iEvkNhh9KwERhccDSGg-TK63EsfJtT-6/view
Kapsama Alanı:
https://www.instagram.com/kapsamaalanii/
Category
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00İzlediğiniz için teşekkür ederim.
00:31T24'ün Ayrıkotu programından herkese merhabalar.
00:35Ben Azal Sipahi.
00:36Ve şimdi her zamanki gibi bize Faruk Ekici eşlik ediyor.
00:39Ayrıkotu'nun bu bölümünde konuğum Kapsama Alanı'ndan Baran.
00:42Hoş geldin Baran. Nasılsın?
00:44Hoş buldum. Teşekkür ederim. Sen nasılsın?
00:46Ben de iyiyim. Çok çok teşekkürler.
00:48Bugün Kapsama Alanı olarak hazırladığınız trans, erkek, maskülem ve nonbinerler cinsel sağlık ve jinekoloji kontrollerinin neresinde araştırması raporunu konuşacağız.
00:57Araştırmanın hedef grubunda doğumda atanmış cinsiyeti kadın olan trans erkekler, transmaskülenler ve nonbinerler var.
01:05Siz de bu araştırmayı yaparken hem bir anket var hem de 10 kişiye yönelttiğimiz yarı yapılandırılmış bir mülakat kısmı var.
01:14Ankette açık uçlu bırakıyorsunuz cinsiyet kimliği ve ifadesi sorusunu.
01:20Ve aldığınız cevaplarda 36 farklı cinsiyet kimliği ifadesi geliyor.
01:25Bu durumda aslında bize trans artistlerin biricikliğini ve çeşitliliğini gösteriyor.
01:30Bunu da aklımızda tutalım bu biricikliği ve çeşitliliği.
01:33Ama tabii ki de bazı kavramların ve ifadelerin de ortaklaştığı şeyler var.
01:37İzleyicilerimiz için daha açık olması adına trans erkek, transmaskülen ve nonbineri cinsiyet kimlik ifadelerini kullandığımızda ne demek istiyoruz?
01:46Kısaca anlatır mısın?
01:47Tabii ki anlatabilirim.
01:48Ama yani üçü birbirinden farklı da bir yandan.
01:52Trans erkek deyince insanların atanmış cinsiyetini reddedip erkek beyanı verdiğini anlıyoruz.
02:01Transmaskülende de yine atanmış cinsiyetin reddi mevcut ama erkek beyanı değil de daha maskülen bir yerde durduğuna dair bir ifadesi var.
02:11Nonbineri dediğimizde de daha geniş bir şemsiyeden bahsediyoruz aslında.
02:15Yine atanmış cinsiyetin reddi orada da mevcut ama ikili cinsiyet sisteminin içinde kendisini görmeyen yani kadın ve erkek olarak kendisini tanımlamayan,
02:24bunu bir spektrum olarak gören hem kadın hem erkek veya ne kadın ne erkek olarak gören o cetvelin spektrumunun her bir yanında olan insanları anlayabiliriz.
02:37Çok teşekkürler açıklaman için.
02:39Siz bu raporda nitelikli, ücretsiz, kapsayıcı, herkes için eşit, bütüncül bir sağlığa erişim talebiyle trans erkek, transmaskülen ve nonbinerilerin cinsel sağlık ve jinekolojik kontrollerle yaşadıkları ayrımcılığı, erişim engellerini ve hak ihlallerini raporluyorsunuz.
02:55Kadın doğum poliklinikleri ve jinekoloji alanının cis, heteroseksist ve patriyarkal oluşunu konuşalım isteyeceğim.
03:04Jinekolojideki bu cis kadın olma, üreme sağlığı odalarının olması veya işte yine bir heteroseksüel bir ilişkilenmenin varsayılması,
03:14yani odakta bu cis kadınların, üreme sağlığının ve heteroların olması durumu trans erkekleri nasıl dışlıyor?
03:22Şöyle diyebiliriz, aslında raporun akışı da öyle başlıyor, hislerle başlıyor.
03:29Çünkü isminden bir kere kadın hastalıkları ve doğum olması başta birçok kişiyi dışarıda bırakıyor, oraya gitmesi gereken araştırmanda, hedef grubunda olan trans hataları.
03:43O en başında bir dışlama…
03:46Bir ismiyle başlıyor ayrımcılık aslında.
03:47Dışlama pratiği mevcut zaten, kadın hastalıkları diyor ve özne diyor ki ben kadın değilim ama orada başka bir şey yazıyor ve oradan bir dışlama mevcut.
03:56Daha sonrasında orasının senin bahsettiğin gibi yani cis, heteroseksist, patriyarkal düzene göre şekillenmesi ve kurgulanması,
04:04oraya gittiğinde trans hataların transfobi ayrımcılığa maruz kaldığını da gösterdiği için gitmese dahi ya da henüz gitmemiş olsa dahi büyük bir kaygı, korku ve endişe yaşamasına sebep oluyor.
04:18Yani daha oraya gitmeden başlanan bir ayrımcılık, bir dışlama var.
04:23Daha sonrasında gidildiğinde yine maruz kalınan diğer başka transfobik söylemler, tutumlar, bekleme salonlarında aynı şekilde bakışlara maruz bırakılıyor trans hatalar.
04:35Ve daha sonrasında da aslında bu dışlamaların getirdiği şeyle de artık bir yerden sonra oraya gitmeme, gitmeyi bırakmaya sürükleniliyor.
04:44Bu da aslında oraya erişimin önüne bir sürü engel getirildiğini gösteriyor bize.
04:49Evet, en çok da işte bu ayrımcılığın ismiyle başlaması.
04:53Mesela siz jinekolojiyi kullanmayı mı öneriyorsunuz?
04:56Öyle bir öneri de yok aslında da mesela bir çizimde vardı, kadın doğumun üstü kararlıymıştı raporda, jinekoloji yazıyordu.
05:03Ama bir yandan baktığımızda hani Kürtçe kadın demek falan o da aslında Kürt trans hatalar ne düşünsün ya da başka dillerde de yine kadın demek.
05:14Yani aslında oradaki doğum urgusunu attığımızda da tam olarak yerini tutmuyor.
05:21Var mı bir önerinin birinin adıyla alakalı?
05:24Yani ona da maalesef biz bir şey bulamadık.
05:27Sadece şu en azından beni ve benim yakın çevremdekileri biraz daha rahatlatıyormuş hissi var o jinekoloji olması.
05:35Çünkü benim kullandığım değil Türkçe ve o yüzden o bana daha yabancı bir kelime olarak geliyor.
05:43Dediğim gibi hani atıyorum Kürt bir trans hata için o kadar yabancı bir kelime olmayabilir ve onun ne hissettiğini çok maalesef bilemiyorum.
05:51Ama bana daha uzak bir yerden geliyor.
05:53Kadın ismini en azından görmemek, o ibariyi orada görmemek beni biraz daha rahat hissettiriyor açıkçası.
05:59Raporda da o yüzden jinekoloji ismini kullandık ama onun da kapsayıcı olmadığını ya da bizim de ihtiyacımızı karşılamadığını biliyoruz.
06:07Ama ona dair bir şeyimiz bulunmak gibi bir şeyimiz yok yani maalesef.
06:11Araştırmanın analizini demin de bahsetmiştik 433 kişinin ankete verdiği yanıtlar ve 10 kişiyi de gerçekleştirdiğiniz yarı yapılandırılmış mülakatlar üzerinden yapıyorsunuz.
06:22Peki katılımcılar cinsiyet uyum süreci kapsamında neler yaptıklarını söylüyorlar araştırmada?
06:27Şöyle ki biz o cinsiyet uyum sürecine dair soruyu iki farklı şekilde sorduk.
06:33İlk başta şunu sorduk trans artılarak siz devletin o belirlediği tıbbi veya hukuki sürece başladınız mı başlamadınız mı diye sorduk.
06:44Medeni kanun madde 40'taki gibi bahsedilen gibi.
06:47Çünkü cinsiyet uyum süreci dediğimiz şey sadece hastaneye gidip cinsiyet uyum sürecine girmek istiyorum demek veya bunu adliyeye de dava açmakla olmuyor.
06:57Ben kendime trans dediğim anda aslında benim bence uyum sürecim başlıyor.
07:02Sorularda da aynı o şekilde vardı zaten.
07:05Cinsiyet ifadenin değişimi yani saçımı kestirmem, kıyafetlerimi değiştirmem, kullandığım parfümü değiştirmeme kadar giden bir şey o ifadeyi değiştirmek.
07:15Daha sonrasında hormona başlamak, psikiyatri görüşmelerine başlamak, başka ne vardı?
07:23Bu operasyonlara da işte mastektomi, histerektomi, falloplasti operasyonlarını geçirip geçirmemiş olması.
07:30Onları bir açalım mı?
07:31Mastektomi, memelerin alınması, histerektomi, rahim ve yumurtalıkların alınması, falloplasti de penis ameliyatı şeklinde.
07:39Sen devam edebilirsin.
07:40Tamam, teşekkür ederim.
07:42Başka ne vardı?
07:43İşte ismini, kimlikteki ismini değiştirme, kendi ismiyle değiştirmesi gibi şeyler vardı diye hatırlıyorum.
07:51Bir de en son tabii kimliğin değişimi.
07:53Evet, ve kimlik değişimi için de aslında histerektomi mi şart koşuyor devlet?
07:59Evet, yani sadece histerektomi değil ama sonucunda senin üremeden yoksun kılınman gerekiyor.
08:07Yani aslında zorunlu kısırlaştırma ameliyatına maruz bırakılıyorsun ve o sayede sana en sonunda kimliğini veriyor.
08:14Ama onun öncesinde hem bir psikiyatrik süreci var hem işte hormon süreci var ve bir kurula çıkıyorsun.
08:20Oradan belgelerini vs. tamamlaman gerekiyor ama en son aşama o şekilde.
08:26Peki mastektomi şart koşuyor mu?
08:30Bildiğim kadarıyla yok değil.
08:32Peki mesela bu şeyden bahsettin.
08:35Yani üremeye yönelik olan yani aslında zorunlu kısırlaştırma yapılıyor olması.
08:42Peki bu bize ne söylüyor devletin ve hükümetin üreme politikaları hakkında?
08:47Yani raporda da bahsederken şundan şöyle anlattık.
08:52Yani aslında cinsiyet uyumu süreci dediğimiz şey de bir transatın sağlığına yönelik ilerleyen bir süreç değil.
08:59Her ne kadar doktorlarla ve hastanelerde uzun bir süresi geçiyor olsa da aslında orada devletin yapmak istediği şey
09:05o bedeni makulleştirmek, normatif bir sisetoro kalıbına sokmak ve senin bir transatı olarak üremeni,
09:14yani işte belki aile kurmanı, belki bir çocuk sahibi olmanın önüne engel koyması.
09:19Yani aslında senin makul bir şey olmanı istiyor o cinsiyet uyumu sürecinde sana dayattığı şeylerle birlikte.
09:25Ama tamam transsın ama tamam bu kadar.
09:28Bundan sonrası yok.
09:29Üremezsin, işte devamını getiremezsin soyunun şeklinde bir politika izleniyor.
09:35Yani seni makulleştirmek için, normatifleştirmek için koyduğu bir sınır aslında.
09:42Peki mesela her ülkede bu böyle mi?
09:45Yani kişinin beyanı üzerinden kimlik değişimi olan ülke örnekleri var sanıyorum ki.
09:50Evet, her ülkede bildiğim kadarıyla bu şekilde ilerlemiyor.
09:54Evet, jinekoloğa gitme fikrini kişilerde yarattığı bu endişeden ve hissiyattan da birazcık bahsetmiştim isimde.
10:01Belki bunu birazcık daha derinleştiririz.
10:04Mesela işte kişilerin kendi geçmiş deneyimleri, jinekolojik muayenelerde veyahut da sağlık hizmeti alırken cinsel sağlığa yönelik,
10:11başkalarının paylaştığı tecrübeler bu hissiyatların ve düşüncelerinin şekillenmesine ne kadar etkili oluyor?
10:17Yani çok etkili olduğunu raporda gördük.
10:20Jinekoloğa gidemeyenlerin verdiği cevaplarda, katılımcıların verdiği cevaplarda şey çok fazlaydı.
10:27Arkadaşımdan duydum, başka bir arkadaşın deneyiminden duyduğum için gerildim.
10:32Çünkü zaten orada aslında birebir deneyimlediği bir transhobi veya bir ayrımcılık yok.
10:37Ama bunu o kadar sistematik şekilde başkalarından dinliyoruz ki bir yerden sonra bize de uygulanacağına emin oluyoruz doğal olarak.
10:44Ve o yüzden gitmenin önüne bir engel çekebiliyor o diğer deneyim aktarımı.
10:50Aslında bu transhobiler için çok önemli bir şey.
10:53Deneyim aktarımıyla hayatta kalan bir grubuz diye düşünüyorum.
10:57Bu da aslında orada başka bir engel teşkil ediyor.
11:01O transhobiye maruz kalmayı başka birinden duymak ve seni çok fazla endişeye, kaygaya sürükleyebiliyor yani.
11:07Evet, kesinlikle.
11:09Ve sizin de işte raporun sonuçlarına baktığımızda katılımcılar arasında düzenli olarak jinekolojiye hizmet alanların,
11:16jinekolojik kontrole gidenlerin sayısı oranı %5,3.
11:21433 kişinin arasından.
11:24Hiç jinekoloğa gitmediğini yani arı arı değil hiç gitmediğini belirten katılımcılarsa örneklemin yarısından fazlasını oluşturuyor %58,2.
11:34Yani bu kişilerin de yaş ortalaması 23-24 sanırım sizin örnekleminizin yaş ortalaması.
11:40Jinekoloja gitmeme oranının bu kadar yüksek olmasının sebepleri neler? Katılımcılar neler söyledi?
11:46Yani ilk başta az önce dediğim gibi transhobiye maruz kalmaktan çekinme çok yoğun.
11:52Sonrasında gelen aile ve toplum baskısı var.
11:55Çünkü ahlakçı bir toplumda o jinekoloji bazıları için cinselliği işaret eden bir yerde duruyor.
12:06Ve bundan çekinen insanlar da oluyor doğal olarak.
12:10Transartılar da aynı endişeyi taşıyabiliyor.
12:13Kimisi ekonomik koşullarının buna uygun olmadığını söyledi.
12:17Onu da belki birazdan bahsederiz özel hastane, devlet hastaneye dair tutumları.
12:24Dyspori yine söylenen bir şey. Belki onu açarsın bizim için birazcık.
12:29Tabii. Dyspori transartıların bedenlerine dair hissettiği hoşnutsuzluk olarak genel olarak söylenir.
12:37Ben bunu şöyle okuyorum bir yandan da.
12:41Evet ben bedenime dair bir hoşnutsuzluk hissedebilirim.
12:44Bazı yerlerimi sevmeyebilirim, bazı yerlerimi beni rahatsız edebilirim ama
12:48bunun asıl temelinde ben maruz bırakıldığım transhobinin ya da maruz bırakıldığım normatif sis hetero insan kalıbının sis bedenlerin olduğunu düşünüyorum.
12:59Ve birçoğumuz aslında böyle düşünüyoruzdur.
13:01Çünkü bu sadece benim kendimle alakalı, kendi derdimmiş gibi bazen okunuyor dışarıda.
13:07Aslında öyle değil. Maruz kaldığım transhobiden kaynaklı ben.
13:10Yani cinsiyet kimliğimi ben söylediğimde beni kabul etmediklerinde,
13:14bedenimde bir yerleri bir şeyleri eksik veya yanlışmış gibi gösterdiklerinde doğal olarak ben o dysporiyi yaşamaya başlıyorum.
13:21Yani orada aslında şeyi işaret etmek çok önemli. Yani faili işaret etmek çok önemli.
13:26O da aslında transhobik politikaları sahip devletlerin ve toplumun ta kendisi bir yandan da.
13:33Ve mesela şey de var.
13:35Hiç gitmeme oranında en yükseklerden bir tanesi de sağlık sorunu yaşamadığım için diyorlar.
13:41Yani aslında ve bilgi eksikliği de var aslında yine gitmeme sebeplerinde.
13:46Düzenli kontrollere veya işte herhangi bir durumda bir kontrole gitmeye dair bilginin olmayışı bize ne söylüyor olabilir?
13:54Yani aslında orada da biz şöyle bir yerden okuduk.
13:58Genel olarak toplumda o sağlık bilgisinin eksik olduğunu biliyoruz.
14:02Bir yandan da hastanenin koşulları, az önce bahsettiğim gibi o ekonomik yetersizlikler vesaire de insanları oraya gitmemeye itiyor.
14:11Ve bir yerden sonra hastane artık insanların çok daha uzak durduğu sürekli.
14:14Yani ihtiyacı olsa da bazen gitmediği bir hale geliyor.
14:17Ve halledebilirim diye düşünüyor.
14:19Veya zaten o düzenli kontrole gitmesi gerektiğine dair bilgiye o farkındalığa sahip değil.
14:24Bu da aslında yine kişilerle alakalı bir şey değil.
14:27Sağlık hakkının ihlaliyle aslında.
14:29Evet o yaygınlaştırma, bilinçlendirme çalışmalarının yapılmaması ile alakalı yani.
14:33Ve şöyle de bir durum var.
14:35Şey soruyorsunuz, yaşadığın şehirde trans kapsayıcı bir doktor var mı?
14:39Ankete katılanların %58'i, hayır bulunduğum şehirde trans kapsayıcı doktor yok diyor.
14:46Sadece %14'ü evet var diyor.
14:49Ve yani katılımcıların yarısının da demografik yapıya da baktığımızda katılımcılara,
14:54Ankara ve İstanbul'da yaşadığını düşünürsek bu veri bize aslında Ankara ve İstanbul'da yaşayan,
14:59yani büyük şehirlerde yaşayan katılımcıların dahi trans kapsayıcı bir sağlık hizmetine erişimlerinin önündeki engeli bize gösteriyor.
15:07Jinekolojik muayeneye gitme ve hazırlık süreçlerini yine siz bir başlık altında inceliyorsunuz.
15:13Bu süreçlerde neler oluyor?
15:15Yani belki birazcık bu ekonomik işin hani özel hastaneye gitme, devlet hastanesine gitme, araştırma hastanesine gitme,
15:22oraları burada konuşmak iyi olur diye düşündüm hazırlık süreçleri.
15:26Evet güzel düşünmüşsün, teşekkür ederim.
15:28Şey de bu arada hani raporun o akış kısmında da şu şekilde tasarlamaya çalışmıştık.
15:34Hani bir jinekoloğa gitme serüveni gibi.
15:36İlk başta buna gitmeyi düşünüyorsun ve diyorsun ki gideyim gitmeyeyim,
15:41o anksiyeteyle kaygıyla baş edemeyenler orada bitiyor iş ve jinekoloğa gitmiyor.
15:47Baş edebilenlerin orada işte aslında hazırlık süreci başlıyor.
15:50Bu birçok trans artının ve aynı zamanda LGBT artının da derdi.
15:55Şey düşünmeye başlıyoruz.
15:56Hangi hastaneye gideceğiz?
15:57Bir işte orada özel hastane, devlet hastane, cinsiyet uyum sürecini yürütülen hastaneler ya da klinikler giriyor
16:03veya ondan sonra da ona karar verdikten sonra hangi doktora gideceğiz?
16:06Yani orada bir doktor araması, bildiğimiz bir doktor yoksa işte onu google'lamak ve ismini aratmak,
16:12ne yapıyor, instagram hesabına bakmak gibi şeyler var.
16:14Afobik midir, değil midir, ne oluyor, ne geçiyor?
16:16Evet ne paylaşılmış, hakkında nasıl haberler var gibi şeylere bakıyoruz.
16:20Hastane kısmında ise şöyle bir şey var.
16:22Şimdi ilk başta devlet hastanesinin zaten sistematik bazı sorunları var.
16:26İşte randevu bulmakta zorluk çekiyoruz.
16:31Doktorların muayene süresi 5 dakikaya indirildi ve bu nitelikli sağlık hizmeti almanın önündeki çok büyük engellerden bir tanesi.
16:38Çünkü bir yandan hem o 5 dakika sana yeterli gelmiyor,
16:41hem de 5 dakikada bir hasta bakan, bir doktorun verebileceği hizmet ne kadar düzgün ve nitelikli olabilir?
16:48Orası ayrı bir soru işareti.
16:50Bir yandan genel olarak raporda da şöyle bir tutum var.
16:54İnsanlar devlet hastanesindeki doktorların, jinekologların daha afobik olduğunu,
16:59daha ayrımcı olduğunu dair bir düşünceye sahipler.
17:02Ve o yüzden de devlet hastanesine gitmek zorunda kalıyorum diye en çok işaretlenmiş.
17:08Özel hastanelerde ise gitme tercihi biraz daha var.
17:11Ancak orada da ekonomik sıkıntılar devreye giriyor.
17:15Çünkü şunu da biliyoruz, transatların yoksulluğu diye bir sorunumuz var bizim.
17:20Çünkü bu sistematik ve sarmal haline gelmiş bir şey.
17:25Buna maruz kaldıkça öbürüne maruz bırakılıyorsun ve o derken dönen bir şiddet sarmalı.
17:30İstihdam dışında kalmak seninle farklı bir şeyin dışında kalmanın nedeni oluyor.
17:35Aslında gelir düzeyde tabii ki de bunu çok etkiliyor.
17:38Pisizlik, düşük gelir sahibi olma, sigortası olmama mesela denk gelebiliyor.
17:43Yani orada da ayrı bir sorun var.
17:45Hatta şeyi de yazmıştık, sigortalıların şu an yüzdesini hatırlamıyorum ama
17:50bazısı devlet hastanesine de erişemiyor.
17:53Çünkü sigorta sahibi değil.
17:55Ve o yoksulluğundan kaynaklı oradaki ek muayene ücretleri vs. oluyor sigortasız insana.
18:00Ona dahi bir erişimi yok.
18:02Yani transatlarda da bu yoksulluğun, sağlık hakkına erişimde çok büyük bir aslında sorun.
18:08Özel hastanelerden devam edeyim ben.
18:11Özel hastanelerde daha trans kapsayıcı ya da ayrımcı tutumları söylemleri olmayan doktorların olduğuna dair
18:20daha fazla bir bilgi var transatlarda.
18:23Yani rapordaki katılımcılar bunu söylüyor.
18:26Ve oraya gitme eğilimi biraz daha fazla.
18:30Ama işte az önce dediğim gibi orada da ekonomik mevzu işin içine giriyor.
18:34Ama şunu yapan da var.
18:35Gerçekten o an o sorun yaşadığında birçok şeyden kısıp o mental...
18:42Özel hizmeti.
18:43Evet onu alabilmek için, o transhobiye maruz kalmamak için ekstra para verip oraya gidebiliyor.
18:48Ama şöyle bir gerçeğimiz de var.
18:50Bu şey anlamına gelmiyor yani.
18:51Özel hastanelere gidebiliriz rahat rahat.
18:53Hayır biz para versek de bir özel hastanede transhobiye ayrımcı tutuma maruz kalabiliriz.
18:58Ki orada da şöyle bir sorun oluyor.
19:00Ondan sonra hani sağlık hizmeti almak için gelmiş bir vatandaş bir hasta olmaktan ziyade
19:06müşteri konumuna getirilmiş oluyoruz.
19:08Bu da aslında o hasta doktor etik ilişkisine de bir soru işareti bırakıyor bizim açımızda.
19:14Bir de cinsiyet uyum süreci yürütülen hastaneler var.
19:18Bunlar genelde araştırma hastaneleri ve üniversite hastaneleri oluyor.
19:21Evet eğitim araştırma hastaneleri.
19:23Oraya dahil de şey çok fazla yoktu.
19:26Yani gitmeye yönelik tutum hatırladığım kadarıyla pek fazla yoktu.
19:31Daha çok devlet hastanesine zorunda kalma.
19:34Özel hastanede tercih etmeye çalışma gibi bir yerden ilerliyor.
19:38Peki katılımcılara sorduğunuzda jinekolojik muayeneye gittiklerinde yaşadıkları sorunlar genelde neler oluyor?
19:49Yani şöyle şuradan başlatayım yine ben.
19:51Ben istersen söyleyeyim, sen onu aç.
19:54Verilen cevapları söyleyeyim, sen oraları aç istersen.
19:57Bekleme salonundan bir başlayalım mı?
19:59Olur olur.
20:00Çünkü orada yok diye hatırlıyorum.
20:02Polikliniğe ilk gittiğimizde ilk mevzu bekleme salonunda başlıyor.
20:06O danışmanlıklarda çalışanlar, özel güvenlikler vs. bir hop dur nereye gidiyorsun diyor.
20:12Özellikle de cinsiyet uyum sürecinde olan hormon kullanan, cinsiyet ifadesi daha maskülen olan herkesin neredeyse bunu yapıyorlar.
20:20Veya insanların bu bakışına masum kalıyoruz.
20:22Ve orada başlıyor.
20:24Transmobili ayrımcı söylem tutum vs. orada başlıyor.
20:27Daha sonrasında sen hatırlatırsan iyi olur.
20:29Ben de söylediğimden devam edeyim aslında.
20:31Bekleme salonundaki olumsuz tutumlardan bahsettim.
20:34Ve aslında tüm süreçteki olumsuz yaşanabilecek şeylerin olasılığından dolayı tek başına gitmek istemediğinden bahsediyorsunuz kişilerin.
20:43Ve özellikle dışarıdan bakıldığında kadın atanan biriyle gitmeyi daha çok tercih ediyor.
20:48Trans erkekler, transmaskülenler ve nonbinaryler jinekolojik kontrole.
20:52Bunu birazcık belki açar mısın?
20:55Tek başına gitmek istememe, orada dayanışmak istememe, bir ayrımcılığa maruz kalırsa eğer yanında birisinin olmasını isteme durumunu.
21:02Evet çünkü aslında ilk başa döndüğümüzde o hislerde yaşadığımız kaygı, endişeyi tek başımıza orada idare etmemiz çok zor oluyor.
21:11Ve dediğim gibi o alana alınmayan, işte erkek atandığı için alana alınmayan arkadaşlarımız oluyor.
21:18Ve orada zaten yanınızda bir kadın atanan kişi olması lazım.
21:22Hem dediğim gibi oradaki transmobilya bakışlarına dair biraz daha ayakta kalabilmek için hem de oraya girebilmek için.
21:29Evet yani senin burada ne işin var diye tek başına geldiğinde sorabilirlerken işte kadın atanan bir arkadaşınla gittiğinde
21:35ha onun yanında gelmiş ama asıl hastayı kadın atanan kişi olarak varsaydıkları için oluyor bu da.
21:42Evet kesinlikle o da aslında daha sonra değinecek miyiz bilmiyorum ama raporda şundan bahsetmiştik.
21:48Jinekoloji polikliniklerinin cinsiyetlendirilmiş bir alan olması.
21:52Yani baktığımızda hastaneler kamusal alan.
21:55Hastanelerin birçok polikliniğinde böyle bir cinsiyetlendirme mevzusu söz konusu değil.
22:01Ama iş jinekoloji polikliniğine geldiğinde erkeksizleştirilerek bir güvenlik alanı oluşturulmuş gibi bir şey yaratmış devlet bize.
22:12Öyle bir kurgu.
22:14Evet aynen.
22:15Zannediyoruz ki biz oraya gittiğimizde işte kadın kadına olacağız ve güvenli alan olacak.
22:20Ki bekleme salonundan bahsediyorum yani muayene odasından bahsetmiyorum.
22:24Ve bunu erkek olmadan yaparsak orası güvenli alan olarak kurgulu.
22:28Ancak şunu unutuyoruz veya işte görmezden geliyoruz veya aklımıza gelmiyor.
22:33Jinekoloji polikliniği dediğimiz yer aslında devletin kadın düşmanlığına dair ne varsa içinden gerçekten kustuğu bir alan.
22:42Yani kürtajla erişimin yasak olduğu, işte ahlakçı, aynı zamanda fobik birçok tutumu maruz bırakıldığımız hatta şiddete maruz bırakıldığımız.
22:52Jinekolojik şiddet diye bir kavramımız var yani.
22:54Buna maruz bırakıldığımız bir yeri sadece erkeksiz kurguladığı için güvenli alanmış gibi gösteriyor.
23:01Bu da aslında çok büyük bir sıkıntı ve bu da bizim aslında oraya gitmemizi ya da giderken sürekli birilerine açılmamız gerekmesine sebep oluyor.
23:10Yani o danışmana açılmamız gerekiyor, özel güvenliği anlatmamız gerekiyor, hemşireye söylememiz gerekiyor ve çok yorucu bir süreç oluyor bizim için.
23:21Jinekolojik muayene de yaşananlara girişelim demiştik konuşmaya.
23:25Birden fazla seçeneğin işaretlenebildiği bir kısım bu ankette.
23:30Mesela en çok söylenen %80'in yaklaşıcı doktor kimliğimde yazan ismimle hitap etti.
23:35Yani doktor nasıl hitap edeceğine dair herhangi bir şey sormuyor.
23:40Buna dair diyecekleri varmış.
23:43Bu cinsiyetlendirilmiş alan olmasından dolayı hanımefendi, kızım, benim bir jinekoloğum vardı o da ablacım derdi.
23:51Hani hala yaşıyor ölmüş gibi konuştum da artık ona gitmiyorum.
23:56Küçük hanım der belki bunların söylenmesi.
23:59Hitap şekilleri, isim ve cinsiyetlendirilmiş hitaplar.
24:04Şöyle bir şey var.
24:06Gittiğinizde genelde böyle sanki bir doktora değil de mahallede bir tanıdığın birine gitmişçesine bir sohbet bile gelişebiliyor.
24:16Az önce söylediğin gibi güzel kızım, bilmem ne hanım gibi.
24:21Bu çok çok sık, hatta orada da yazıyor en sık maruz bırakıldığımız şey.
24:25Yani orada şunu hiç düşünmüyorlar.
24:28Yani siz diye kullanmak, isim ve siz diye konuşmak veya sormak.
24:34Sana nasıl hitap etmemi istersin, size nasıl hitap edebilirim diye sormak gayet aslında yapılabilecek bir şeyken.
24:41Hatta isim bile kullanmaya gerek yokken o şeye sürekli maruz kalıyoruz.
24:45Orada hemen bize bir kadın ataması, bir cinsiyet ataması başlıyor.
24:50Daha sonrasında yine varsayımlar üzerinden gidelim atamaların şeyinden.
24:55Cinsel yönelimimi sormadan benimle, benim hetero olduğumu veyahut da eşcinsel olduğumu varsayması.
25:03Orada da şöyle bir ayrım oluyor.
25:05Cinsiyet uyumlusu, cinefiziksel değişimleri yaşamış bir trans gittiğinde ona zaten erkek atıyor.
25:13O zaten açılmak zorunda kalıyor en başından, anlatmak zorunda kalıyor.
25:16O direkt bir hetero olarak varsayılıyor.
25:19Eğer kadın atadığı ama maskülen gördüğü bir, maskülen bir ifadeye sahip bir insansa o sefer de ona hemen bir lezbiyen ataması yapıyor.
25:28Ve zaten buradan baştan bir sorun.
25:31Çünkü ben kendi yönelimi, cinsel ilişkimi vs. sana anlatamıyorum.
25:36Çünkü sen bana atama yaptın, bir şey olmasaydın.
25:40Evet, bu varsayma durumu var.
25:42Yani aslında bu varsaymaların da sebep olduğu büyük ihtimalle açıklayamadığı için kişi kendisine cinsel yönelimini ya da cinsiyet kimliğini, cinsiyet ifadesini kendine rahat hissedemiyor.
25:54Zaten burada yani rahat hissetmenin yanında aynı zamanda doğru bir bilgi almanın da önünde bu engel olmuş oluyor.
26:01Belki doğru tedavi, doğru tanığı, doğru teşhisini de önünde büyük bir engel oluşturuyor bu aslında.
26:08Doktorla o iletişimi kuramamak.
26:10Varsayımlar üzerinden aslında bir sağlık kontrolünden geçmek.
26:14Çünkü mesela orada şeyi söyleyemiyorum.
26:16Misal ben cinsel pratikimin nasıl olduğunu anlatamıyorum.
26:19O benim atıyorum bir erkekle veya bir kadınla birlikte olduğumu ve bu kadın erkek de bu arada sis bir kadın ve sis bir erkek.
26:28Onunla birlikte olduğumu ve o normatif bir cinsellik yaşadığımı düşünüyor.
26:33Ve zaten bazı şeylerin olamayacağını ya da bazı şeylerin bende olmadığını vs. varsayıyor.
26:40Bu da benim zaten birçok şeyimi anlatmadan benim ihtiyacım olan cinsel sağlık bilgisine erişememene sebep oluyor yani.
26:47Evet bazıları da yani %45,77'li katılımcılarında doktorun ifadeleri ve konuşma tarzı üstence kaba ve rahatsız ediciydi demiş.
26:58Buna dair topladığınız şeylerden belki örnekler verirsin.
27:02Veya nereden bu açık uçlu da belki konuşmuşsunuzdur mülakatlarda.
27:07Yani orada biraz yine transfobi'den gelen bir rahatsız edici konuşmalar.
27:14İşte hatta orada yine yazıyordur özel tedaviyle, teşhisle o an ki mevzuyla alakası olmayan trans olduğu için
27:24veya işte az önce dediğimiz gibi lezbiyan atadığı için sorduğu alakasız, gereksiz sorular var.
27:30Tabii yani bunlar zaten insanı rahatsız eden bir şey ve biz oraya bir hizmet almaya gidiyoruz.
27:36Sağlık hizmeti almaya gidiyoruz.
27:37Orada hemen o bize daha üstence kaba bir şekilde işte transfobisini, homofobisini, bifobisini ya da afobisini üzerimize gerçekten kusabiliyor.
27:48Yine aslında demin konuştuk cinsel yönelim veya cinsiyetim hakkında doktorun yeterli bilgisi olmadığı için gerekli tedaviye alamadım.
27:55Yani bilgi verememekten ve onu paylaşamamaktan ziyade burada da belki de paylaşılsa bile doktorun bilgi eksikliğini işaret eden bir şey var.
28:03Bunu da yine pek çok kişi deneyimlemiş katılımcılardan.
28:07Yine işte direkt söylemesi de doktor ima eder şekilde rahatsız edici ve fobik tutumlar sergiledi.
28:14Yine hastalığımla alakalı cinsel yönelimimi açıklayamadığım için gerekli bilgileri alamadığım kısmı var.
28:20Cinsel özel hayatımla alakalı manevi ilgisi olmayan gereksiz soruların sorulması.
28:26Hasta haklarına cinsel yönelimim ve cinsiyetim sebebiyle erişemedim.
28:30Yani aslında adil bir muamele ve hasta mahremiyeti.
28:35Mahremiyetle alakalı en çok yaşanan sıkıntılar neler oluyor?
28:39Yani mülakatlardan da hatırladığım şöyle şeyler vardı.
28:42Aslında bu diğer jinekoloğa giden kimliklerin insanların da yaşadığı sorunlardan bir tanesi.
28:49Biliyoruz çünkü yani bunu.
28:50İşte çıplak muayene yani seni soyunman için odaya gitmeni söylüyor ve bekletiyor.
28:58Veya kapı açık muayene edilmesi.
29:00Ya da trans arkadaşlarımızın bir kısmında şöyle şeyler olmuş.
29:03Yani onu bir sanki bir araştırma nesnesi gibi görüp birçok insanın gelip bakması.
29:11Evet.
29:12Birçok insanın gelip bakması.
29:13Bu konuda jinekolojik muayeneler de duyuyoruz genelde.
29:15Yani işte intörner çağrılıyor falan.
29:17Sen belki o çataldasın.
29:20Çok böyle hani şey belki de hani hassas bir anındasın ve pozisyondasın da aslında.
29:27Evet.
29:28Özellikle o çatal mevzusu raporda da birçok bu arada katılımcının aşırı derecede
29:33rahatsız olduğu ve zorunda olmadıkça asla istemediği bir yer.
29:39Çünkü evet onu da birazcık açalım konuşalım.
29:43Yani hani ultrason muayene yoksa işte çatala oturmaya ve hani böyle bir şey
29:52hani vajinal ultrason muayeneye okey misin değil misin?
29:55Bunun sorulması gerekiyor aslında.
29:58Çünkü hani herkes o bacaklarını falan koyup öyle bir muayene olmak istemeyebiliyor
30:02tabii ki de yani.
30:03Bir de hani farlık bir avucunun içine girmesiyle de yapılan bir muayeneye.
30:08Sana vereyim mikrofonu tekrar.
30:10Ondan aslında başka bir yine şeye gidiyoruz.
30:14Yapacağı işlemi anlatmama, rıza almama katılımcıların da yani aslında bizlerin
30:20hepimizin çok iyi bildiği bir şey.
30:22Çünkü doktor orada ne yapacağını neden yapacağını nasıl yapacağını anlatmadan
30:27bir şeyleri yapıyor.
30:28Ve ona rıza almıyor.
30:29Diyor ki buraya oturmak zorundasın.
30:31Ya da buraya işte yatmak zorundasın.
30:33Ya da işte bacaktan açmak zorundasın çatalda.
30:35Ve bunu istemediğini ifade ettiğinde zorla.
30:39Bu böyle olur.
30:40Evet bunu yapan şeyler doktorlar vesaire var.
30:43Hatta bir katılımcımızın yani tetikleyici olan bir anısı var bu konuya dair.
30:49Hemşire bu arada doktor değil hemşire çatala yönlendiriyor.
30:54Arkadaşımız da diyor ki yani bundan ben rahatsızım.
30:57İstemiyorum çatal.
30:59Başka türlü olmuyor mu?
31:01Hani diğer uzandığımız sedyede yapsak baksak olmuyor mu diyor.
31:05Hemşire diyor ki hayır çatala getirmen gerekiyor diyor.
31:08Ve doktor geldiği an tekrardan soruyor şans eseri arkadaş.
31:11Ve diyor ki yok oraya geçmene gerek yok diyor.
31:14Uzanabilirsin diyor.
31:15Ve yani şöyle anlatıyor resmen bana bakmak için beni oraya zorla oturtturdu.
31:21Yani şunu da biliyoruz bu arada.
31:23Başka arkadaşlarımız yani katılımcılardan anlatılan şeylerde verilen beyanlarda.
31:29Doktor bunu düzgün bir şekilde anlattığında kişiyi rahatlattığında ve bunun yapılması gerektiğini.
31:35Yani bunun başka bir yolu yok.
31:36Bu şekilde ben seni muayene etmem gerekiyor.
31:38Ama işte şöyle yapacağız böyle olacak gibi.
31:41Bilgi vermeyi, yöntem anlatmayı yaptığında daha rahat hissederek o muayeneyi gerçekleştirmenin de yolları var.
31:49Bunu söyleyen katılımcılar da var yani.
31:51Ama o zorunda tutulması ve oradaki transatların ihtiyaçlarını, hassasiyetlerini gözetmemek, bilgi vermemek işi böyle artık şiddet boyutuna getiriyor maalesef ki.
32:03Evet bir diğer söylenen de yani doktora gitme, orada olma sebebinden bağımsız trans ya da non-binary oluşumuna alakalı sorular soruldu.
32:11Yani orada yine işte hani bir sergi objesi halinden bir de bulduk bir tane trans hadi bütün sorularımızı üstüne boca edelim durumu da olabiliyor.
32:24Bunu da söyleyen yine bir hali katılımcı var.
32:28Bir şey var yani çok yüksek olmasa da %3,1 şey diyor cinsel yönelimi veya cinsiyetimi açıkladığımda beni muayene etmeyeceğini söyledi doktor diyen var.
32:40Ve hakaret ettiğini söyleyende yönelimini ve çirkinliğini açıkladıktan sonra doktor tarafına hakarete uğradığını söyleyende bir %2,33 var.
32:51Peki cinekoloğa hiç gitmeyen, yaşadığı ayrımcılık ya da işte hani yaşadığı ayrımcılık veya ihlerler nedeniyle gitmeyi bırakan ya da gitme sıklığını bu sebepler yüzünden atlatan katılımcılar neler yaptıklarını söylüyorlar?
33:05Nereden bilgi edinmeye çalışıyorlar? Sağlıklarıyla alakalı bir durum yaşadıklarında bunu nasıl yönetmeye çalışıyorlar?
33:11Orada da aslında ilk başta da bahsettiğim gibi deneyim aktarımları üzerinden ilerliyor.
33:17Yani işte ya bir arkadaşını soruyor ya internetten araştırıyor oradan bulduğu o kirli bilgilerin arasından ne buluyorsa onu uygulamaya çalışıyor.
33:26Ya da işte hani klasik ve yanlış olan eczaneye gidip ben böyle bir şey yapmıyorum ya da bildiği bir krem varsa gidip direkt onu alma.
33:34Ya da yapabiliyorsa şikayetini eczacıya söyleyip oradan bir şey edinerek aslında kendi kendine halletmek zorunda kalıyor.
33:42Ama bu ne kadar hallediliyor o sorunlar buna dair büyük bir soru işareti var.
33:48Çünkü hani kremle, ilaçla vesaire geçmeyecek birçok sorun sıkıntı yaşanabiliyor.
33:54Onlar da o şikayeti, o sorunu, o hastalığı yaşamaya devam ediyor.
33:59Ve buna dair mesela açık uçlu sorularda hatırlıyorum çok fazla kişi şiddetli, sancılı, uzun süren rengli dönemleri yaşadığını
34:09ve bunu yıllardır yaşadığını ve hiç doktora gitmediğini buna yaşamaya da devam ettiğini yazdığını biliyorum yani.
34:15Evet ve de şeyi de bunu tam hatırlayamadım senin konuk olduğun bir podcast bölümünde mi dinledim
34:21yoksa işte Ecmer'in konuk olduğu bir podcast bölümünde mi dinledim hatırlamıyorum ama
34:25hani hormon kullanımından sonra olabilecek şeylerle alakalı tamamen biz birbirimize destek gruplarından
34:31bu bilgi de verilmiyor işte hormon kullanmaya başladım et sonrasında ne olacak?
34:36Ve buna dair biz bilgiyi hep birbirimize kendimiz veriyoruz gibi bir şey de söylemiştim.
34:42Ya da söylemiştin tam emin değilim hanginizden gelmişti diye bu.
34:47Peki cinsiyet uyum süreci kapsamında hani bir şekilde biz bu süreci tamamladık devletimizde
34:55ve kimlikteki cinsiyet halimiz değişti.
34:59Peki sağlık sistemi, kimlik değişiminden sonra jinekolojik sağlık hizmetinden kişilere nasıl dışlıyor?
35:05Bu da önemli bir problem.
35:07Yani bu cinsiyetlendirilmiş alan dediğimiz yerde işte biz burada kız kıza güvendeyiz ne oluyor?
35:13Devlet orada diyor ki hani senin talebinin gerçekleşmesi için işte üremeden yoksun kılman
35:19yani zorunlu şekilde kısırlaştırılman gerekiyor diyor okey.
35:23Kimliği alıyorsun artık kimliğine erkek yazıyor.
35:26Fakat daha sonra yaşadığım bir sorun da devlet hastanelerinde jinekoloji bölümünde
35:33şey alamıyorsun hizmet alamıyorsun.
35:35Şeyden randevu alabiliyoruz.
35:37MRS sisteminden randevu alınmıyor.
35:40Fakat gittiğinizde doktora doktor sistemsel bir şeyden kaynaklı.
35:44Orada erkek yazdığı için sizi muayene edemiyor.
35:47Ve ürolojiye yönlendiriliyoruz.
35:49Oradan bakılıyor.
35:50Oradan eğer gerekli bir şey olduğunda jinekolojiye gittiğini söyleyen arkadaşlarım var.
35:56Ama bundan ayrı çok böyle şey de var yani bir kirli bilgi döndüğü zamanlar oluyor.
36:01Yani işte trans erkekler cinsiyet tanesini erkek yazdıktan sonra da randevu alabiliyor gibi.
36:09Evet alınabiliyor randevu ama hizmet alamıyorsun muayene edilemiyorsun orada.
36:13Yani aslında orada devlet bize diyor ki tamam ben senin istediğini yaptım ama artık senin sağlığınla ben ilgilenmiyorum.
36:19Ya da işte onun için senin kendin başka yerlere gidip bulman, araştırman, bakımman gerekiyor.
36:24Senin en başından beri geldiğin polikliniğe artık gelemiyorsun.
36:28Görüşürüz diyor.
36:29Bir de şöyle bir bilgi de aslında verilmiyor.
36:31Mesela memeler alındıktan sonra mastektomiden sonra meme kanseri olunabildiği bilgisi.
36:37Bir de şöyle de bir bilinmezlik bulutu söz konusu.
36:41O da rahim ve yumurtalıklılar alındıktan sonra rahim ağzı kanseri olup olunamayacağına dair sanırım.
36:46Evet yani bu çok sıkıntılı bir mevzu.
36:51Çünkü erken teşhisin önemli olduğunu, erken tanı almanın ne kadar önemli olduğunu devletin birçok yerine bas bas bağladığı da bir kanser türleri diyeyim.
37:02Fakat biz buna dair bilgi yani net bilgi ya da hiç bilgiyi alamıyoruz.
37:08Mastektomi oluyoruz, doktorlar bize şunu söyleme yani sen hala meme kanseri riskine sahipsin demiyor.
37:15Ya da ailende var mı böyle bir geçmişte meme kanseri olan ailenden biri?
37:19O zaman senin kontrolünün devam etmen lazım.
37:22Ya da kontrolünün şöyle devam etmen lazım gibi bir bilgi yok.
37:26İşte mamografi çekiliyor mesela meme kanseri için ya da meme ultrasonu yapılıyor.
37:30Ama atıyorum mastektom olmuş bir memeyle nasıl bunlar olacak buna dair bir bilgi zaten yok.
37:36İkincisi işte bu rahim ağzı kanseri konusunda da biz kendi aramızda o bahsettiğin az önceki gruplarda arkadaşlarla
37:43işte aslında aktivist olan feminist olan arkadaşlarımızla bile hala da bu bilgiye net bir şekilde erişemiyoruz.
37:49Çünkü ameliyat şeyinde belgesinde bir terimler yazıyor.
37:55Fakat bunu benim araştırıp oraya gidip buraya gidip sormaktansa bunu bana doktorun söylemesi bu bilgiyi onun vermesi gerekiyor.
38:04Fakat biz bunlara henüz erişemiyoruz.
38:06Evet HPV ile alakalı yani işte human population virüs ile alakalı sizin de ayrı bir bölüm var zaten raporunuzda.
38:12Bu rahim ağzı kanserine sebep olan virüs ve orada şeyi de bahsediyorsunuz aslında.
38:18Yani burada şey bu da çok mesela HPV ve aşırı cinsiyetlendirilmiş bir alan gibi ele alınıyor.
38:25Mesela işte HPV aşısı ücretsiz olacak diyor hükümet tarafından ama işte 30 yaş üstü evlilik kadınları ücretsiz olacak.
38:32Yani en çok aşının olunması gereken en etkili olduğu yaşta korunma için yapılması aslında iyi olan bir aşı da 30 yaşından sonra yapmaya kalkmak.
38:44Sadece işte cis kadınlara yani trans olmayan kadınlara bunu yapmak aslında aşının koruyucu ile alakalı çok büyük bir grubu gözden kaçırmak demek oluyor.
38:54Ve yine gözden kaçan başka bir şey de söz konusu burada.
38:57Yani siz HPV ile alakalı bir yerden de hani dışlandığınızda burada taşıyıcı olabilme ihtimali de değerlendirilmemiş oluyor.
39:06Siz de bunu raporda aslında söylüyorsunuz tekrardan.
39:10Yani hani HPV aşıları aslında herkes için olabildiğince erken yaşta olunması gereken aşılar.
39:20Peki HPV'yi bu kadar kapsamlı ve kendi içinde bir başlık olarak ele almanızın sebebi neydi sizin?
39:27Yani şöyle orada işte cinsel sağlık ve jenekolojik sağlık konuştuğumuz için zaten en başında bunu aldık.
39:35Ve genelde az önce dediğim gibi yani HPV konuşulduğunda söylenen sadece cis kadınlar üzerine.
39:41Yani aşırı söz konusuysa kadınlara işte başka bir şey varsa yine kadınlar üzerinden bahsediliyor.
39:48Ve zaten ilk başta da bahsettiğimiz gibi o genel toplumda bir sağlık bilgisine dair büyük bir eksiklik var.
39:54Ki ankette de şöyle bir cevap vardı.
39:57HPV aşısı neden olmadınız ya da HPV testi neden olmadınız?
40:01Çünkü HPV değilim.
40:02Yani HPV aşıyı o virüsten sonra...
40:06Koruyucu, önleyici değil.
40:07Evet yani önleyici, koruyucu bir şey değil de o hastalık ya da o virüsten sonra yapılması gereken bir şey olarak görüyorlar.
40:14Zaten bütün o yürütülen kampanyalarda kadın kadın diye bahsedilen bir mevzu var.
40:19Öyle olunca ne oluyor?
40:20Bir trans erkek, transmaskülamet, non-binary kendini oradan çok uzak görüyor.
40:24Ama şimdi şu an oranları hatırlamıyorum ama %90'ı rahim ağızlı kanserinin HPV'den kaynaklanıyor.
40:31Ve ciddi bir kanser.
40:33Ama burada biz tamamen yok sayılıyoruz.
40:36Görülmüyoruz orada.
40:38Ve bu da aslında ne demek olur?
40:40Beni o kansere sürükleyen bir politika izlenmiş oluyor.
40:43Şeyden bahsedilmiyor işte ne uyum sürecinde ne o ameliyatlarda işte HPV'ye dair bunun riskine dair bir şey bahsedilmiyor.
40:52Zaten ben işte o transhobiden vesaireden kendimi bir yerlerden sürekli böyle kas katı hissediyorum veya uzaklaşmış hissediyorum.
40:59Orada biraz da bana dair de bir şeyler söyleyip bana da o alanı açmam.
41:04İşte o aşıyı benim de olmam gerektiğini anlatmam.
41:06Ya da benim yaşadığım cinselliğin de yine bu aşıyla konulması gereken bir şey olduğundan bahsetmen gerekiyor.
41:13Ama oralar hep bize kapalı.
41:15Biz hiç görünmüyoruz.
41:17Zaten o bilgi yoksa ve ben o bilgiyi zorla bulmaya çalışıyorsam iyice böyle hani oradan uzak kalıyorum.
41:25O bilgiye erişemiyorum yani.
41:27Yani zaten bir de şey de var.
41:29HPV aşısını gidip kendi olanlara karşı da aşırı bir önyargı var.
41:34Mesela bir influencer aşı olduğunu söylemişti.
41:38Tatilden geldikten sonra arkadaşlarıyla neler neler.
41:42İşte hani kocasının nesi kalmadı yani.
41:45Yani gayet normatif bir düzemde böyle bu yaşandığında aslında neler olurken tabii ki de transartlar bu konuda hem fobinin hem de ayrımcılığın çok katmanlı ve birbiriyle kesişen şekillerine maruz kalmış oluyorlar.
42:01Peki, katılımcılara sorduğunuzda cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlara dair bilgileri ne durumda çıktı bu analizinizin sonucunda?
42:10Orta düzeyde bilgi sahibiyim diye hatırlıyorum.
42:14Ama yani şimdi anketin şöyle bir şeyi var, sıkıntısı var.
42:19Orta düzey derken o mesela neyden bahsediyor?
42:22Sence orta düzey ne? Bence orta düzey ne? Bilmiyoruz.
42:25Çünkü korunmama yüzdesi çok yüksekti diye hatırlıyorum.
42:31Ya da işte aynı zamanda o HPV dair, işte ben HPV değilim o yüzden aşı veya test olmuyorum cevabı da yüksekti.
42:39Aslında orada şöyle bir yorum yapabiliyoruz.
42:42Yani o bilgi, sahip olduğu bilgiyi o iyi olarak görüyor olabilir ama aslında eksik.
42:49Gerçekten eksik.
42:50Yani toplumun zaten genelinde eksik olan bir şey.
42:53Bize nasıl eksik olmasın?
42:54Bize de aynı şekilde gayet eksik olduğunu düşünüyorum.
42:57O bilginin yani.
42:58Bir de test yaptırmak istememe nedenlerini soruyorsunuz.
43:02Katılımcıların test yaptırmak istememe nedenleri ne oluyor bu cinsel yolda aktarılan enfeksiyonlara dair?
43:08Yani güvenmeme vesaire durumları var.
43:12Bilgi sahibi olmama var.
43:15Daha sonrasında hatırladığım, hani bu gerek görmedim var.
43:20Cinsellik yaşamıyorum çok fazla çıkmıştı.
43:23Aslında bu da başka bir konuya işaret ediyor bizler için.
43:30Onun dışında genel olarak bana bunu doktorun söylemedi de var mesela.
43:35Ben buna dair bir bilgi almadım.
43:37Anonimliğin ihlali korkusu var.
43:38Evet.
43:39Çünkü anonim test merkezleri de yeterince yaygın değil.
43:41Belli başlı şehirlerde var sadece ve belli başlı saatlerde çalışan genelde anonim test merkezleri oluyor.
43:48Peki buralarda yani jinekolojik muayenede ya da demin de bahsettiğim gibi anonim test merkezlerinde bir ayrımcılık yaşadık diyelim.
43:56Buna dair başvurulabilecek mekanizmalar neler?
44:01Yani aslında biz de çok bilmiyoruz.
44:03Çünkü çok yok aslında.
44:05Yani işte CIMER adla gelen bir şey.
44:08İşte tabipler odasına ya da tabipler birliğine şikayet etmek o doktoru vesaire.
44:14Onun dışında hastanenin baş hekimliğine şikayet etmek gibi gibi şeyler var.
44:20Ancak bunlar araştırmada da gördüğümüz gibi çok yetersiz, çok işlevsiz ve sonucu genelde varılmayan yöntemler oluyor.
44:30Yani ne kadar başvuruyor insanlar?
44:32Çok da başvurmuyorlar anladığım kadarıyla sonuçlardan.
44:35Ve hani çeşitli çirkinciler de var.
44:37Yani sürüncemede kalacak olması nedeniyle, herhangi bir adalet tesisi olmayacağı nedeniyle.
44:44Ya da zaten kimi kiminle şikayet ediyorum mu da okudum rapordan.
44:49Çok var yani açık uçlu sorularda.
44:51Bunu direkt cümleyi böyle yazan ben 5-6 tane insanı hatırlıyorum.
44:55Yani çünkü oradan herhangi bir şeye dair inancı yok.
44:58Ve zaten bir anlamı şu da var.
45:00Mesela cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği yasada tanınan bir şey olmadığı için
45:05ben gidip de trans fobiye maruz kaldım, cinsiyet kimliğimden kaynaklı bir ayrımcılığa maruz kaldım dediğimde
45:10uygulayabileceği bir yasa yok ya da oradan alıp da bir yaptırım da uygulayamıyor.
45:15Ve sen ne oluyorsun?
45:16Kendine ifşa almış oluyorsun.
45:18Daha açık bir yerde işte devlete söylemiş oluyorsun.
45:22Ve bir yandan da o sıkıntıyı yaşıyorsun.
45:25Yani başvuruyorsun, şikayet ediyorsun ve olumsuz karşılanıyor.
45:28Yaşadığın ayrımcılığı kimse tanımıyor veya görmüyor yani.
45:31Hocam da yani şey sorusuna geliyordum.
45:33Yani bu cinsiyetin ve cinsel yönelimin fark etmeksizin, cinsiyet ya da cinsel yönelim fark etmeksizin
45:41tüm hastalarıma eşit hizmet vereceğim ibaresinin de yer aldığı hekimlik andına da
45:462021 yılından beri çeşitli sansürcüler geliyor.
45:50Kimi öğrenciler buna karşı bir direniş gösteriyorlar.
45:53Ama yine bu yılda 2024 yılında da çeşitli üniversitelerin hekimlik andı,
45:58mezuniyet törenlerindeki hekimlik andında yine bu ibarenin, cinsel yönelim ibaresinin çıkarılmasıyla alakalı
46:06çeşitli girişimlerin olduğunu, yine kim öğrencilerinin buna karşı direndiğini görüyoruz aslında.
46:13Yani olan yerlerden de atılmak isteniyor demek istiyorum.
46:17Peki trans kapsayıcı bir jinekolog nasıl bir jinekologtur?
46:21Yani iyi örneklediğimiz bir muayene nasıl bir muayenedir onu sorayım.
46:26Şöyle ki ilk başta odaya girdiğimizde bahsettiğimiz o kimlikte yazan isim,
46:33hanımlı vesaire cinsiyet ifadeler kullanmadan seslenmekle başlayabiliriz.
46:38Size nasıl hitap edebilirim? Size nasıl seslenirim?
46:41İsminiz ne vesaire bir şey sormak veya bunu da sormak istemedim.
46:45İsimsiz bir şekilde siz diye hitap edelim.
46:47Buyurun siz.
46:48Evet yani bir hasta ve doktor iletişimi bu şekilde gerçekleşebiliyor.
46:52Yani bunlar iyi örneklerde veya kendi hayatlarımızda yaşadığımız şeyler.
46:56Bu önemli bir şey çünkü orada birazcık daha kendimizi iyi hissetmeye başlıyoruz zaten ilk anda.
47:01Daha sonrasında az önce o mağuz bırakıldığımız ayrımcılıklar kısmında hep varsayma diye bahsettiklerimizin varsayılmaması.
47:09Yani benim kadın olduğum, erkek olduğum cinsiyet kimliğimin varsayılmaması,
47:14cinsel yönelimimin varsayılmaması ve bana rahatsız edici olmadan düzgün bir şekilde bunun sorulması.
47:21Yani bu işte bekar mısın, evli misin muhabbeti gibi bir yerde.
47:26Yani bu değil. Aslında aktif cinsel hayatın var mı ve sen bu cinsel hayatın nasıl?
47:31Yani cinsel hayatın nasıl biraz tuhaf olabilir?
47:34Yani şey korunuyor musun vesaire gibi bu soruların aslında teknik bir yerden gayet de kapsayıcı bir şekilde sorulabileceği şeklinde.
47:42İşte renkli olan biriyse renkli olup olmadığının belki sorulması, renk döngüsünün sorulması gibi gibi.
47:47Kullandığın ilaçlar var mı, alerjin var mı?
47:49Yani işte hastanın öyküsünün alınması.
47:52Evet ya da mesela cinsiyet uyumu sürecindeyse sadece o konuya dair, o şikayete dair sorular.
47:58Yani onun merakını giderecek yerlerde değil de işte atıyorum hormonun etki ettiği birçok şey var vücudumuzda.
48:06Sadece fiziksel bir değişim değil organlarımıza dair de bir değişim oluyor.
48:10Keza genitale dair de söyleyenlerden daha fazla bir değişim yaşanıyor.
48:16Ve buna dair mesela bunu sormak o genitalde atıyorum vajinal muayene yapmak zorunda.
48:22Onun nasıl yapması gerektiğini de öğrenmiş oluyor o hormon kullanımının açılmasında.
48:28Çünkü yaşanan oradaki değişim o muayenenin daha hassas, daha sakin bir şekilde yapılmasını gerektiriyor misal.
48:37Ve bunu doktor oraya geliyoruz ve o muayene esnasında da kişiyi rahatlatıcı şekilde konuşarak.
48:44Yaptığını tarif ederek.
48:46Evet ne yapacağım şu an, neden bunu yapıyorum yani yapmak zorundayım ya da bunu yapmaksam bu olmuyoryu anlatarak.
48:52Bir aslında muayene yaşanabilir.
48:54Ve o an ki kişinin hassasiyeti, çekincisini, onun gerginliğini azaltabilecek, olabilecek ne varsa o şekilde konuşmak, o şekilde bir iletişim kurmak önemli.
49:05Veya ilk girdiğimizde bizi rahatlatacak şeylerden bir tanesi.
49:09İşte duvarın bir yerinde, ofisin bir yerinde bir LGBT artı bayrağı, bir trans sembolü gibi.
49:15Ya da ne bileyim ben şeyde bile okuyayım, bir feminanın orada olması.
49:19Onun bana feminist olduğunu düşündürüp birazcık daha kendimi iyi hissetmeme, rahat hissetmeme sebep olabilir diye düşünüyorum.
49:26Böyle ufak sembollerin de önemli olduğunu düşünüyorum.
49:30Orada görüp de kendimi iyi hissetmem için.
49:33Onun dışında kapsayıcı muayene hakkında diyebileceklerim var şu an bu kadar.
49:39Peki mesela trans erkeklerin LGBT artı, trans feminist hareketler içerisindeki bu görünürlük sorunu ve trans erkek, transmaskülen ve nonbinerlerin öz örgütlenmelerinin olmayışı,
49:51yani bu hareket içerisindeki bu durum ve öz örgütlenmenin olmayışı, sağlık hakkına erişimdeni gibi engellere neden oluyor.
49:59Yani en başında o büyük bir bilgi eksikliği.
50:03Yani bu gerek jinekolojik sağlık olabilir, gerek cinsel sağlık olabilir.
50:07Farketmeksizin çok büyük bir bilgi eksikliği oluyor.
50:09Ve bunu hareketin içerisinde belki üretmesi gereken, işte mesela cinsel sağlık bilgisini bu alanla çalışan, sizin toplum kuruluşları vesaire üretirken,
50:18biz oralarda hiç olmadığımız için mesela bize yok, yani bize görmezden geliyor veya unutuyor diyebiliriz.
50:24Ve yine ben o bilgide kendime yer bulamıyorum.
50:28Veya işte sağlığa dair bir söz üretilirken benim erişemediğim alanın hiç konuşulmaması, benim o alana iyice erişememi,
50:36yani o hak ilanını katman katman arttıran bir yere tekabül ediyor.
50:41Ve bir yandan da şu da bir bence önemli ve olması gereken bir şey.
50:46Bu LGBT artı hareketi içerisinde öznelerin, hatta feminist hareketleri de aynı şekilde, öznelerin kendi sözlerini üretmesi,
50:54kendi ihtiyaçlarını, kendi sorunlarını dile getirmesi ve buna göre politikaları üretmesi gerekiyor bana kalırsa.
51:00Ve bunun içinde öz örgütlenmeler var olması gerekiyor.
51:04Bu da olmayınca ben kendi sözümü de üretemiyorum, kendi ihtiyaçlarını dile getiremiyorum.
51:09O bana açılmayan alanlara çomak sokup oraya girmeye de çalışamıyorum.
51:14Çünkü bir arada değilim. Bunu tek kişi yapmak, iki kişi yapmak çok zor.
51:18Aktivizmini de yapmak zorluyor şu an.
51:20Kesinlikle. O da ben yapamıyorum, orası beni görmüyor.
51:24Ve öyle olunca sanki ben hiç yokmuşum, benim yaşadığım sorun veya benim ihtiyaçlarım hiç yokmuş gibi bir şekle dürünüyor bir durum.
51:34Aslında mesela tüm konuştuklarımız, özellikle de bu iyi muayenede ve trans kapsayıcı jinekolojinin özelliklerinde konuştuğumuz
51:43raporun öneriler kısmında da yer alıyor.
51:46Önerilerinizde yer alan, almayan ya da tekrardan altını çizelim dediğin hususlar var mıdır?
51:52Var. İlk başta, sanırım raporda da öyle sıralamaya gitmiştik.
51:57Tıp müfredatının daha trans kapsayıcı, daha LGBT artı kapsayıcı bir yerden kurgulanması, yazılması, çizilmesiyle bence başlayabiliriz.
52:08Çünkü doktorların ilk eğitim aldığı yer ve orada aldığı eğitimin de onu şekillendiriyor.
52:16Ama tabii ki de o eğitimi aldığında herkes trans kapsayıcı olacak anlamına gelmiyor.
52:21Çünkü bilmemek değil sadece kişileri transhobik yapan, maalesef ki.
52:25Ama en azından bana dair sorunu ya da benim ihtiyacımı daha rahat erişmeme bu müfredatın değişmesi bir başlangıç olabilir diye düşünüyorum.
52:35Ardından trans artılara dair yapılan araştırmaların daha çeşitli yapılması ve daha spesifik gruplar, daha spesifik ihtiyaçların yönelik yapılması ki akademik literatürün biraz daha zenginleşmesi.
52:48Çünkü bu konuda mesela biz araştırma yaparken gerçekten mesela Türkçe literatürdeyle hiçbir şey bulamadık.
52:54Yurt dışına baktığında buradaki süreç orayla çok başka işliyor.
52:59Öyle olunca doğru bir kaynağa erişmekte çok zorlandık.
53:03Buna da ayrı araştırmaların arttırılması ama bu şundan bahsetmiyorum.
53:08Bunu birçok LGBT artı bilir ya da dernekler, sim toplum kuruluşları sürekli bir anket yollama hali.
53:15İşte benim trans şeye ihtiyacım var, bireylere ihtiyacım var gibi bir tonda.
53:22Bu değil yani orada şunu ben talep ediyorum.
53:25Benim de olduğum, o araştırma sürecini birlikte kurguladığımız, o soruları birlikte hazırladığımız, benim ihtiyacımı da ortaya koyduğumuz bir araştırma süreciyle bana onu yapabilirsin.
53:36Yani o araştırmalarla kenarda bizlerle alakasız, bize dair bilgisi olmayan insanların yaptığı araştırmalardan da bahsetmiyorum.
53:45Trans kapsayıcı, trans öznelerin içerisinde olduğu araştırmaların çoğalması gerekiyor ki daha ihtiyaçlarımızın ve sorunlarımızın daha görünür olabilmesi için.
53:55Onun dışında altın özellikle çizmek istediğim başka önerilerde şu an aklıma gelenler bu kadar yani.
54:04Peki araştırmanın sınırlılıklarına da düşünecek olursak, her araştırmanın oluyor, bir çerçeve koymak durumundasın.
54:12Bu araştırmayı derinleştirmek için atılacak adımlara dair aklımızda neler var?
54:18Araştırmaya dair, araştırma sonuçlarına dair bir şeyler yapmayı planlıyoruz.
54:24Yani bu şu an için işte bu araştırma yaygınlaştırmayla başvuruyoruz.
54:29Burada olmamız, diğer platformlarla duyurmamız da bunlardan bir tanesi.
54:36Çünkü böyle bir çalışma yaptık, bakın böyle sorunlarımız var, ihtiyaçlarımız var, önerilerimiz diye yaygınlaştırmaya çalışıyoruz şu an.
54:43Ardından gelmesini beklediğimiz ve yapmayı beklediğimiz iş birlikleri yani işte alandaki kapsayıcı doktorlarla,
54:51kuyruğu öğrencilerle, tıp öğrencileriyle ya da mezunlarla vs. bir araya gelmek, burayı nasıl dönüştürebiliriz?
54:59Bu bilgiyi, jinekolojik sağlığın ya da cinsel sağlık bilgisini nasıl trans erkeklere, transmaskülenlere ve non-binary'lere kapsayıcı hale getiririz?
55:07Ve bunları nasıl insanlara anlatırız ki onlar da başkalarına anlatabilirsiniz?
55:11Bulmaya çalıştığımız, bir araya gelmeye çalıştığımız yerler alanlar yaratmaya çalışıyoruz.
55:18Ardından yine gönlümüzden geçen bilinçlenmeye yönelik hem doktorlara hem biz öznelere dair etkinlikler, atölyeler, eğitimler yapmayı istiyoruz, umuyoruz.
55:30Ve ardından aslında yine bu sağlık alanında sadece çünkü jinekolojik ve cinsel sağlığa dair de birçok alanda bir halk gaspı gerçekleşiyor.
55:38Bunların ayrı da sağlık alanında yine çalışmalar yapmayı, diğer yerlere de ışık tutmayı istiyoruz.
55:44Gönlümüzden bunların hepsi geçiyoruz.
55:46Süpermiş, çok çok teşekkürler. Ellerinize, emeklerinize sağlık.
55:50Ağzına da sağlık bugün burada gelip anlattığın için tüm bunları.
55:53Benim sorularım bu kadardı. Senin sormak, söylemek, eklemek istediğin bir şey var mıdır?
55:57Raporu açıklamaya ekleriz zaten.
56:01Tamam. Kapsam alanını takip edelim, sosyal medya hesaplarımızı.
56:07Bir de son olarak şeyi belki hatırlatmak isterim.
56:11Yine raporda hem de bu çalışmaya başlarken ve bundan öncesinde kapsam alan ekibinin de unutulmamak istediği bir şey kendisi, bir isim.
56:21Vol Trans Erkek İnisiyatifi kurucusu Ali Gül Arakan'ı aslında biz raporda da anmaya çalıştık.
56:28Çizimlerde keza Arer Talığı'da Ali'yi çizip orada yaşatmaya çalıştık yani.
56:34Çünkü kendisi bizim için gerçekten şu konuda çok önemli.
56:38Yani trans feminist mücadele için hem feminist mücadele trans erkeklerin hem de trans mücadelesinde trans erkeklerin olduğunu gösteren ve bize gerçekten büyük bir mücadele mirası bırakan bir isim olduğunu düşünüyoruz.
56:50Kendisi de aslında yine bu sağlığa erişememe, transfobik politikalar sebebiyle, sağlık hakkına, hakkının gasp edilmesi sebebiyle aramızda şu an maalesef bulunmuyor.
57:01Bunu da hatırlatmak ve Ali'yi anmak, başkalarının da anmasını, hatırlamasını, öğrenmesini sağlamaya çalışıyoruz.
57:10Bir de son olarak sanırım şunu demek isteyen bir slogan atıp travestiyiz, buradayız, alışın, barışın, gitmiyoruz.
57:17Çok çok teşekkür ederim. O zaman bir sonraki bölümümüzde buluşmak üzere.